Page 30 - KobiEfor_Ekim_2016

UZMAN

Çözüm; Yap›sal Reformlar› H›zland›rmak

K redi derecelendirmesi veya müyoruz.”
kredi de¤erlendirmesi, bir kifli,
Baflbakan Yard›mc›s› Mehmet fiimflek:
“Reformlara devam. Reyting kuruluflla-
flirket veya hatta bir ülkenin
kredi itibar›n›n belirlenmesidir. r›na verece¤imiz en iyi cevap yap›sal re-
Ülke-Devlet kredi derecelendirmesi formlar› daha da h›zland›rmak, mali di-
özetle (sovereign credit rating), egemen siplini korumakt›r.”
bir hukuksal varl›¤›n, yani bir ülke devle- fiimflek, birçok iç ve d›fl floka ra¤men
tinin, kredi derecelendirmesidir. ekonominin küresel kriz sonras› dönem-
Hilmi Develi Devlet kredi derecelendirmesi, bir ülke- de yüzde 5.2 büyüdü¤üne iflaret etti.
hilmideveli@gmail.com de yat›r›m ortam›n›n risk seviyesini ifade Mehmet fiimflek, bu y›l Ar-Ge, iflgücü pi-
eder, politik riski de hesaba katar. yasas›, yat›r›m ortam›n›n iyilefltirilmesi,
Yabanc› ülkelerde yat›r›m yapacak yat›- bireysel tasarruf art›fl›, Avrupa Birli¤i ile
r›mc›lar taraf›ndan kullan›l›r. vize muafiyeti, darbeleri engellemek için
Düflük bir derecelendirme, borç alan›n ordu üzerinde demokratik kontrolün ar-
borcunu ödememe (temerrüt) riskinin t›r›lmas› konular›nda bir dizi reform ça-
Ça¤dafl dünyaya yüksek oldu¤u anlam›na gelir, bu durum, l›flmas› yap›ld›¤›n› kaydederek, “Durmak
faiz oran›n›n yüksek tutulmas› veya da yok, reformlara devam” sözleriyle Mo-
uygun bir anayasa borç talebinin reddedilmesi sonucunu ody’se cevap veriyor.
yap›lmal›. do¤urur. 6 Kas›m 2014 tarihinde dönemin baflba-
Tam anlam›yla Eylül ay› son haftas›nda, uluslararas› kan› Ahmet Davuto¤lu taraf›ndan aç›kla-
kredi derecelendirme kuruluflu Moody’s, nan Yap›sal Dönüflüm Paketi’nde yer
ba¤›ms›z hukuk Türkiye’ye 2013’ün May›s ay›nda verdi¤i alan “Öncelikli Dönüflüm Program› Ey-
düzenini tesis “yat›r›m yap›labilir” seviyedeki kredi no- lem Plan›” maalesef bugüne kadar bir
tunu yaklafl›k 40 ay sonra 23 Eylül bütünlük içinde uygulanamad›.
edecek, 2016’da geri ald›. 15 Temmuz’da TBMM’de kabul edilen
insan haklar› Moody’s, Türkiye’nin kredi notunu “yat›- “Teflvik ve destek paketini” ve Baflbakan
ve demokrasi, r›m yap›labilir” seviyenin 1 basamak alt› Binali Y›ld›r›m taraf›ndan Diyarbak›r’da
olan Ba1 seviyesine indirdi. aç›klanan “Do¤u ve Güneydo¤u Anadolu
düflünce özgürlü¤ü 5 May›s 1992’de Türkiye’yi “yat›r›m yap›- Bölgesi Cazibe Merkezleri Program›,
alanlar›nda ça¤dafl labilir” seviyede de¤erlendirmeye baflla- Yat›r›m ve Destek Hamlesi”ni önemli gö-
d›ktan sadece 20 ay sonra Türkiye’nin rüyor ve destekliyorum.
ölçülerde ve
notunu 1 basamak k›ran Moody’s, 13 Baflbakan Yard›mc›s› Mehmet fiimflek’in
normlarda Ocak 1994’te Türkiye’nin kredi notunu dile getirdi¤i, “Reyting kurulufllar›na ve-
düzenlemeler tekrar “yat›r›m yap›labilir” seviyenin alt›- rece¤imiz en iyi cevap yap›sal reformlar›
na indirdi. daha da h›zland›rmak, mali disiplini ko-
yap›lmal›. Standard&Poor’s, Moody’s ve Fitch, rumakt›r” sözüne kat›lmakla birlikte
Üniversiteler uluslararas› kredi derecelendirme kuru- afla¤›da s›ralad›¤›m yap›sal reformlar›n
özerk yap›lara lufllar› aras›nda üç büyükler olarak gös- da mutlaka gündeme al›narak düzenle-
teriliyor. melerin bir an önce ç›kar›lmas›n› diliyo-
dönüfltürülmeli, Üç büyük kredi derecelendirme kurulu- rum...
YÖK kald›r›lmal›. flu aras›nda halihaz›rda Türkiye’yi en l Ça¤dafl dünyaya uygun bir anayasa ya-
yüksek kredi notuyla de¤erlendiren p›lmal›.
Vergi reformu Fitch, Türkiye’yi “yat›r›m yap›labilir” se- l Yarg›n›n, siyasetin etkisinden tümüyle
gerçeklefltirilmeli. viyenin en düflük basama¤›nda de¤erlen- uzaklaflt›r›larak tam anlam›yla ba¤›ms›z
Kay›td›fl›l›¤›n diriyor. Fitch, 19 A¤ustos’ta Türkiye’nin hukuk düzenini tesis edecek, insan hak-
“dura¤an” görünümünü “negatif”e çek- lar› ve demokrasi, düflünce özgürlü¤ü
önlenmesine yönelik miflti. (Siyasi Partiler ve Seçim Yasas› dahil)
düzenlemeler Üç büyükler aras›nda Türkiye’yi en dü- alanlar›nda ça¤dafl ölçülerde ve norm-
flük kredi notuyla de¤erlendiren kurulufl larda düzenlemeler yap›lmal›.
ç›kar›lmal›. olan Standard&Poor’s ise 20 Temmuz’da l Ezbere dayal› e¤itim sistemi yerine; bi-
Türkiye’nin kredi notunu 1 basamak dü- limsel, sorgulay›c›, analitik düflünmeye
flürmesinin ard›ndan, Türkiye’yi “yat›r›m yönelik bir e¤itim sistemine geçilmeli.
yap›labilir” seviyenin 2 basamak alt›nda l Üniversiteler özerk yap›lara dönüfltü-
de¤erlendiriyor. rülmeli, YÖK kald›r›lmal› (AK Parti’nin
Bu geliflmeye verilen cevaplar› da k›saca kurulufl manifestosunda yer alm›flt›).
bakarsak; l Vergi reformu gerçeklefltirilmeli; özel-
Baflbakan Binali Y›ld›r›m: “De¤erlendir- likle, KDV ve ÖTV gibi dolayl› vergilerin
me kurulufllar› tarafs›z de¤il. Türk eko- getirdi¤i adaletsizli¤i ortadan kald›rmak
nomisi üç befl tane de¤erlendirme kuru- amac›yla dolayl› vergilerin a¤›rl›¤› dolay-
luflunun raporlar›na göre hizaya geçecek s›z vergilere kayd›r›lmal›.
bir ekonomi de¤ildir. Bu de¤erlendirme- l Kay›td›fl›l›¤›n önlenmesine yönelik dü-
lerin aç›kças› tarafs›z oldu¤unu düflün- zenlemeler ç›kar›lmal›.

30 KobiEfor Ekim 2016