Page 61 - KobiEfor_Haziran_2019

de ‘L’ye inand›¤›n› ancak bir k›r›lma daha bekledi- “‹htiyaç akçesi kullan›lm›flt›r alg›s›
¤ini söyledi. K›r›lman›n nedeni olarak da küresel iyi olmad›”
teknolojik geliflmeleri örnek gösteren Levent, gö- Merkez Bankas›’n›n ‘ihtiyaç akçesi’nin kullan›lma-
rüflünü flöyle aktard›: “Teknoloji üretim sürecini s› ifadelerine de de¤inen Haluk Levent, konuya iliflkin
dönüfltürmeye bafllad›. Bu dönüfltürme, içinde bu- görüfllerini flöyle aç›klad›: “Merkez Bankas›’n›n ihti-
lundu¤umuz toplumsal düzenin s›n›rlar› içerisinde yaç akçesinin kullan›lmas› noktas›nda henüz bir ya-
kalarak geçifltirebilece¤imiz bir dönüflüm de¤il. lanlama olmad›. E¤er do¤ru ise de bu iyi bir alg› de¤il.
Önümüzde 2 seçenek var. O iki seçenekten birini Arjantin moratoryum ilan etmeden 3 gün önce o kay-
seçmek durumunday›z. Her iki seçene¤in sonunda na¤›n› kullanm›flt›. ‹ster istemez ‘Acaba Türkiye’de
ulaflaca¤›m›z nokta da bugün serbest piyasa meka- böyle bir olas›l›k var m›?’ sorusu ak›llara geliyor.
nizmas› olarak adland›rd›¤›m›z fleyin yürürlükte ol- Problemlerimizden biri karfl› karfl›ya bulundu¤umuz
mad›¤›n› gösterecektir. Daron Acemo¤lu’nun ABD krizin çok küçümseniyor olma alg›s›d›r. ‹ktisatç›lar
için yürüttü¤ü ve 2007 y›l›na kadar olan verilerle ha- kriz oldu¤unu görüyor ama kimsenin bir önlem alma-
z›rlanan makalesinde ABD’de yerel otomasyon piya- d›¤›n› da görüyor. Oysa yap›lmas› gereken piyasaya
sas›na giren her birimlik otomasyonun 6.3’lük istih- güven sa¤layacak bir alg›n›n oluflturulmas›d›r. Bu al-
dam› yok etti¤ini gösterdi. Dolay›s›yla yarat›c›l›k içer- g› tamir edilmedi¤i sürece üzerinde tart›flabilece¤i-
meyen her ifl otomasyon taraf›ndan yok edilecektir. miz bir fley yok. Bu ihtiyaç akçesinin de kullan›lm›fl ol-
Bunun etkisi ne? Bugünkü refah seviyesi için da- mas› ciddiyetsizli¤in üzerine tuz biber ekmekte-
ha az çal›flma yeterli olacakt›r. O zaman dir. ‘Sorun yok’ imaj›yla ihtiyaç akçesinin
ne yapaca¤›z? Çal›flan say›s›n› çok “IMF kullan›lmas› birbiriyle çeliflmifltir.”
