Page 28 - KobiEfor Mart 2023 Sayı 282

UZMAN

Avrupa Yeşil Mutabakatı,
Döngüsel Ekonomi ve Geri Dönüşüm

vrupa Yeşil Mutabakatı, iklim törleri de dahil olmak üzere tüm sektör-
değişikliği ve çevresel bozul- leri ilgilendirmekte, birbiri ile ilintili birçok
A ma tehdidine karşılık yeni bir önleme değinmektedir. Sürdürülebilir, atık
büyüme stratejisi olmanın ötesinde derin üretmeyen ürün, hizmet ve iş modelleri
bir dönüşüm programıdır. Yeşil Mutabakat, için güçlü, tutarlı ve uyumlu bir politika
emisyon azaltımı, döngüsel ekonomi, sıfır çerçevesi oluşturulmaktadır.
Hilmi Develi kirlilik, tarım ve kırsal alanların dönüşümü, AB Döngüsel Ekonomi Eylem Planı’nın
sürdürülebilir ulaşım, enerji dönüşümü, amaçları; • AB’de sürdürülebilir ürün for-
hilmideveli@gmail.com adil geçiş ve tüm bunların finansmanını munun yaratılması, • Tüketicinin ve kamu
içeren bir çerçeveyi tarif etmektedir. En- alıcısının güçlenmesi, • Döngüsellik po-
Döngüsel düstriyel üretimde de bir üretimin sonu- tansiyelinin daha fazla olduğu kaynak kul-
cu ortaya çıkan atığın bir başka üretimin lanımı yoğun sektörlere odaklanılması
ekonomide
kaynağı olarak kullanılması ve bunlarla (elektronik, bilişim, piller-taşıtlar, ambalaj,
sürdürülebilirliğin plastik, tekstil, inşaat-binalar, gıda, su ve
döngülerin oluşturulması üzerine fikirler
bazı ilkeleri şöyle: döngüsel ekonominin temellerini oluşturu- besin maddeleri), • Atık azaltımı, • Döngü-
Yalnızca gerektiği yor. Döngüsel ekonomi (Circular Economy); selliğin insanlar, şehirler ve bölgeler için iş-
kadar satın al endüstriyel ekonomide üretim, kullanım ve ler bir sistem olması, • Döngüsel ekonomi-
ye dair küresel çabalara liderlik edilmesidir.
ve tüket. imha süreci yerine dönüşümü ve yeniden • Piller, akümülatörler, ambalaj ve plastik,
dönüşümü esas almayı ifade eden endüst-
Tüketirken elektrikli ve elektronik eşya, tekstil, inşaat
riyel bir terim olarak tanımlanıyor.
diğer canlıların Döngüsel ekonominin tanım ve amacı: “Atık ve binalar ile gıda, su ve besin maddeleri
ihtiyaçlarını oluşumunu en aza indirirken malzemeleri odaklanılan kritik ürün değer zincirleridir.
da hesaba kat. ve kaynakları kullanımlarının sonunda ürün Döngüsel ekonomide karlılık: Kaynakların
mümkün olduğu kadar geri dönüşümden
Enerjiyi verimli döngüsüne geri döndürerek değerlerini kazanılması ve atıkların mümkün olduğu
mümkün olduğunca uzun süre korumayı
kullan ve kadar yeni kaynaklara dönüşebilmesiyle
hedefler. Ürünlerin yaşam döngüsünün iyi-
yenilenebilir enerji leştirilmesini amaçlayan bir üretim ve tüke- ölçülüyor. Bu döngülerde sentetik malzeme
kaynaklarını tim modelidir. Bu model sayesinde ürünlerin atıklarının yeniden aynı işlevi sunan malze-
melere ya da bir başka işlevi sunan ve geri
tercih et. tüm yaşam döngüsü boyunca meydana ge- dönüşebilir olan bir başka malzemeye dö-
Geri dönüşüme len atıkları en aza indirmek amaçlanır. Ge- nüşümü; doğal malzemelerin ise yeniden
leneksel, lineer veya doğrusal olarak adlan-
katılabilen biyokütleye kazandırılması esas alınıyor.
dırılan ekonomi modelinde hammaddelerin
ürünleri kullan. kullanılması, ürünlerin tüketilmesi ve geri Döngüsel ekonominin çıkış noktası doğada
Eylemlerinin dönüşümü yapılmayan atıklar çevre kirliliği- atık kavramının bulunmayışı.
Oysa günümüzde, elektronik, gıda, plastik,
sonuçlarını hesaba ne sebep olmaktadır. Üretim için hammadde kağıt, cam vb. kategorilerde her yıl milyon-
katarak ilerle. kullanımından atık oluşumuna kadar olan larca hatta milyarlarca ton atık doğaya bıra-
süreçte sürekliliği ve çevrenin korunmasını
Atık üretimini kılıyor. Kara, deniz ve hava kirliliğine neden
odak noktasına alan bir ekonomi modelidir.” olan bu atıklar bulundukları ekosisteme
sıfırla veya Döngüsel Ekonomi Eylem Planı: 10 Şubat
atıkları 2021’de Avrupa Parlamentosu tarafından zarar veriyor, biyoçeşitliliği tehlikeye atıyor,
karbon ayak izini büyütüyor ve küresel iklim
farklı bir kabul edilen Döngüsel Ekonomi Eylem Pla- değişikliğini tetikliyor.
fayda üretmek nı, ürünü yaşam döngüsü boyunca ele al- Döngüsel ekonomide sürdürülebilirlik:
makta, ürün tasarımını, döngüsel ekonomi
için kullan… Sürdürebilirliğin ilkelerinden bazıları şu
süreçlerinin desteklenmesini, sürdürülebi- şekilde sıralanıyor: • Yalnızca gerektiği
lir tüketimin güçlendirilmesini ve kullanılan kadar satın al ve tüket. • Tüketirken di-
kaynakların mümkün olan en uzun zaman ğer canlıların ihtiyaçlarını da hesaba kat.
dilimi süresince AB ekonomisi içinde kal- • Enerjiyi verimli kullan ve yenilenebilir
masını amaçlamaktadır. Döngüsel ekonomi enerji kaynaklarını tercih et. • Geri dönü-
modeli, al-yap-tüket-at şekline dayalı doğ- şüme katılabilen ürünleri kullan. • Eylem-
rusal ekonomi modeline bir alternatif ola- lerinin sonuçlarını hesaba katarak ilerle. •
rak karşımıza çıkmaktadır. Atık üretimini sıfırla veya atıkları farklı bir
Döngüsel Ekonomi Eylem Planı, alt sek- fayda üretmek için kullan…
28 KobiEfor Mart 2023