Page 30 - KobiEfor Mart 2024

KAPAK / CUMHURBASKANLARI BİLGE İNSANLAR OTURUMU - Dr. Nurdan Sönmez

Arnavutluk eski Cumhurbaşkanı (2017-2022) termekte, yeni bir tarih daha başlayabilir. Ben bugün
Ilir Metaj, iyi yönetimin, iyi bir liderliğin, uluslara- Ukrayna’da fotoğraflara bakınca geçmişe gidiyorum.
rası şeffaflık ve pek çok gös- 30 yıl önce Bosna katliamı. Arnavutlar’ın yerinden
tergenin önemini gördüklerini edilmesi, kadınlar, çocuklar, yaşlılar… Başka bir yer-
vurguladı: “Hükümet kapsa- de aynı amaçları görüyorum. Temiz ve açık bir amaç
yıcılığın faydasını görmekte. belirtiyor. Sivillerin olacağı yerleri özellikle bombalı-
Balkanlar’ın Avrupa ile birlikte yorlar. Yüz binlerce mülteci, sığınmacı başka bir yere
stabiliteye kavuşması gerek- gitmek için zorlanıyor. Ukrayna hiçbirimize uzak de-
tiğini düşünüyorum. Avrupa, ğil. Özellikle Ukrayna’yı takip ederken Rusya’nın iç
kimseyi dışarıda bırakmama- reddi. Bu gerçekliğin farkında olan akademisyenler,
Ilir
Metaj ya örnek olmalı. Pandemi’nin, sanatçılar görüyoruz, buna red koyuyorlar. Bu kırıl-
jeopolitik gerilimlerin güven- gan durum sadece Ukrayna ile sınırlı değil. Gazze,
lik üzerine etkileri oldu. Kırılgan ülkeler, Pandemi özellikle sivillerin acı çektiği bir yer. Barış hala ko-
öncesinden daha zor durumda. Küresel büyüme, nuşulmuyor. Agrevesyon ve taarruzların sonu bugün
yükselen enflasyon, düşen yatırımlar, Rusya-Ukray- gelmeli.”
na Savaşı sonrası dengesizleşti. Pandemi ve Rusya Arnavutluk eski Cumhurbaşkanı (2007-2012)
işgali sonrasında beklentiler gerileme gösterdi ve Prof.Dr. Bamir Topi, “Bizler her birimiz kamuoyu-
bunlar oldukça endişe verici. Çevresel bozulma, nu yönlendirebiliriz. Hamas’la
iklim değişikliği… Dünya nüfusunun %10’undan İsrail arasındaki çatışma dra-
fazlası açlıkla mücadele ediyor. Gelecek karamsar matik seviyelere ulaştı pek
görünüyor. Düşük gelirli insanlar için gıdaya erişim çok çocuğun canına mal oldu”
zor hal geliyor, bu dengesizlik herkesi etkiliyor. Hü- dedi. Ukrayna’da aktif çatış-
kümetlerin 2030 ajandası; sürdürülebilirlik. Ama maların devam ettiğini belir-
kalkınma olmadan sürdürülebilirlik olmaz, sürdü- ten Topi, “Rusya’nın bizim böl-
rülebilirlik olmadan kalkınma olmaz. Dünya çapın- Bamir gemize müdahale etmek için
daki çatışmalar nedeniyle 2025’e kadar hedefler Topi oldukça yüksek miktarda çı-
çok gerçekleştirilmeyecek.” karı var. Bu yıl özel bir yıl, bir-
Slovenya Cumhuriyeti eski Cumhurbaşkanı çok ülkede seçimler var. Liderlerimizin görevi; or-
(2012-2022) Borut Pahor, “Yapısal değişiklikleri kü- taklık oluşturmak. Ve dünya da Balkan Bölgesi’nde
resel çatışmalar olmadan da geçmişteki travmatik dönemleri unutmamalı. İşbir-
gerçekleştirebilir miyiz?” dedi. liğine ihtiyacımız var” açıklamasını yaptı.
Askeri ihtiyaç artışını göz- Slovenya Cumhuriyeti eski Cumhurbaşka-
lemlediklerini aktaran Pahor, nı (2007-2012) Danilo Türk,
özellikle çatışmaların genişle- medyayı takip ettiklerini be-
mesini engellemek yerine ba- lirterek, “Eski liderler olarak
bizim ne mesaj vermemiz
rışa kaymamız gerektiğini ifa-
gerekiyor? Dünyanın uzun va-
de etti. Batı Balkanlar’da bir
Borut
Pahor soykırım yaşandığına değinen deli liderliğe ihtiyacı var. Uzun
vadeli liderlik için kısa vade-
Pahor, barışın geldiğini, kalıcı
li sorunları çözmemiz lazım.
olacağını sandıklarını ancak bazı olayların gelişimi- Danilo
Kendimizi gerçekleştirirsek Türk
nin endişe verici olduğunu kaydetti: “Bölgede her-
başarıya ulaşırız” dedi.
şeyi, siyasi güç ve ortaklıkla yapabileceğimize inanı-
yoruz. Diyaloğun gücünü şekillendirmemiz lazım.”
Kosova eski Cumhurbaşkanı (2006-2010) Prof.
Dr. Fatmir Sejdiu, masum Ukraynalılar’ın, bölgede
kadın ve çocukların hergün hayatlarını kaybettiğine
değindi: “Acı, korkunç gerçek-
ler. Ukrayna halkı hala daya-
nıyor, Rus taarruzu devam et-
mekte. Ukrayna’da olanların
etkisi, her yerde hissedilecek-
tir. Kosova halkı hala bir Sırp
Savaşı sonrası gerçekliğini
Fatmir hissediyor. Bu durum bizim ta-
Sejdiu rihin sonuna geldiğimizi gös- Damir Dr. Nurdan Filip Nigar Edin
Sönmez
Vujanovic Sargan
Culov
Bogunic
30 KobiEfor Mart 2024