azalt›rsak da o zaman talep aç›- ‘Yap-ifllet-devret’ modelleriy-
s›ndan çok s›k›nt› ç›kacakt›r. fleytanlaflt›r›l›yor” le büyük projelerin yap›lmas›-
Otomasyon, tekrarl› iflle- n›n bütçeye s›k›nt› do¤urdu-
Prof.Dr. Haluk Levent, IMF’nin gereksiz
rin büyük bölümünü ikame ¤unu ifade eden Levent,
yere fleytanlaflt›r›ld›¤›n› belirterek, IMF’nin
etti¤inde gerçekte a盤a “30 y›ll›k imtiyazlar›n ve-
asl›nda bir itfaiyeci oldu¤unu söyledi: “Evde
ç›kacak ciddi iflgücü ola- yang›n ç›km›fl ve itfaiye su s›k›yor. Ev sahibi ise rildi¤i çok say›da proje
cak. Biz bunlar› ‘A’ fl›kk› ‘ev periflan oldu’ diyerek itfaiyeciye k›z›yor. yürütüldü. ‹ktidar›n öm-
ya ölüme terk edece¤iz, IMF’nin durumu budur. Bunu yapmamak laz›m. ründen uzun projelerle
‘B’ fl›kk› bunlara transfer Türkiye flu anda piyasan›n 5 puan üstünde baflka iktidarlar›n eli ko-
geliri elde edece¤iz. E¤er borçlanabiliyor. IMF’de bu kadar yüksek lu da ba¤lan›yor. Gele-
transfer geliri aktaracak- borçlanma olmayacak. IMF sadece geri cek kuflaklar›n harcama
sak bu sistemin bu büyük- ödemeyi garanti alt›na almak için önlem kalemleri k›s›tlanm›fl olu-
lükte transfer gelirini mas al›yor. Önlemlerden kaynakl› s›k›nt› ne yor. Bu durum kuflaklar
etmesi de gerekecek.” kadar çekilecek o içerideki aras› gelir ve servet eflitsiz-
Dünyan›n bir bolluk toplu- problemdir. Kanaatime göre li¤ini zirveye ç›kar›yor” dedi.
muna dönüflece¤i fikrinin de s›- IMF’den daha uygun kaynak Türkiye’nin reform yorgunu
cak geldi¤ini dile getiren Levent, bu bulmak zor.” oldu¤unu kaydeden Haluk Levent,
yaklafl›m›n ütopik olmad›¤›n› teknolojik ancak e¤itim konusuna acil el at›lmas›
geliflmeler ve maddi temellerin haz›r oldu¤u- gerekti¤ini paylaflt›. Yeteri kadar nitelikli ö¤-
nu toplumsal geliflmeleri ise soluk ›fl›kl› bir y›ld›z gi- retmenin bulunmad›¤›n› ve içerik olarak da ö¤ren-
bi gördü¤ünü aktard›. cilere nitelikli bir e¤itim sunulmad›¤›n› dile getiren
‹nsano¤lunun önünde iklim de¤iflikli¤i gibi konu- Levent, flu noktalara de¤indi: “Online e¤itim im-
lar›n bulundu¤unu bunun da toplumsal geliflmeyi kanlar› da kullan›larak örgün e¤itim verilmeli. Bu
h›zland›raca¤›n› dile getiren Levent, “Hayatta kal- bir çaresizlik de¤il. Bu yap›labilir. Bütçesi de ay›-
mam›z büyümeyi s›n›rland›rma, bölüflümü düzelt- r›labilir. Yarat›c›, elefltirel düflünen, sorgulay›c›,
mek ile olur. Bunun alternatifi ölümdür” dedi. Oto- problem çözebilen bir nesil yetiflmeli. Bu e¤itimle-
masyonun ayn› zamanda dünyada sermaye hare- re yetiflkinler de dahil edilmeli. Bunun sonucunu 5-
ketlerinde geriye dönük bir yol haritas› sunaca¤›n› 10 y›l sonra alabiliriz.”
savunan Haluk Levent, görüfllerini flöyle paylaflt›: Ayr›ca Türkiye’nin güçlü yönlerinin flu dönem tu-
“Do¤rudan yabanc› sermaye neden bir ülkeye gi- rizm ve ihracatç› kapasitesi oldu¤unu ifade eden
der; pazar oluflturmak, ikincisi ucuz iflgücü için. Levent, ileriye dönük ba¤ etkisi olmayan alanlardan
Acemo¤lu gibi iktisatç›lar›n buldu¤u bulgulardan ç›k›p ülke için yeni sektörlerin belirlenmesini, bunu
birisi; bu otomasyonun önce mavi yakal› ucuz iflgü- yaparken de iç talebin canland›r›lmas›n› istedi. Le-
cünü ikame edece¤i. Belki de bizim gibi ülkelerden vent, bunun için baflkanl›k sisteminin dönüflmesi
büyük do¤rudan yabanc› sermaye yat›r›mlar›n›n ve kararlar›n konsensüs ile al›nmas› gerekti¤ine
metropollere gidifli olacakt›r.” dikkat çekti.
Haziran 2019 KobiEfor 61