Page 28 - KobiEfor_Eylul_2014

KAPAK

TÜRK‹YE’N‹N TCEE DE⁄ERLER‹N‹N KARfiILAfiTIRMASI
4
TCEE TCEE Anne Ergen Kad›n Orta ö¤renim ‹flgücüne
de¤eri s›ralamas› ölüm do¤urganl›k parlamenter görmüfl kat›l›m
oran› oran› oran› % nüfusun oran› %
oran› %
Kad›n Erkek Kad›n Erkek
Türkiye 0.360 69 20.0 30.9 14.2 39.0 60.0 29.4 70.8
Azerbaycan 0.340 62 43.0 40.0 16.0 93.7 97.4 62.5 68.9
Avrupa ve
Orta Asya 0.317 — 31.0 30.8 18.2 70.4 80.6 45.5 70.3
Yüksek ‹GE 0.315 — 42.0 26.4 18.8 60.2 69.1 57.0 77.1

Cinsiyete Dayal› Geliflme Endeksi (CDGE)
ve Türkiye
ERKEK-KADIN UÇURUMUNDAYIZ

2014 ‹nsani Geliflme Raporu’nda cinsiyet fark›na
dayal› yeni bir ölçüm kriteri kullan›l›yor. Bu hesap-
lamada; kad›n ‹GE de¤erlerinin erkek ‹GE de¤erle-
rine oran› temel al›n›yor. Böylece ortaya yeni ve
çok daha çarp›c› bir ‹nsani Geliflme Endeksi ölçüm
yöntemi ç›k›yor. Bu yeni ölçüm yöntemine, Cinsiye-
te Dayal› Geliflme Endeksi (CDGE) deniyor. Yön-
temle insani geliflmenin üç temel boyutundaki cin-
siyet eflitsizlikleri ölçülmüfl oluyor.
Azerbaycan’da yüzde 93.7. Türkiye’de her yüz ka- Bu üç boyut flunlar oluyor: a) Kad›n ve erkekle-
d›ndan 29.4’ü iflgücüne kat›l›rken bu oran Azerbay- rin do¤umda ortalama yaflam beklentisi, b) K›z ve
can’da yüzde 62.5. Ayn› oranlara kad›n-erkek ba- erkek çocuklar›n ortalama ö¤renim görme süresi
z›nda bak›ld›¤›nda Azerbaycan’da eflitli¤e çok ya- beklentisi ve c) 25 yafl ve üstü yetiflkinler için orta-
k›n bir durum sa¤lanm›fl ama Türkiye’de kad›nlar lama ö¤renim görme süresi.
erke¤in yar›s›ndan da az bir düzeyde bulunuyor. Ve bir de; ekonomik kaynaklar üzerindeki haki-
‘Toplumsal Cinsiyet Eflitsizli¤i’ konusunda Tür- miyetin kad›n ve erkek paylar› ile kad›n ve erke¤in
kiye’nin son y›llarda yüksek sesle konufltu¤u söy- kifli bafl›na elde ettikleri milli gelir ölçülüyor.
lenebilir fakat ortaya herhangi bir kapsaml› re- Tablo: 5’te Türkiye’nin CDGE ölçümünü k›yasla-
form iradesi koydu¤u söylenemez. Hayat›n her mal› olarak görüyoruz.
alan›nda kad›n lehine bir pozitif ayr›mc›l›¤› benim- l Türkiye’de 2013 kad›n ‹GE de¤eri 0.704 iken
semeden ve bunu; baflta anayasa olmak üzere ka- erkek ‹GE de¤eri 0.796 olarak ölçülüyor.
nunlar ve s›k› uygulamalar ile desteklemeden bir l Buna göre Türkiye’nin CDGE de¤eri 0.884 olu-
yere var›laca¤› düflünülemez. yor. Azerbaycan’da ise CDGE de¤eri 0.952 ç›k›yor.

TÜRK‹YE’N‹N CDGE DE⁄ERLER‹N‹N KARfiILAfiTIRMASI
Do¤umda Ö¤renim Ortalama Kifli
5 ortalama görme ö¤renim bafl›na ‹GE K-E
yaflam süresi görme düflen de¤erleri oran›
beklentisi beklentisi süresi GSMG
Kad›n Erkek Kad›n Erkek Kad›n Erkek Kad›n Erkek Kad›n Erkek CDGE
Türkiye 78.7 71.8 13.8 15.0 6.4 8.7 8.813 28.318 0.704 0.796 0.884
Azerbaycan 73.9 67.6 11.6 11.9 10.5 11.2 10.968 20.541 0.723 0.759 0.952
Avrupa ve
Orta Asya 75.4 67.3 13.4 13.8 8.8 9.8 7.287 17.867 0.705 0.752 0.938
Yüksek ‹GE 76.8 72.3 13.4 13.1 7.5 8.5 9.426 16.966 0.710 0.750 0.946

28 KobiEfor Eylül 2014