Page 25 - KobiEfor Ağustos 2021

Bulgaristan Cumhurbaşkanı (1997-2002) Petar şı birlikte dayanışma içinde kazanabiliriz. İnsanlar
Stoyanov, “Covid-19 eleştirel bakmak için bir fırsat sistemleri değiştirebilirler, evrimsel veya devrimsel
mıdır? Politikaları de- şekilde yapabilirler. Pandemiyle mücadele edece-
ğil, gelecek tutumlarımızı ğimiz yerde birbirimizle mücadele ediyoruz. Müca-
yeni baştan şekillendir- delemiz hep birlikte ve sınırlar ötesi olmalı. Birbi-
mek için bir fırsat mıdır?’ rimizle görüşmeli, anlaşmalıyız. Gelecek karşılıklı
diye sordu. Dünyanın or- anlayışa dayalı. Dayanışma içinde ve birlikte hare-
Petar
tak bir duygu yaratmak ketle ancak başarılı olabiliriz.”
Stoyanov
için çabaladığını kayde- Hırvatistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı (2010-
den Stoyanov, Covid’de herkes güvende olana kadar 2015) Prof.Dr. Ivo Josipovic, pandemi, nükleer savaşlar,
kimsenin güvende olmadığını söyledi: “2021 yeni bir doğal afetlerin, bütün in-
dönemi başlatabilir. İnsanlığın ortak kaderi açısından sanlığın karşısında bir risk
bunlar çok önemli. Bizim doğru dengeye oturmamız olduğunu belirterek, insan-
lazım. Hem küresel ekonominin kalkınmasını, hem
lar, devlet adamları, sanayi
de istihdamın iyi seviyede olmasını ve gezegenin ko-
ve bilim adamlarının virü-
runmasını sağlamalıyız. Pandeminin iyi uygulamala- sün insanlık için tehlikesini Prof.Dr. Ivo
rını devam ettirmeliyiz. Tüketicinin yüzde 56’sı satın anlamadıklarını, ceplerini, Josipovic
aldıklarının çevre üzerindeki etkisinin farkındalar.
karlarını gözettiklerini kaydetti: “Bunun en önemli ör-
Siyasetçiler pandemiden öğrendiği dersleri unut- neği; iklim değişikliğidir. İnsanlık iklim değişikliğinin
mamalı. Bu gelişmeler hepimize umut ışığı veriyor. risklerinin farkında değil. Tıpkı Covid-19 yoktur diyen-
Kovid-19 olumlu gelişme olabilir. Vatandaşları ve
ler gibi. Siyaset ve bilim alanında pek çok insan da iklim
paylaştığımız kaynakları yeniden düşünmek gerekir.”
değişikliğini reddediyor. Açık ve seçik iklim değişikliği
Karadağ Cumhurbaşkanı (2006-2018) Filip Vuja-
novic, insanlığın geleceğini tehdit eden zorluklardan sorununun belirli gerçeklerini kabul etmiyorlar. Medeni
dünyada insanlar bütün karşımıza çıkan büyük fırtınaları
birinin de iklim değişik-
nasıl reddedebilir? Afrika’da ormanların, doğanın tahrip
liği olduğunu belirterek,
küresel toplumun alt yapı edilmesi ve dünyada yangınların, sellerin hava kirliğinin
değişikliğine ihtiyacı bu- hakim olması, bütün bunlar insan aktivitelerinin sonu-
cudur. Sera gazları ve atmosfere emisyon yoğunlaşıyor.
lunduğunu söyledi. Kyoto
Filip ve Paris Anlaşmaları’na Geriye dönüşü olmayan zararlar ortaya çıkacak, top-
Vujanovic lumlar üzerinde tahribat olabilir. İnsanların giderek
değinen Vujanovic, “Paris
yaşam standartlarının dramatik olarak yok olacağını
Anlaşması imzalayan taraflar için bağlayıcıdır. Mon-
söyleyebiliriz. Deniz seviyesi artacak ve yüksek sayıda in-
tenegro da 2017’de bu sözleşmeyi onaylayarak kabul
etmiştir. Ekolojik çevremizi korumak için önlemlere uy- sanların kendi bölgesinden açlıktan kaçarak göç edece-
ğini görebiliriz. İnsanlar arasında toprak ve su savaşları
mak gerekir. Avrupa kıtası 2050 yılında ilk karbon nötr
olacak. Temel insan hakları üzerinde de olumsuzluklar
kıtası olacak. Yeşil gündemi kabul eden devletler bunu
öngördüklerini de kabul ettiler” dedi. yaşanacak. Dünya Sağlık Örgütü 2030 ve 2050’de iklim
değişikliğinden yılda 250 bin kişinin öleceğini söylüyor.
Hırvatistan Cumhurbaşkanı (2000-2010) Stjepan
Sağlık ve yaşam en önemli haktır. Fizik ve akıl sağlığı
Mesic, “Pandemi fırtınasından nasıl kurtulacağız?”
büyük bir baskı altında. Doğa ve sosyal değişiklikler in-
sorusunu yönelterek, her
yere aşının erişiminin eşit
olmadığına değindi: “Kü-
resel bağlamda mücadele
önemli. Rusya, aşısını ilk
Stejepan
Mesic yapan ülke. Ancak Rusya
aşısını AB kabul etmiyor,
boykot ediliyor. Avrupa kurumları Rus aşısını onay-
lamıyor. Siyasileştirme yapılmaması gerekir. Küre-
sel probleme uyum içinde yaklaşmalıyız. Rus aşısını
hibrit biyolojik savaş olarak adlandıranlar bile var.
Burada bir düşünce anarşisi, ikinci sınıf siyaset var.
Bunu reddetmemiz gerekiyor. İnsanlık belki hiçbir
zaman birlikte hareket edemeyecek. Birbirimize
bağlı ve bağımlıyız ama bu kadar bağımlılık tehli-
keli. İnsan hakları herkese eşit tanınmalı. Yanlış
bilgilerle insanları korkutmamak gerekir. Bu sava-
Yalçın Sönmez, Engin Köklüçınar, Şamil Ayrım

$ðXVWRV KobiEfor