Page 31 - KobiEfor_Aralik_2018
P. 31
UZMAN
‹flletmecilikte Meslek Ahlak› ve
Meslek Eti¤i...
A hlak kurallar› ve ilkeleri toplu- Böyle bir ortamda herkesin birbiriyle ça-
t›flma halinde olmas› ise kaç›n›lmazd›r.
mun birlefltiricileri olarak ortak
yaflam› mümkün k›lar ve top-
‹flte yasalar›n yetersiz kald›¤› durumlar-
lumsal düzeni sa¤larlar.
cek bir tak›m ahlâki sistemlere ihtiyaç
‹fl hayat›nda bireylerin ve ku- da insanlar›n davran›fllar›na yol göstere-
rumlar›n uymak zorunda oldu¤u kurallar vard›r.
bütünü ifl ahlak› olarak adland›r›l›r. Adalet; Adalet yaklafl›m›n›n formülleri-
Hilmi Develi Belirli bir mesle¤in uygulay›c›lar› aras›n- nin bafl›nda, eflit olan bireylere eflit, eflit
hilmideveli@gmail.com da uyulmas› gereken ahlaki kurallar bü- olmayan bireylere eflit olmayacak flekil-
tünü meslek ahlak› olarak kabul edilir. de davranma vard›r. Her bireyin ödevinin
‹fl eti¤i, insanlar›n birbirleriyle iliflkile- ne oldu¤u hakk›nda çeflitli yollar ortaya
rinde yol gösterici davran›fl kurallar›na konmaktad›r.
dayal› bir sistemdir ve hukuka, düflün- Ancak bireylere ödevler çal›flt›klar› ifller,
meye ve felsefeye dayal› davran›fl ilkele- kabiliyetleri, haklar›, ihtiyaçlar› vb. dik-
Ahlak kurallar› ve rini içermektedir. kate al›narak yüklenmelidir.
TOSYÖV, Hacettepe Üniversitesi ‹fllet- ‹nsan haklar› yaklafl›m›; Etik kapsamda,
ilkeleri toplumun mecilik Meslek Eti¤i Uygulama ve bütün kararlarda beklenen kesin bir ah-
birlefltiricileri olarak Araflt›rma Merkezi (HÜEM) ve TÜRMOB lâki hakk› içermektedir. Bu haklar, bi-
ortak yaflam› iflbirli¤inde EBEN Türkiye Avrupa ‹fl reylerin kiflisel haklar›n› garanti etmek-
Ahlak› Örgütü ‹fl Eti¤i Projesi kapsa- tedir.
mümkün k›lar ve m›nda, 15 Kas›m’da, Ankara’da ger- Örne¤in; yaflam, özgürlük, sa¤l›k, kiflisel
toplumsal düzeni çekleflen “Etik ‹fl-‹flte Etik” bafll›kl› dokunmazl›k vb. Bunlar, Uluslararas›
sempozyumda bilim insanlar› kat›l›m- ‹nsan Haklar› Deklarasyonu’nda yer al-
sa¤larlar. c›lar› bilgilendirdiler. maktad›r.
‹fl hayat›nda Sempozyumda Baflkent Üniversitesi Ti- En basit insan haklar›, yaflama, özgürce
bireylerin ve cari Bilimler Fakültesi Dekan Yard›mc›s› seçme ve insan olarak de¤erinin fark›na
ve Yönetim Biliflim Sistemleri Bölüm varma haklar›d›r. Bu do¤rular› inkâr
kurumlar›n uymak Baflkan› Prof.Dr. Ali Hal›c›’n›n; “‹fllet- eden di¤er bireyler ya da gruplar veya bu
zorunda oldu¤u mecilikte Meslek Eti¤i” ana temal› sunu- haklar› korumay› baflaramayanlar etik
mundan derledi¤im bilgileri sizlerle olmamakla suçlanmaktad›rlar.
