Page 30 - KobiEfor Nisan 2023 Sayı 283

1KAPAK FXPKXUEDâNDQODUÇ E°OJH °QVDQODU RWXUXPX - Dr. Nurdan Sönmez

Gagavuzya Özerk Bölgesi Başkanı Irina Vlah, “Dün-
yadaki tüm maddi ve güvenlik
krizlerinden ayrı olarak, başka bir
krizden, siyasi liderlik krizinden
kaçınılmalıdır” dedi. Genellikle si-
yasi liderlere ve kurumlara duyulan
güvende keskin bir düşüş olduğuna
değinen Vlah, Platon’un yazdığı ide-
al devletin herşeyden önce istikrar Irina
anlamına geldiğini söyledi: “Seç- Vlah görüldü. Şimdiye kadar Körfez ülkeleri petrol fiyatlarını
kinler siyasi istikrar sağlayamazsa düzenlemeyi başaramadı. Küresel pazar domine edilme-
ve eğitimi ihmal ederse hiçbir toplum gelişemez. Önce- ye çalışıldı amaç stabil ve karlı bir petrol pazarı oluştur-
maktı. NATO Üyesi Türkiye Cumhuriyeti belirli alanlarda
likle siyasi kültürü içeren eğitim.” Vlah, mevcut seçkinle-
ortak bir uzlaştırma zemini buldu. Güney Amerika’da, Ni-
rin sorunun kendi ülkelerinde Moldova Cumhuriyeti’nde
iktidara geldikten sonra vatandaşlarla iletişim köprüle- karagua, Küba, Meksika gibi ülkeler Rusya’yla anlaşma
yaptı. Savaşın sonucunu ve yeni bir dünya düzenini gör-
rini yakması olduğunu aktardı: “Evet toplumda özeliz,
mek mümkün değil. Tarihten hiçbir şey öğrenemedik. Et-
farklı doktrinleri ve ideolojileri, farklı dinleri paylaşıyoruz
rafımızdaki kaos belki de daha adil bir dünya için anahtar
ancak bu, birlikte tek, uyumlu bir topluluk oluşturmamı-
olabilir. Yeni bir dönem başlayacak. Ukrayna’daki savaş,
zı engelleyemez. Siyasi liderlere, süreçlere, kurumlara
olan güveni motive etmek, harekete geçirmek için siyasi global ekonominin yavaşlamasına, enflasyona, gıda fiyat-
ilişkileri yeniden düşünmemiz gerekiyor. Siyasetin bir bi- larının artışına sebep olacak. Aslında bu durumu felaket-
lim ve yönetim sanatı olduğunu bir kez daha kanıtlayalım lerden kurtulmak için fırsat olarak kullanabiliriz. AB yeni
ve bu bir aksiyon olmalı.” bir döneme girdiğimizi söylüyor. Analistler, gıda fiyatları,
Karadağ Cumhurbaşkanı (2003-2018) Filip Vuja- iklim ve ısınma, kuraklık, açlık tehlikesinden bahsediyor.
novic, Rusya’nın eşsiz bir nük- Dünyada gitgide silahlar için daha fazla para harcanıyor.”
leer güç olduğunu, toplumların Arnavutluk Cumhurbaşkanı (2007-2012) Prof.Dr.
Ukrayna’ya destek sağladığını, Bamir Topi, “26 yıldır düzenlenen
bunun da savaşı riskli hale getir- Avrasya Ekonomi Zirvesi, tarihe
diğini, barışı zorlaştırdığını, kü- dayanarak, toplumların, ülkelerin,
resel ekonomi sorunu çıktığını sosyo-ekonomik, politik durumla-
kaydetti: “Ülkeler arasında barış rını göz önüne alarak sorunlarını,
sağlanmalı. Ukrayna’nın birliğine, çözümlerini dile getirmesi ile ulus-
Filip Vujanovic
haklarına saygı duyulmalı. İsveç lararası anlamda süreçlere her
ve Finlandiya’nın NATO’ya katılma zaman olumlu damgasını vurmuş, Bamir
girişimleri de savaşın durması için çözümleri zorlaştırı- sesimiz olmuştur” dedi.Topi, Rus- Topi
yor. Savaştan uluslararası bir konsensüsle barışa dön- ya-Ukrayna Savaşı’nın en hassas
meliyiz, BM’nin şartlarına odaklanılmalı. Aksi bir durum özelliklerinden birinin Batı Balkanlar’daki ülkelere yay-
ülkelerin sosyo-ekonomisi kadar her ülkenin azınlıkla- ma isteği olduğunu ifade etti: “Rusya-Ukrayna Savaşı,
rına da zarar verecek. Her ülkeden azınlıkların maksi- ülkeleri, demokratik dünya düzenlerini etkilemiş, zorla
mum korunmaya alınması gereklidir. Savaşın sonu ve kazanabildiğimiz demokratikleşmeyi yine tehlikeye sok-
barışın sağlanması için önlemler alınmalı aksi halde muştur. Uzun zamandır reddedilen Kosova’nın bağımsız-
küresel bir tehdit olacaktır.” lığı için Karadağ’ın desteğinin alınması ve bu bölgedeki
Bosna Hersek Federasyonu Cumhurbaşkanı Marin- stratejik kırılmaları tetikleyecek bir şey gündeme gel-
ko Čavara, şunları söyledi: “Gele- miştir. Rus yanlısı bir
cek her zaman için belirsizdir. Hu- hisle hareket etmek-
zurdan ve mutluluktan yana ütopik tedir. Putin, mevcut
düşünce ve hayallerimiz olabilir çatışmayı Balkan’lara
ama dünyada ciddi sonuçları ola- yayma eğilimindedir.
bilecek bir savaş gördük, ciddi bir Kremlin, etnik, dini,
Üçüncü Dünya Savaşı tehdidiy- politik kırılmalar ya-
le karşılaştık. Ukrayna işgaliyle şayan bu ülkelerde
Avrupa’nın doğusundaki savaş Marinko Cavara Avrupa düzenini bozan
ortada. 144 ülke Rusya’yı kınadı, bir ortam yaratmakta-
ekonomik yaptırımlar uygulandı. Çin’in savaşa tepkisi çe- dır. Batı Balkanlar’da
şitli farklılıklar gösterdi, savaşın sebebi NATO olarak gös- tehlikeli olarak ortaya İbrahim Bamir Yalçın
teriliyor. Bu arada mesela İsrail de düşman ülke olarak çıkmakta olan Rusya, Aksoy Topi Sönmez
30 KobiEfor Nisan 2023