Page 27 - KobiEfor Temmuz 2022

harcadıklarını deklare etti. Bu paralar savaş yerine Nazileşme’nin de farkındalar. Ukrayna’da Nazileşme
gıda sorununun çözümüne harcanabilir, savaşı durdur- yok. Sovyetleşme’ye karşı bir birleşme görüyoruz.
mak sadece iki ülke için değil bütün dünya için büyük Belirli tedbirler alınmalı, yasaklar getirilmeli. Ulusal
bir hizmet olacak. Günün sonunda insanlık ve herkes ve uluslararası noktada barışa dikkat etmeliyiz. Barış
kaybediyor. Açıkçası bu bir zihniyet meselesi. Bu zihni- ve işbirliği çok önemli.”
yet değişmediği sürece, savaş, kahramanlık, öç almak Karadağ eski Cumhurbaşkanı (2003-2018) Filip
veya başka saiklerle bu savaşları yapmak yerine ‘barış Vujanovic, şunları kaydetti: “Desteklemek, teşvik
zihniyeti’ oluşmadığı sürece insanlık bu acıları ne yazık etmek zorundayız. Sorumlu ola-
ki çekmeye devam edecek.” rak somut fikirler öne sürme-
Romanya eski Cumhurbaşkanı (1996-2000) Emil liyiz. Bir kısım temeli olmayan
Constantinescu, Rusya’nın Kırım ve Donbass ilhakı eleştirilerin önüne geçebiliriz.
ve saldırgan davranışlarının en- Bu eleştiriler belli başlı kişilerin
tegrasyonu etkileyen Rusya’nın hususi özel çıkarlarına yöneliktir.
elindeki nükleer silahlar nede- Filip Hiç şüphesiz çok yönlülük küre-
niyle durumun oldukça tehlikeli Vujanovic sel sorunları çözmede avantajlı-
olduğuna işaret etti: “Özellikle dır ama İkinci Dünya Savaşı’ndan
nükleer silahlar noktasında diğer bu yana olan korkuları tekrarlamadık. Sonuç olarak
Emil ülkeleri uyarıyoruz. Ukrayna’daki biz bölgesel ve küresel hedeflere dair birbirimize
Constantinescu savaş şu konular üzerinde odak- olan desteği güçlendireceğiz. Aynı zamanda çok
lanmalı: Uluslararası Avrupa’da- yönlü ortaklığı yeniden tanımlama noktasında fa-
ki barış korunacak mı, yoksa buradaki itaatsizlik mi aliyetler göstereceğiz. Çok yönlülük, daha güvenli
olacak? Hukukla mı güçle mi son verilecek? Dünya varlık sahası bulmak için değil, insanlığın daha iyi
savaşından önceki döneme mi döneceğiz? Burada desteklenebilir geleceğe sahip olması için önemli-
nükleer silahların gölgesinde diğer ülkeler gerekli dir. Pandemi ve savaşlar bizi buna itiyor.”
etkileri gerçekleştiremiyor. Özellikle de bazı ülke- Çek Cumhuriyeti eski Cumhurbaşkanı (2003-2013)
ler askeri potansiyellerini kullanarak diğer ülkelere Vaclav Klaus, şu değerlendirmeyi yaptı: “60 yıl önce
dayatmaya devam ediyor. Uluslararası anlaşmala- Bob Dylan diyordu ki; ‘Zaman deği-
ra saygı duyulmuyor. Rusya Ukrayna’yı işgal ederek şir.’ Birçok açıdan dünya farklı bir
buradaki egemenliği çiğnemiştir. Merkez, Avrupa dünyaydı. Dünya o zaman büyük
ülkelerini belirli dönemde Varşova Paktı’nı bırakıp bir göçün başlangıcındaydı. Bu
NATO’ya üye olmuştu. SSCB’nin dağılımıyla de be- göç Avrupa’yı ve BM’yi değiştirdi.
lirli anlaşmalar imzalandı. Dünya barışına karşı bu Türkiye bu süreçte istemese de
durumda Batı’nın herhangi bir çabada bulunmaması göçün merkezinde. Büyük değişik- Vaclav
ve Rusya Fedarasyonu’nun asgari gücünü kullana- lik Covid nedeniyle olmadı, benim Klaus
rak tehdit etmesi yanlıştır. Burada Sovyetleşme’ye, verdiğimi isimle; ‘Kovidizm’ nede-
Ukrayna’nın Sovyetleştirilmesi’ne, topraklarına katıl- niyle oldu. 8 yıl önce; ‘Ukrayna istikrarının bozulma-
masına karşıyız. ABD, Batı ülkeleri, İngiltere ve Fransa, sıyla karşı karşıyayız. Bizim için Ukrayna krizi çanları
çalıyor’ demiştim ve ikna olmuştum ki bu
kriz evden yapılmıştır. Şubat 2022’de baş-
lamadı. Sorun daha önce başladı. Trajik
ve yıkıcı savaş. Binlerce insan öldü. Fiyat
artışları gibi birçok maliyetsel nedenleri
oldu. Bugün saldıran Rusya, bunda hiçbir
şüphe yok. Ancak her şey bu değil. Tra-
jik bir ayrılma için uygun görülen zemin
ve yapı taşları döşeniyordu. Dünya’nın
Temmuz 2022 KobiEfor 27