Page 24 - KobiEfor Nisan 2022

.$3$. *h1(á (1(5-à6à

GÜNEŞ ENERJİSİ TEKNOLOJİLERİ 1.2) Yoğunlaştırıcılı Isıl Sistemler: Özellikle elekt-
Çatı ve cephe uygulamalı güneş potansiyeli rik enerjisi üretimi amaçlı kullanılıyor. Bu teknolojilere
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre dayalı üretim tesislerinin kurulu kapasiteleri 10 MW ve
Türkiye’de bulunan 9.1 milyon adet binanın yaklaşık üzerinde olmaktadır. Güneş yoğunlaştırıcısı olarak; pa-
%87’sini konut nitelikli binalar. Enerji ve Tabii Kaynak- rabolik aynalar, çanaklar veya heliostatlar kullanılıyor
lar Bakanlığı Enerji İşleri Genel Müdürlüğü verileri- ve elektrik enerjisi üretimi şu yöntemlerle gerçekleş-
ne göre; Türkiye’nin bina stoğuna her yıl 100.000’den tiriliyor: 1) Bir kollektör sistemi kullanarak güneşten
fazla yeni bina ekleniyor. Bu binaların çatı ve cephe- gelen radyasyonunun toplanması. 2) Bir alıcı üzerine
lerine önümüzdeki 10 yılda toplam 2.000-4.000 MW güneş radyasyonunun yoğunlaştırılması. 3) Alıcı yar-
seviyelerinde güneş modülü sistemlerinin kurulabi- dımıyla güneş radyasyonunun ısıl enerjiye çevrilmesi.
leceği öngörülüyor. Türkiye’de değerlendirilebilecek 4) Isıl enerjinin bir güç dönüşüm sistemine transferi.
çatı alanları şöyle: Konutlar, müstakil evler, yazlık 5) Isıl enerjinin bir buhar türbini-jeneratör sistemi ile
müstakil yeni evler, site ve apartman çatıları, kentsel elektrik enerjisine dönüştürülmesi. Yoğunlaştırıcılı ısıl
dönüşüm kapsamında yeni yapılar, otobüs durakla- sistemler kullanan elektrik enerjisi üretim teknoloji-
rı, otoparklar, petrol istasyonları, kapalı pazar yeri, leri temelde üç kısımda uygulanıyor: 1.2.1) Parabolik
büfeler, fabrika çatıları, ticarethaneler (depo, lojistik Oluklu Kolektörler. 1.2.2) Parabolik Çanak Sistemler.
merkezi, antrepo vb.) alışveriş merkezleri (AVM’ler), 1.2.3) Merkezi Alıcılı (Kule) Sistemler.
kıyı şeridinde turistik tesisler, oteller, kamu binaları, 2) Fotovoltaik Güneş Teknolojileri: En temel aksamı
askeri tesisler, okullar, havaalanı tesisleri, ibadetha- olan güneş modülleri; güneş enerjisini doğrudan elekt-
neler, stadyumlar ve spor salonları, tarımsal işlet- rik enerjisine çeviriyor. Fotovoltaik güneş teknolojilerin-
meler, ahır / kümes çatıları. deki temel ilke fotovoltaik dönüşüm. Bu dönüşüm iki aşa-
Sanayi, konutlar veya bireysel amaçlı kullanımlar mada oluşuyor; birinci
için güneş enerjisi teknolojileri yöntem, malzeme aşamada, pozitif- negatif
ve teknolojik düzey açısından çok çeşitlilik gösteri- akım taşıyıcıları olan yük
yor; bir kısmı güneş enerjisini ışık ya da ısı enerjisi çiftlerinin oluşturulması,
şeklinde direkt, diğer teknolojiler güneş enerjisin- ikinci aşamada da çiftle-
den elektrik elde etmek şeklinde kullanılıyor. Güneş rin bir elektrik alanı ile
enerjisinin kullanım alanları arasında, doğrudan birbirinden ayrılmasıdır.
veya dolaylı elektrik üretimi, sıcak su elde edilmesi, Böylece devrede doğru akım üretilmiş olur. Üretilen bu
alan ısıtma ve soğutma, sanayi kuruluşları için pro- doğru akım istenildiğinde bir akü grubunda depolana-
ses ısı enerjisi ve sera ısıtması var. Güneş teknoloji- bilmekte veya DC/AC invertörler üzerinden şebekeye
leri temelde iki ana gruba ayrılıyor: Isıl Güneş Ener- verilebilmektedir.
jisi Teknolojileri ve Fotovoltaik Güneş Teknolojileri. Fotovoltaik güneş teknolojilerinde en çok kullanılan
1) Isıl Güneş Enerjisi Teknolojileri: Elde edilen sı- malzeme silisyum elementidir. Yarıiletken özellik göste-
caklık değerlerine göre düşük sıcaklık uygulamaları ve ren birçok madde arasında güneş hücresi üretmek için
yoğunlaştırıcılı ısıl sistemler olarak ikiye ayrılıyor: 1.1) en elverişli olanlar, silisyum, kadmiyum sülfür, galyum
Düşük Sıcaklık Uygulamaları: Düzlemsel ve vakumlu arsenit, kadmiyum tellür gibi maddelerdir. Güneş hüc-
güneş kolektörleri, güneş havuzları, güneş bacaları, resi teknolojisi, kullanılan maddeler ve yapım türleri
su arıtma sistemleri, güneş mimarisi, ürün kurutma bakımından son derece zengin. Güneş hücreleri, kristal-
ve sera ısıtma sistemleri ler ve amorflar olmak üzere ikiye ayrılır. En yaygın olan
ve güneş enerjisi ile pi- silisyum güneş hücreleri; tek (mono) kristalli, çok (poli)
şirme gibi uygulamalar kristalli, ince film ve şerit şeklinde olan değişik teknolo-
güneş enerjisinden dü- jilerdeki yapılarda üretilirler. Yüzeyleri kare, dikdörtgen,
şük sıcaklık elde edilme- daire şeklinde biçimlendirilen güneş hücresinin alanı
sine yönelik uygulamalar. genellikle 100 cm² civarında, kalınlıkları ise 0.2-0.4 mm
Güneş enerjisinden en arasındadır. Güneş hücrelerinin bir araya getirilmesiyle
basit ve en yaygın yararlanma yöntemi olan ve yüzeyi- güneş modülleri oluşturuluyor. Eİektrik enerjisi üreti-
ne gelen güneş enerjisinin su, hava veya herhangi bir mi amaçlı kullanılan güneş modüllerinin yüzey alanları
akışkana iletilmesi prensibine göre çalışan düzlemsel 2 m ve güçleri ise 400 Wp değerine ulaşmış durumda.
2
güneş kolektörleri, en çok evlerde su ısıtma amacıyla Güneş modüllerinin bir araya getirilmesiyle birlikte yük-
kullanılıyor. Ulaştıkları sıcaklık 70°C civarında. Düz- sek güçlerde güneş panelleri ve GES’ler tesis edilebiliyor.
lemsel güneş kolektörlü sistemler doğal dolaşımlı ve Günümüz teknolojileriyle 15-20 dönüm bir alana 1 MWe
zorlanmış (dolaşım pompalı) olmak üzere ikiye ayrılır. kapasitesinde GES kurulabiliyor. Özellikle, binaların çatı
Bu sistemler evlerin yanı sıra yüzme havuzları ve sana- ve cephelerine kurulan GES’lerle ihtiyaç duyulan elektrik
yi tesisleri için de sıcak su sağlanmasında kullanılıyor. enerjisi tüketim noktalarında üretilebiliyor.

24 KobiEfor Nisan 2022