kurallar bütünü paylaflmak istiyorum. ‹nsan haklar›n›n varl›¤› ile ayn› görüflte
ifl ahlak› olarak “‹flletmenin temel amaçlar›; ‘Kar, Top- olmayan ya da bu görüflleri kabul etme-
adland›r›l›r. lumsal Fayda, Süreklilik, Sosyal Sorum- yenler, genellikle ‘di¤er insanlar da bi-
luluk ve Etik’ olarak kabul edilir. zim için bunlar› yaparlard›’ diyerek sa-
Belirli bir mesle¤in Sorumluluklar›; sa¤duyu sorumluluk- vunma yapt›klar› görülmektedir.
uygulay›c›lar› lar, etiksel sorumluluklar, yasal sorum- Karar vericilerin etiksel olmalar› için
luluklar ve ekonomik sorumluluklar birçok sebep say›labilir
aras›nda uyulmas› olarak s›ralayabiliriz. 1. ‹ç fayda: Do¤ruluk bireyin kendi mü-
gereken ahlaki Ahlaki de¤erler hukuk iliflkisini; ‘Genel kafat›d›r.
kurallar bütünü ahlaki de¤erler’, ‘Genel de¤erlerden ç›- 2. Kiflisel avantaj: Etiksel olmak ak›ll›l›k-
kar›lan kurallar’ olarak ‘Hukuk’ ba¤la- t›r.
meslek ahlak› olarak m›nda irdeleyebiliriz. 3. Onay: Etiksel olmak özsayg›y›, sevilen
kabul edilir. Eti¤in önemi: Di¤er taraftan yasal dü- fleylere hayran olmay› ve emsallerine
zenlemelerin ifl hayat›na yönelik konu- sayg› duymay› beraberinde getirmekte-
‹fl eti¤i, insanlar›n lardaki yetersizli¤i de giderilememekte- dir.
birbirleriyle dir. 4. ‹nanç: ‹yi davran›fl memnun etmekte
iliflkilerinde yol Çünkü gerek ifl hayat›nda gerekse sos- ve tanr›ya ibadet etmeye yard›mc› ol-
yal hayatta yaflanan h›zl› de¤iflimler her maktad›r.
gösterici davran›fl zaman yasalar›n önüne geçmektedir. 5. Al›flkanl›k: Etiksel faaliyetler, yetiflti-
kurallar›na dayal› Bunun yan›nda son y›llarda insan iç dün- rilmeyle veya e¤itimle uyum sa¤layabil-
yas›n›n daha ön plana ç›kmas›yla daha mektedir.
bir sistemdir ve öznel sorunlar ortaya ç›kmakta ve bun- Yöneticiler neden etik davranmazlar;
hukuka, lar›n her birinin yasal düzenlemelerle 1. Üstlerin davran›fllar›
düflünmeye ve tan›mlanmas› imkan› bulunmamaktad›r. 2. Sektörün (alan›n) etiksel yap›s›
‹fl Eti¤inin önemi: ‹fl eti¤inin önemi sos- 3. Efl pozisyonda olan baflka bir bireyin
felsefeye dayal› yal ve ekonomik düzenin kurulmas› ve davran›fllar›
davran›fl ilkelerini devam ettirilmesinde yasal düzenleme- 4. Resmi kurum politikas›n›n eksikli¤i.”
lerin özellikle ülkemiz koflullar›nda ye- Baflkent Üniversitesi Ö¤retim Üyesi
içermektedir. tersiz kalmas› ve ortaya ç›kan bofllu¤un Prof.Dr. Ali Hal›c›’n›n; “‹flletmecilikte;
kurumlar›n/iflletmelerin sadece kendi meslek ahlak› ve meslek eti¤i” ana
isteklerinin pefline düflmede serbest ol- temal› sunumundan derledi¤im bilgiler
du¤u bir ortam yaratmas›d›r. özetle bunlar...
Aral›k 2018 KobiEfor 31
