Page 28 - KobiEfor Eylül 2023 Sayı 288

KAPAK

Ulusal Döngüsel Eylem Planı yayımlanacak
Konuk Konuşmacı T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim
Değişikliği Bakanlığı Döngüsel Ekonomi ve Atık Yö-
netimi Dairesi Başkanlığı Çevre ve Şehircilik Uzmanı
Ece Dinsel, ‘Döngüsel Ekonomiye Geçiş İçin Türkiye’nin
Yol Haritası’ başlıklı konuşmasında, Mart 2022’de de
‘Sürdürülebilir Ürün İnisiyatifi’nin gündeme geldiğini,
Yapı Malzemeleri Tüzük Taslağı hazırlandığını, Döngü-
sel Tekstil Stratejisi belirlendiğini, ‘yeşil geçişte tü-
keticinin güçlendirilmesi’nin yine gündeme geldiğini,
Kasım 2022’de de AB’de Ambalaj ve Ambalaj Atıkları lerde azalmayla bunu telafi edebileceğimize inanıyoruz.”
Direktifi’nin revizyonu ve Mart 2023’te de Yeşil Beyanlar Dinsel, Türkiye’de yayınlanan Yeşil Mutabakat Eylem
Direktif Taslağı ve Ürünlerin Tamirine İlişkin Diğer Ku- Planı ile eşzamanlı, 3.2 milyon Avroluk, 3 yıl sürecek
rallar Direktif Taslağı yayınlandığını anlattı. Türkiye’nin döngüsel ekonomiye geçiş potansiyelini
Zorluklar ve fırsatlar: Döngüsel ekonomiye geçişte zor- ortaya çıkaracak bir projeye başladıklarını ve Ticaret
lukları; ‘mevzuattaki eksiklikler, yetersiz finansman ve teş- Bakanlığı’nın 2023 sonunda Ulusal Döngüsel Ekonomi
vikler, yetersiz kamu bilinci ve farkındalığı, işbirliği eksikliği, Eylem Planı’nı yayınlamayı hedeflediğini açıkladı: “Pla-
henüz zihniyetlerde döngüsel ekonomiye geçiş yapılmama- nı, 4 başlıkta çalıştık; mevzuat, altyapı teknoloji ve inovas-
sı’ diye sıralayan Dinsel, fırsatlara da değindi: “İş ve insan yon, kurumsal yapı ve işbirliği, finansman ve ekonomik
kaynağı ihtiyaçları için yeni insan gücü sağlayacak. Deniz araçlar. Plan’da stratejik hedeflerimiz: 1) Ülkemize özgü
çöplerinin, mikroplastikler ve plastik kullanımının azaltıl- Ulusal Döngüsel Ekonomi Modeli geliştirilecek. 2) Daha
ması. Çevre yatırımları ve teknolojik yenilikleri artırdıkça dayanıklı, yeniden kullanılabilir, onarılabilir ve güncelle-
bunun ileri seviyede geri dönüşümü çok daha fazla olacak. nebilir ürünlerin tasarımı, üretimi ve kullanımı teşvik edi-
Toplum genelinde farkındalık artacak, bu kültürel bir deği- lecek. 3) Döngüsel ekonomi, seçilen ürün yaşam döngü-
şime de yol açacak. Döngüsel ekonomi eylemleri, sektör- lerine entegre edilecek. 4) Oluşan atık miktarı döngüsel
lerde maliyet artışlarına yol açacak fakat çevresel maliyet- ekonomi hiyerarşisine göre kademeli olarak azaltılacak.”

SKDM Türkiye ekonomisini nasıl etkileyecek?

T.C. İklim Değişikliği Başkanlığı, Avrupa İmar ve kede mevcut açık karbon fiyat-
Kalkınma Bankası (EBRD) işbirliğiyle hazırladığı ‘Sı- landırma politikalarını tanıyarak
nırda Karbon Düzenleme Mekanizmasının Türkiye yerel karbon fiyatının SKDM üc-
Ekonomisine Potansiyel Etkileri’ başlıklı rapora göre; retlerinden düşülmesine izin ve-
1 ton karbondioksit eşdeğeri (tCO2e) için 75 avro riyor. Rapor, ETS’nin hayata ge-
olarak varsayılan SKDM sertifikası ücretleri 2027’de çirilmesi sonrası Türkiye’nin 20
Türkiye’ye yıllık 138 milyon avro maliyete sebep ola- avro/tCO2e’lik bir yerel karbon
cak. Sertifika ücretlerinin 150 avro/tCO2e seviyesine fiyatı uygulaması durumunda,
çıkması durumunda ise yıllık maliyet 2032’de 2.5 mil- potansiyel SKDM maliyetlerinin
yar avroya kadar yükselebilir. 2027’de yılda 56 milyon avroya düşebileceğini belirtiyor.
Rapora göre; düzenlemenin, AB’nin 6. büyük tica- Ulusal ETS’sini uygulayan Türkiye, SKDM masrafları-
ret ortağı olan Türkiye’yi yükselen maliyetlerle karşı nı dolaylı olarak üstlenmek yerine bu maliyetleri ETS
karşıya bırakması, potansiyel olarak Türkiye’nin re- gelirleri olarak içselleştirebilecek ve bu gelirler düşük
kabet gücünü etkilemesi, GSYH ve istihdam üzerinde karbonlu kalkınmayı hızlandırmak amacıyla hükûmet
kısa vadeli etkilere yol açması bekleniyor. Düzenle- tarafından stratejik olarak kullanılabilecek.
meden en çok etkilenecek sektörlerin sırasıyla de- SKDM, emisyon miktarına bağlı olarak AB’de bu-
mir-çelik, çimento ve kimyasal ürünler sektörleri ola- lunan ithalatçılara maliyet getireceği için Türkiye’den
cağı tahmin ediliyor. SKDM sertifika ücretinin 75 avro/ AB’ye gerçekleşen ihracat hacmini de etkileyecek.
tCO2e olması durumunda 2032’de üç sektör birlikte Rapora göre geçiş süreci tamamlandıktan sonra
maliyetlerin %65’ini ve 150 avro/tCO2e olması duru- SKDM’nin ihracat üzerindeki etkilerinin kısa vadede
munda ise %70’ini karşılıyor olacak. göz ardı edilebilir olması beklenirken, ulusal ETS’nin
Ulusal ETS’nin hayata geçirilmesi SKDM’nin eko- hayata geçirilmediği bir senaryoda, 2032’de 75 avro
nomik etkilerini azaltıyor: Raporda, ulusal bir ETS’nin ve 150 avro/tCO2e SKDM sertifika ücretleriyle AB’ye
hayata geçirilmesiyle SKDM kapsamındaki sektörlerde- mal akışının sırasıyla %2 ve %3 azalması öngörülüyor.
ki ve Türkiye ekonomisindeki etkilerin azaltılabileceği ve Ancak Türkiye’nin ulusal bir ETS uygulaması hâlinde
ulusal sera gazı emisyonlarının maliyet etkin bir şekilde düşük emisyonlu ürünlerin ihracatı artacağı için ihra-
düşürülebileceği belirtiliyor. SKDM tüzüğü, ihracatçı ül- catın da aynı oranda büyümesi bekleniyor.

28 KobiEfor (\OÖO