Page 32 - KobiEfor Nisan 2023 Sayı 283

1KAPAK FXPKXUEDâNDQODUÇ E°OJH °QVDQODU RWXUXPX - Dr. Nurdan Sönmez

derler hayatlarını başkalarının hayatlarının önüne koyup
mutlu olur. Mustafa Kemal Atatürk, bu tür bir adamdı. Baş-
kalarına hizmet ederek kendi yolunda güçlendi. Her gün
bir şans ve fırsat vardır, hayatın size verdiği tam potansiyeli
kullanmak bir büyücü olmak demek. Ve bu deha; dünyaya
örnek, modern Türkiye’nin temellerini attı. Mustafa Kemal
Atatürk bir büyücüydü. Daha iyi bir ülke inşa etmek istedi.
Türk insanları ilham vericidirler, aksiyon insanlarıdır, bü-
yücülerdir, şanslı insanlardır, şans sadece güçlü insanlara
gelir. Güçlü bir kalple başkalarını anlayabilirler.”
Ortak atamız Bilge Kağan’ın sözlerini anımsatan Enk-
hbayar, Türk insanlarının çalışkan insanlar olarak bilin-
diğini, birleşmiş Türk insanlarının birlikte ilerleyeceğini,
beraber yaşayan atalarımız gibi birlikte yürümemiz ge-
rektiğini vurguladı ve kültürleri benzeyen Japonya, Kore,
vardı, biz silah alamamıştık. Ukrayna bir sürü silah alabi- Moğolistan ve Türkiye’nin partnerlik girişimleri yapmala-
liyor. Barışın tesis edilmesi için baskı yapmak zorundayız. rını önerdi: “Bu karmaşık dünyada para değil, insan hayatı
Hala daha savaştan bahsediyoruz, barıştan bahsetmemiz önemli olmalı. Gök Tengri’nin çocukları, Türkler ve Moğol-
lazım; insanlık iklim, gıda, afet krizleri ile uğraşıyor, Rus- lar hep birlikte dünyaya barış getirmek için çalışmalı. Yeni
ya-Ukrayna, ABD-Çin Savaşı, silahlara yatırım bitmiyor. bir dünya düzenine ihtiyacımız var, oluşturmamız gereki-
Barışa odaklanmalıyız. Başta Birleşmiş Milletler olarak, yor. Yeni dünya düzeni kutuplaşmış olmayacak, komplike
bütün devletler kararlı bir şekilde barışa odaklanmalı.” olacak, herkes birbiriyle yaşamayı öğrenmeli, sorumlu-
Bosna Hersek Cumhurbaşkanı (2014-2018) Dr. luklarını hissetmeli. Savaşta bir kazanan olmayabilir, barış
Mladen Ivanic, şunları kaydet- basit ve komplikedir. Barışa bir şans verelim.”
ti: “Burada birçok ülkenin eski Kuzey Makedonya Cumhurbaşkanı (2009-2019) (Mar-
başkanları çatışmalardan politik mara Grubu Vakfı Onur Madalyası Sahibi-2018) Prof.
yanlılık ve politik çürümelerden Dr. Gjorge Ivanov, doğal afetlerin
bahsettik. Şimdi barıştan konu- bizlere en önemlisinin insan hayatı
şalım. Bosna’da savaşta 100 bin olduğunu hatırlattığını belirtti: “Hiç-
insan öldürüldüğünde nüfusun bir savaş sonsuza dek sürmeye-
%3’ü gitti, ne kadar kişi yara- Mladen cek. Barış hakkında konuşmamızın
landı, bilmiyorum. 2 milyon kişi Ivanic zamanı geldi. Savaşın nasıl sona
(mülteci) yerinden oldu. Şimdi de ereceğine dair doğru bir değerlen-
Ukrayna öyle oldu. Rusya’nın yaptığı kabul edilemez. dirmeye ihtiyaç duyuyoruz. Dünyaya
Gjorge
ABD’nin Irak’a saldırması haklı mıydı? Rusya’yı destek- barış getirmek için elimizden geleni Ivanov
leyenler, kazanana oynamaya çalışıyorlar. Hiçbir tarafın yapmalıyız. Savaştan kazancı olan-
kazanacağını düşünmüyorum. Nüfusun %3’ü yani 6 mil- lar barış istemez. Eski dünya ölüyor ve yeni dünya doğmaya
yon kişi ölecek sonra oturulup çözüm mü konuşulacak? çalışıyor, bu semptomlar belki bir canavarın doğuşuna se-
Şimdi barışı konuşmaya başlamamız lazım. Özellikle po- bep olacak. Bugün bir paradigma dönüşümüyle karşı kar-
litikacıların ve savaş görmüşlerin çok fazla barış konuş- şıyayız. Burada dramatik değişimler oluyor. İran’la Suudi
maya hakkımız var. Afganistan’da 4 ABD Başkanı, 1 Tali- Arabistan arasında anlaşma görüyoruz. Herkes Rusya’dan
ban hükümeti yerine başka bir Taliban hükümeti getirdi. iflas beklerken Batılı bankalar iflas etti. Bu yüzden dünya-
Bu savaşın hiçbir askeri açıdan kazananı olmayacak.” nın alacağı hali gözönünde bulundurmalıyız. Batı yaşlandı,
Moğolistan Cumhurbaşkanı (2005-2009) Nambar güç merkezleri de-
Enkhbayar, 26 yıldır uluslarara- ğişti. Çok taraflı, çok
sının sesi olan Avrasya Ekonomi yönlü bir dünya iste-
Zirvesi’nin çok önemli bir barış niyor, savaş artık in-
platformu olduğunu ifade etti: “Tür- sanların çoğu tarafın-
kiye güçlü ülkedir, tarihinde zor- dan kabul görmüyor.
luklar ve acılar karşısında da bunu Yapay zekaya sahip
hep kanıtlamıştır. Türk insanları ne olan, dünyaya hâkim
kadar zorluk yaşarlarsa yaşasın- Nambar olacak. Yapay zeka,
lar zorluklarla mücadele ediyorlar. Enkhbayar iyi bir hizmetkar ama
Türkiye, dünyada sorunu çözmede kötü bir efendi ola-
önemli bir güç haline geldi. Modern Türkiye’nin başarıları, cak. Bu da geleceği Yalçın Gjorge Nurdan
Mustafa Kemal Atatürk’ün başarılarıyla geldi. Önemli li- bize gösterecek.” Sönmez Ivanov Sönmez
32 KobiEfor Nisan 2023