Page 25 - KobiEfor_Eylul_2014

Türkiye’nin 2013 ‹GE göstergelerinin seçilmifl 2
ülkeler ve ülke gruplar›yla karfl›laflt›rmas›
‹GE ‹GE Do¤umda Ö¤renim Ortalama Kifli
de¤eri s›ralamas› ortalama görme okula bafl›na
yaflam süresi gitme düflen
beklentisi beklentisi süresi GSMG
(SGP $)
Türkiye 0.759 69 75.3 14.4 7.6 18.391
S›rbistan 0.745 78 74.1 13.6 9.5 11.301
Azerbaycan 0.747 76 70.8 11.8 11.2 15.725
Avrupa ve
Orta Asya 0.738 — 71.3 13.6 9.6 12.415
Yüksek ‹GE 0.735 — 74.5 13.4 8.1 13.231

öncelik s›ralamas›yla baflar›yorlar. ‹nsani gelifl-
mifllik sa¤l›kl› ekonomik büyümenin altyap›s› Eflitsizli¤e Uyarlanm›fl ‹nsani Geliflme Endeksi
oluyor. (EU‹GE) ve Türkiye
‹nsani geliflmifllikte Türkiye’nin 69’uncu s›rada TÜRK‹YE Efi‹TS‹Z BÖLGELER
oluflunu hazmedemiyenler 2 No’lu tabloyu dikkat- TOPLAMI
le incelemeli. Görüyoruz ki yüksek insani geliflme
kategorisindeki ülkelerin tümü için ortalama ‹GE Ortalamaya dayal› tüm ölçme yöntemleri gibi,
de¤eri “0.735” olarak belirlenmifl. ‹GE’de insani geliflmenin ülke düzeyindeki da¤›l›-
Türkiye 2013 y›l›nda 0.759 düzeyinde ölçülen m›nda ortaya ç›kan eflitsizlikleri göstermiyor. Çün-
‹GE de¤eri ile ortalaman›n üstünde kal›yor. Üstün- kü her ülkede, ‹GE de¤erleri aç›s›ndan yöresel ve
körü bak›nca bu sevindirici bir sonuçmufl gibi gö- bölgesel eflitsizlikler mevcut bu eflitsizlik ülkenin
züküyor. Ancak durumu tam anlayabilmek için ö¤- geliflmesini olumsuz etkiliyor. Türkiye gibi bir çok
renim görme süresi beklentisi ile bu beklentinin ülkede yöresel ve bölgesel eflitsizlik uçurum düze-
ne oranda gerçekleflti¤ine k›yaslamal› olarak bak- yinde olabiliyor. Bu nitelikteki eflitsizlikler o ülke-
mam›z yeterli oluyor. Çünkü s›ralamada geri ba- nin ekonomik büyüme ve kalk›nmas›n› sekteye u¤-
samaklara inmemiz, bu ölçümde kaybetti¤imiz rat›yor. UNDP 2014 ‹nsani Geliflme Raporu bu eflit-
puanlar nedeniyle oluyor. Ayr›ca 33 y›ll›k bir dö- sizli¤i çok önemsiyor. Türkiye bu alana son 8 y›lda
nem ortalamas›na bak›ld›¤› için tablonun bize gös- el att›, Bölgesel Kalk›nma Ajanslar›’n› kurdu. Bu
terdi¤i sonuçlar›n “yap›sal” oldu¤u da anlafl›l›yor. konuda at›lacak daha çok ad›m var.
K›yaslamal› sonuçlar flu flekildedir: Yöresel ve bölgesel eflitsizlikleri dikkate alan
Beklenti Gerçekleflen Realizasyon Eflitsizli¤e Uyarlanm›fl ‹nsani Geliflme Endeksi
Türkiye 14.4 y›l 7.6 y›l % 52.78 (EU‹GE) de¤eri, ‹GE’nin her bir geliflme boyutunun
S›rbistan 13.6 y›l 9.5 y›l % 69.86 ortalama de¤erinden eflitsizlik düzeyinin ç›kart›l-
Azerbaycan 11.8 y›l 11.2 y›l % 94.92 mas›yla hesaplan›yor.
Avrupa ve ‹nsani geliflmede eflitsizlikten kaynaklanan ‘ka-
Orta Asya 13.6 y›l 9.6 y›l % 70.59 y›p’, EU‹GE de¤erinin ‹GE de¤erinden ç›kart›lma-
Yüksek ‹GE 13.4 y›l 8.1 y›l % 60.45 s›yla elde edilen farkla gösteriliyor. Bir ülkedeki
fiunu görüyoruz: Toplam ‹GE de¤erinde k›yas- eflitsizlik artt›¤›nda, insani geliflmedeki kay›p da
land›¤›m›z ülke ve bölgelerin üzerindeyiz. art›yor.
Ama s›ra e¤itim süresindeki beklentiyi gerçek-
lefltirmeye geldi¤i zaman hem ortalama yüksek
‹GE de¤erinin, hem de k›yasland›¤›m›z ülkelerin
gerisinde kal›yoruz. Bu, ders ç›karmam›z gereken
çok çarp›c› bir göstergedir ve Türkiye’nin önüne bu
konuda reformlar› da aflan, “devrim” niteli¤inde
bir görev ç›karmaktad›r.
Ülkeler e¤itim görme süresindeki gerili¤i “aç›k
ö¤renim”, “dijital ö¤renim”, “yaflam boyu ö¤re-
nim”, “kurs” ve “seminer” gibi formel ve informel
e¤itim modelleriyle kapatmaya çal›fl›yorlar. Türki-
ye’nin önünde bu konuda yap›lacak çok önemli ifl-
ler bulunuyor.
Eylül 2014 KobiEfor 25