Page 24 - KobiEfor_Temmuz_2020
P. 24
KAPAK
MEHMET fi‹MfiEK eksikli¤inden her dönemde yak›nd›¤›m›z ülkemizde,
Maliye Bakan› büyüme için kaç›n›lmaz olan yat›r›mlar›n finansman›
ve iç talebin canland›r›lmas› için geçti¤imiz 10 y›lda
Afl›r› bir borçluluk yok hep d›fl finansman enstrüman› kullan›lm›fl, bunda da
sa¤lam d›fl finansman kaynaklar› yerine özel sektör
Geçen sene ekonomiyi bir miktar kurulufllar›n›n yurtd›fl›ndan sa¤lad›klar› borçlanma
daraltt›k ve cari aç›k azald›. ‹ç tale- ile finanse edilmesi tercih edilmifltir.
bin canlanmas›yla bunun cari aç›k Bu arada, hat›rlatmakta fayda gördü¤üm önemli
üzerinde bir miktar etkisi olacakt›r. bir husus, iktidar de¤iflirken öne sürülen bir argü-
Cari aç›k için uzun vadeli çal›flmalar man, 2002 y›l›ndaki maliye politikalar›n›n de¤ifli-
yap›yoruz. K›sa vadeli bunu nas›l mindeki amaç dile getirilir iken kamu gelirlerindeki
karfl›layaca¤›z? Bu ülkede esnek bir kur sitemi dolayl›-dolays›z vergi dengesindeki bozulman›n dü-
var. Bu, floklar›n daha makul tahribatla gideril- zeltilece¤i yönünde olmas›na ra¤men, sonraki y›l-
mesine yard›mc› oluyor. Rezervlerimizi art›r›yo- larda bu dengenin daha da bozuldu¤u bir gerçektir.
ruz. Kim ne derse desin, çok güçlü bir maliye po- Nitekim vergi gelirleri içindeki dolayl› ve dolays›z
litikas› uyguluyoruz. Kamunun borcunu azaltt›k. vergi gelirinin da¤›l›m›na dikkat edilecek olursa,
Bankac›l›k sektörünü zapturapt alt›nda tutuyo- 1998 y›l›na kadar yüzde 60’lara varan dolays›z ver-
ruz. ‹yi denetliyoruz. Hane halk›n›n döviz cinsin- gi pay› 2013 y›l›na gelindi¤inde yüzde 69’lara kadar
den borçlanmas›na izin vermiyoruz. Hane halk›- yükselmifltir. Dolayl› vergilerde görülen bu art›fl, ge-
n›n borçlanmas› makul düzeyde. fiirketlerimizde lir da¤›l›m›nda bozulmay› ve hane halk›n›n düflen
orta düzeyde bir borçluluk var. Öyle dedikleri gi- harcanabilir gelirini finansal kurulufllardan sa¤lanan
bi afl›r› bir borçluluk yok. borçlarla sürdürmesine yol açm›fl, bireysel kredi ar-
Türkiye’nin ihraç etti¤i ürünlerin 3’te 2’si dü- t›fllar› ekonomideki genel dengenin bozulmas›na
flük ve orta düflük teknoloji ürünlerdir. Fiyatlar neden olmufltur.
de¤ifliyor ama mesela bir Ipad almak için 1.400 Bankac›l›k Düzenleme ve
kilogram domates üretmek gerekiyor. Aç›k ve Denetleme Kurumu (BDDK) ta-
net olarak biz ne üretiyorsak üretelim mal ve raf›ndan yay›nlanan Finansal
hizmet anlam›nda katmade¤er yaratmam›z la- Piyasalar Raporu’nda, “son 11
z›m. Ama bu dönüflüm kolay de¤il. Türkiye’de y›ld›r artan finansal istikrarla
Ar-Ge harcamalar›m›z› art›rd›k. Bizim Ar-Ge har- birlikte, hane halk›n›n iktisadi
camalar›m›z›n milli gelire oran›n› h›zl› bir flekilde davran›fllar›nda de¤iflim göz-
yüzde 2’lere ve oradan yüzde 3’lere ç›kartmam›z lendi¤ine, enflasyonun düfl-
laz›m. AB'de Ar-Ge harcamalar›n›n 3’te 2’sini mesiyle al›m gücünün yüksel-
özel sektör, 3’te 1’ini devlet yaparken bizde tam mesi ve uzun vadeli olumlu
tersi bir durum var. beklentilerin artmas›, hane
halk›n›n borçlanma e¤ilimini
Türkiye, 2000’li y›llara girerken uygulamaya koy- kuvvetlendirdi¤ine vurgu ya-
du¤u “Güçlü Ekonomiye Geçifl” program› ile kamu p›lm›flt›r. BDDK Raporu’na gö-
mali yap›s›nda disiplin sa¤lamay›, politikac›lar›n si- re, Aral›k 2012 itibar›yla hane
yasi amaçlar› için, kamu maliyesinin bozulmas›n›n halklar› finansal yükümlülükle-
engellenmesini hedef olarak belirlemifltir. ‹ç tasarruf rinin finansal varl›klara oran›
N‹HAT ZEYBEKC‹ destekliyor. Gelecekle ilgili maliyet enflasyonunun
Ekonomi Bakan› afla¤› do¤ru inmesi de otomatik olarak faizlere
Talep enflasyonu yok yans›yacakt›r. Enflasyon maliyet kaynakl›d›r, talep
enflasyonu yoktur ve faiz de maliyet enflasyonu-
Enflasyon çift haneye yaklaflabile- nun önemli etmenleri aras›nda yeralmaktad›r. Fai-
ce¤i en yak›n mesafeye geldi ve bun- zin inmesiyle inflallah enflasyon bekledi¤imiz sevi-
dan sonra bu seviyede durmayacak. yelerin alt›na inecek.
Enflasyon beklentilerin alt›nda ger- Merkez Bankas›’n›n, piyasan›n, afla¤› do¤ru yö-
çekleflti. ‹nflallah enflasyonda istedi- nelimleri destekleyece¤ini umuyoruz.
¤imiz inifl dönemi bafllayacak. Bundan sonra faizin, Merkez Bankas› taraf›ndan
Baz› özel vergilerin ve kurun mali- afla¤› do¤ru desteklenece¤ini görüyoruz. Banka,
yet üzerindeki etkisi s›f›rland›. Faizle ilgili olumlu böyle bir yaklafl›m içinde olacak. Ekonominin ge-
ad›mlar at›ld›¤›nda enflasyonun inifli görülecek. liflmesi, büyümenin, istihdam›n artmas›, ihracat›
Son faiz indirimini piyasalar olumlu alg›lad›. Pi- art›r›c› kur seviyesinin oluflmas› için gerekli olan
yasa fluanda Türkiye’de faizin afla¤› do¤ru gidiflini seviyeleri çok k›sa sürede bulaca¤›z.
24 KobiEfor Temmuz 2014