Page 18 - KobiEfor_Nisan_2020

KAPAK #EvdeKal

naklı bir küresel kriz ilk kez gerçekleşiyor. Çin ay- de vurgulandı. Virüsün yayılması ne kadar hızlı du-
nı zamanda bir “dünya fabrikası” olduğu için dünya rursa ekonomik toparlanma da o kadar hızlı ve
ekonomisini üretimle besliyor. Çin’de üretimin yanı güçlü olacak, bütün dünya bu gerçeği gördü.
sıra mağaza, restoran, toplu taşıma ve diğer hiz- Koronavirüs ve petrol krizi: Dünyanın en büyük
metler sektörü alanındaki üretimi olumsuz etkilen- petrol ithalatçısı Çin’in karantina uygulamaları ve
di. O kadar ki; hizmetler sektörünün GSMH içinde- salgının tüm dünyaya yayılması küresel ekonomik
ki payı son 15 yıllık tarihinde ilk kez yüzde 50’nin al- faaliyeti zayıflattığı için petrole olan ihtiyacı azalttı,
tına (yüzde 26.5) düştü. talep düştü. Bu nedenle petrol varil fiyatı Mart ayın-
Salgın kaynaklı küresel ekonomik krizin yarattı- da bir gecede yüzde 31 geriledi, 28-30 doları gördü.
ğı sonuçlar bakımından Çin belirleyici ülke konu- Bu oranda bir düşüş 1991’deki Körfez Savaşı’nda
mundadır. Çünkü Çin 14.1 trilyon dolarla dünyanın yaşanmıştı. Dünya ekonomisinin dengelenmesi
en büyük ikinci ekonomisidir; küresel gelirden payı açısından petrol ihracatçısı ülkelerin her biri açı-
yüzde 16.4 boyutundadır. Çin’deki ekonomik yavaş- sından maksimum fiyat sınırı Suudi Arabistan için
lama her ülke açısından etkileyici olmaktadır. Çin 78.3 dolar, İran için 124.4 dolar, Irak için 59 dolar ve
son 30 yılda ortalama yüzde 9.4’lük olağanüstü bir Rusya için 49.2 dolar seviyesinde olması gerektiği
ekonomik büyüme oranı yakalamış ama ABD’nin hesaplanıyor. Bu veriler, düşük petrol fiyatlarına en
şiddetlendirdiği ticaret savaşının olumsuz etkisiyle uzun süre dayanabilecek ülkenin Rusya olduğunu
2019’da bu oran yüzde 6.1’e gerilemişti. Bu durum- gösteriyor.
da dünyanın krizden çıkışı, Çin’in krizi atlatmasın- Koronavirüs ve borsalar: Koronavirüs paniği ya-
dan geçecek. Çin bunun farkında, salgını durdurdu, tırımcıların borsa yatırımlarını felce uğrattı. “Kara-
dünya ülkeleri ile cömert bir işbirliği ve dayanışma günde” (9-13 Mart haftası) Amerikan hisseleri 2
içine girdi, insanlığı umutlandırdı. trilyon dolar, küresel hisse senetleri 6.3 trilyon do-
lar kaybetti. ABD’de üç büyük endeks S&P 500,
Nasdaq ve Dow Jones’un bu yıl içerisinde yüzde
20’den fazla değer kaybetmesi ise S&P 500’ün tüm
yıl yüzde 37 gerilemesi 2008 Küresel Krizi ile kıyas-
landı. Avrupa borsalarında kayıp yüzde 10’lara yük-
selirken; birçok Asya borsası işlemlerini durdurdu.

Koronavirüs ve G-8 ekonomileri
İtalya • İtalya’dan Çin’e kadar fabrikaların kapanması,
seyahat sektörünün çökmesi, petrol şok fiyat dü-
şüşleri, özellikle enerji, turizm ve otomotiv sektör-
Koronavirüs ve Çin dışı dünya ekonomisi lerinde firmaların borç ve tahvil ödemelerini zama-
Büyüme: Koronavirüs, Çin dışında yayıldığı Gü- nında yapamayacağı ihtimalini güçlendirdi. Öden-
ney Kore, İtalya, Japonya, Fransa, Almanya, Kana- meyen borçlar, bir kısır döngü yaratarak, yatırımla-
da, ABD gibi büyük ekonomilerde de benzer sonuç- rın düşmesine, temerrütlerin artmasına ve finansal
ları yarattı. OECD büyük ekonomiler için 2020 yılı piyasalardaki istikrarsızlığın yükselmesine neden
büyüme beklentilerini de aşağı çekti: ABD için yüz- olabilecek.
de 2.0’den yüzde 1.7’ye, Avro Bölgesi için yüzde • IMF’nin verilerine göre Çin, ABD, Japonya, Bir-
0.9’dan yüzde 0.7’ye ve Japonya için yüzde 0.7’den leşik Krallık, Fransa, İspanya, İtalya ve Almanya’nın
yüzde 0.3’e gibi.,. risk altında olan kurumsal borcu yaklaşık 19 trilyon
Bank of America ABD’de resmi olarak ekonomi- dolar.
nin durgunluğa girdiğini ilan etti, ülkenin 2. çeyrek- • IMF, Koronavirüs krizinin daha da derinleşme-
te yüzde 12 küçüleceğini, tüm yıl için de GSYİH’nın siyle şirketlerin karşı karşıya olacağı ekonomik so-
yüzde 0.8 daralacağını öngördü. nuçları; işten çıkarmalar, yatırımların sert şekilde
IMF Mart ayında, salgın nedeniyle küresel eko- düşmesi, bankaların daha az kredi vermesi olarak
nomide büyük bir resesyon (ekonomik küçülme) açıklıyor.
beklediklerini, 189 üye ülkeden yaklaşık 80 ülkenin Koronavirüs ve dolar faizi: Fed (ABD Merkez
destek için IMF’nin kapısını çaldığını açıkladı. G20 Bankası), politika faiz oranını yüzde 0-0.25 aralığı-
maliye bakanları ile merkez bankası başkanları ta- na çekti; 3 ay vadeli repo işlemiyle piyasaya 1 tril-
rafından, salgının insani maliyetinin ölçülemez du- yon dolarlık likidite sağladı. ABD Başkanı Donald
rumda olduğu ve tüm ülkelerin insanları korumak Trump ulusal acil durum ilan etti. İngiltere Merkez
ve ekonomik hasarı azaltmak için birlikte çalışma- Bankası (BoE), olağanüstü toplantıyla, politika faiz
sı gerektiği, “şimdi dayanışma zamanı” sözleriyle oranını 50 baz puan indirerek yüzde 0.25’e düşür-

18 KobiEfor Nisan 2020