Page 28 - KobiEfor Temmuz 2022

KAPAK

birçok yeri de bunun parçası haline geliyordu. Bizim tedbirleri konuşmalıyız. Eğer biz büyük devletlere
bölgemizde tartışmak için çok erkendi. Önleyici tah- bağlı kalırsak birçok sorunla karşı karşıya kalaca-
minleri yapmak zordu. Çare; iki ülkeden gelmeyecek, ğız. Bosna-Hersek’ten geliyorum. Rusya, ABD ve AB
uluslararası kamuoyudur. Sorun biraraya gelerek ko- aynı yaklaşımla son uluslararası müdahaleyle Bos-
nuşulmalı. Trajik ve korkutucu savaşa ve diğer sorun- na-Hersek kuruldu.”
lara çare bulmak için Çek Cumhuriyeti olarak AB’nin Bosna-Hersek Federasyonu Cumhurbaşkanı Ma-
merkezindeyiz. Türkiye kadar yüksek enflasyonumuz rinko Cavara, Pandemi’de Dünya Sağlık Örgütü’nün
yok ama artan enflasyonumuz var. Enerji imkanları son tahminlerine göre 14 milyon
çöküyor. Hayat standartlarımızı düşüyor. Kararlı ve sis- insanın doğrudan veya dolaylı ha-
tematik olarak yeterli değiller. Onlardan hızlı ve yeterli yatını kaybettiğini bildirdi: “Şah-
siyasi çareler bekleyemiyorum. Bu boş karamsarlık sen iyimserim. Kötü durumdan
değil, analiz yapan bir adamın çıkarımıdır.” iyi bir şey çıkacağına inanıyorum,
Kosova eski Cumhurbaşkanı (2006-2010) Fatmir en azından ders aldık. Küçüklerin
Sejdiu, barış ve sorunlara karşı çözüm arayışında ol- ittifakına ihtiyaç var. Dünya barışı Marinko
duklarını, tüm bu süreçte birçok ve istikrarı tehdit eden aynı nokta. Cavara
ülke ve onların bilge liderlerinin Avrupa’daki savaş bizim mahalle-
genellikle kendi karşılaştıkları zor mizde. Pandemi, dayanışma eksikliğimizi gösterdiği
duruma karşı çözüm üretmeyi be- gibi davranışlarımızın yanlışlarını görüyoruz. Kont-
cerdiğini belirtti: “Yeni bir savaşa rolsüz göçe neden olacak gelişmelerden korkuyoruz.
ve krize şahit oluyoruz. Barışa ve Korku yeniden hayatımızı yönetiyor. Her dramatik olay-
düzene sekte vuran savaş gerçek- dan sonra işlerin eskiye dönmeyeceğini görüyoruz.
Fatmir
ten üzücü. Benim ülkem savaştay- Sejdiu Odak noktamız materyalimize kaydı. Artık etik ve ahlak
dı. Ukrayna insanlarının yaşadığı- okullarda öğretilmiyor. Küresel eğilimler bizi uyarıyor.
nın aynısını deneyimledi benim ülkem. İnsanlık artık İnsan sadece madde değildir, erdemli yaklaşıma ihtiya-
bu tarz şeylerle karşılaşmamalı. Buradaki güvensizlik, cımız var. Sosyo-ekonomik huzursuzluklarla karşı kar-
güvenliğin olmaması tehdidi kötü. Kişisel ve kolektif şıyayız. Savaş ne kadar erken biterse etkisi o kadar az
güvenlik algısına ihtiyacımız var. Mülteci krizi günlerdir olur. Yeni bir dünya savaşının eşiğinde miyiz? Gezege-
devam ediyor. Birçok çaba var ama kesin çözüm bulu- nimiz ve dünyamız nükleerle yıkılacak mı? Dünya’nın
namadı. Suriye, Sudan’da, Myanmar’da yaşıyoruz. İlk jeopolitik haritası değişiyor. Herkeste huzursuzluk ha-
3 yıl hep birlikte insani krizlerle karşılaştık. Pandemi kim. Peki kendimizi yok etmenin eşiğinde miyiz? Tek
tüm ülkelerin bağımsızlığını tehdit etti ve etmeye de- bir çözüm yok. Her türlü bencilliği ortadan kaldırmalı-
vam ediyor. Oldukça düşük ekonomik gelişmesi olan- yız. Silahlara çok ciddi para harcanıyor. Modern savaş-
lar ve ülkem Kosova kötü etkilendi. Yeni durumlara la birlikte silahın tanımı da değişiyor. Sosyal ağların bir
adapte olmaya çalışıyoruz. Krizler hayatımızı ve gele- savaş aracı olabileceğini ve siber savaşın gerçekliğe
ceği etkiliyor. İnsanların gelişmesi, göçmenlik gibi so- taşındığını görüyoruz. Tüm savaşlar görüşmelerle bi-
runların tekrarlanmaması için çalışmalıyız, çeşitliliği ter. Diyalog kurmak lazım. Hiçbir savaşın tek bir kaza-
geliştirmeliyiz. İnsanlığın gelişmesi ancak küresel da- nanı olmaz, ortada trajedi kalacaktır.”
yanışmayla mümkün. Rusya’nın saldırgan tavırları sa- Hırvatistan eski Cumhurbaşkanı (2000-2010) Stje-
dece ulusa değil barışa karşı tehdit oluşturuyor. Ülke- pan Mesic, küresel barış ve maden alternatiflerini
lerin bağımsızlığına saygı duyulmalı. Çok ciddi krizlerle desteklediklerini, Rusya-Ukrayna
karşı karşıyayız. Bu savaşın sonucu olarak açlık krizini arasındaki politik gerilimin sona
görüyoruz. Aldığımız tedbirler durdurmak için yeterli ermesini istediklerini iletti. Mesic,
değil. Yeni dünya düzeni yeniden sağlanmalı. Küresel savaşı durdurmak için Türkiye ve
barış olmazsa gelişimden bahsedemeyiz.” Fransa’nın önleyici diplomasi adı-
Bosna-Hersek Devlet Başkanı (2014-2018) Mladen na barış görüşmelerini gerçekleş-
Ivanic, son iki yılda salgın ve savaşa şahit oldukları- tirdiklerini, ABD’nin savaşın devam Stjepan
nı dile getirdi: “Şuna inanıyorum etmesini istediğini ve bir diplomatik Mesic
ki bunun daha büyük
etkisi olacak. Bu iki
olay, Birinci ve İkinci
Dünya Savaşı’ndan
daha etkili. Her gün
binlerce ve yüzlerce in-
Mladen
Ivanic san ölüyor. Milyonlarca
mülteci var. Her gün
yıkım var. Bazı destekler ve değerleri
ba
r
rı
ba
ba
ba
ba
rı
ş
ş
r
r
r
r
ba
r
r
r
r
ve
ve
r
ba
ba
ba
ba
r
r
r
ş
al
al
al
ç
ç
ç
ç
d
dı
dı
d
al
l
l
nı
ça
ça
ça
ça
ça
ç
ç
n
n
nı
n
a
nı
n
ka
ka
k
ka
k
k
k
ka
k
k
ka
k
ka
k
Ak
Ak
Ak
Ak
r
r
Ak
k
k
k
k
Ak
Ak
Ak
n
u
u
ve
u
Su
Su
Su
ve
ve
ve
ve
ve
ve
v
n
n
n
n
n
n
n
Su
Su
Su
Su
n
Su
S
konuşmaktan ziyade savaşı durduracak Dr Dr Dr Dr Dr Dr Dr Dr. Akkkann SSuverr barış çanıçallddı. .
28 KobiEfor Temmuz 2022