Page 22 - KobiEfor_Temmuz_2020

KAPAK

–bir süre sonra tersine dönse de– bafllang›çta özel
tasarruflarda düflüfle ve özel yat›r›mlarda art›fla yol
açmaz m›yd›?
Bir de flu vard›: Teorik olarak do¤ru gibi görünen
ekonomik kurallar uygulamada yanl›fl olabiliyordu.
Ayn› ekonomik uygulama de¤iflik ekonomilerde, ör-
ne¤in ‘Geliflmifllerde ve Geliflmekte Olanlar’da birbi-
rine z›t sonuçlar verebiliyordu.
Türkiye ‘Geliflmekte Olan Ekonomiler’ s›n›f›nda-
d›r. Geliflmekte Olan Ülkeler’de ortaya ç›kan ve sü-
reklilik arz eden yüksek faiz oran› ve de¤erli döviz
kuru spekülatif sermaye ak›mlar›na kurdan para ka-
zanma imkan› sa¤larken sermaye girifllerine sürekli-
lik kazand›rarak k›s›r döngü yarat›yor, faiz oran›n›
sürekli yüksekte tutarak geliflmekte olan ülkelerde
reel yat›r›m kararlar›n› olumsuz yönde etkiliyordu.
Bu durumda yat›r›m kararlar› için önemli bir araç
olan faiz oran› ve döviz kuru kullan›labilir bir politi-
ka arac› olmaktan ç›k›yordu. Demek ki Baflbakan,
‘Geliflmekte Olan Ülke’ statüsünden bir an önce ç›k- Tevfik
mam›z› isteyen görüflü temsil ediyordu. Alt›nok
D›fl borcu yüksek ülkeler ister istemez iki fleyi her
gün konuflmak zorunda kal›rlar: FA‹Z ve KUR! Türki- tasar›s› bir an önce ç›kar›lmal›.”
ye, ekonomik yap›s› gere¤i 150 y›ld›r böyle bir ülke- Bu önermeyi her yönüyle analiz eder misiniz?
dir. Bu nedenle; ‘Faiz-Kur’ merce¤inden bak›ld›¤›nda Tevfik Alt›nok: Her fleyden önce Dünya Banka-
ekonominin tamam›n› tart›flmak zorunda kal›yo- s›’n›n ne dedi¤ine al›c› gözü ile bakmakta ve öner-
ruz. Demek ki hayli karmafl›k bir sorunla diklerini analiz etmekte yarar var derim…
yüz yüze bulunuyoruz. Soruna, bütünü Dünya Bankas› diyor ki;
gözden kaç›rmadan bakmak duru- Tevfik Alt›nok: l Geride kalan 12 y›ll›k süreçte do¤-
munday›z. “Türkiye rudan vergi almak yerine yani gelir,
Biz de bu say›m›zda “bütünsel” ekonomisinde sarmal kurumlar vergisi yerine, dolayl› ver-
olacak bir de¤erlendirmeyi okur- oluflturan kamu mali giye yani katma de¤er vergisi
lar›m›z›n bilgisine ve dikkatine dengesizliklerinin tetikledi¤i (KDV), özel tüketim vergisi ya da
sunuyoruz. Kapak konu¤umuzu ekonomik bozulman›n, önce harcama üzerinden al›nan vergile-
ise Türkiye’nin ekonomi yöneti- mali sektördeki, daha sonra da re geçtiniz ekonomik baflar› sa¤la-
minde en kritik ve sorumlu mev- üretim sektöründeki olay ve d›n›z…
kilerde bulunmufl olan; Finans l Faiz ödemelerinin azalmas› sa-
Kulüp (Türkiye Finans Yöneticileri sorunlar›n yaflanmas›na yesinde sosyal harcamalar› art›rd›-
Vakf›) Baflkan› ve Hazine ve D›fl Ti- sebebiyet verdi¤ini n›z…
caret eski Müsteflar› Tevfik Alt›nok ola- biliyoruz.” l Art›k mali politikalar›n de¤ifltirilme
rak seçtik. Sorular›m›z› da Haziran ay› bo- zaman› geldi, sermaye ve gelir üzerinden
yunca ve halen süren tart›flmalar› bloklara ay›- vergi almal›s›n›z…
rarak sorduk. ‹flte ald›¤›m›z sonuç: l Sosyal harcamalar› daha ›l›ml› art›rmal› ve Mec-
lis’te bekleyen gelir vergisi kanun tasar›s›n› bir an
önce ç›karmal›s›n›z…
TÜRK‹YE’DE
Böyle bir öneriyi Dünya Bankas›’n›n yapmas›, bir
YETERL‹ SERMAYE B‹R‹K‹M‹ YOK kere Meclis’e sevk edilen ve say›n Baflbakan’›n tali-
mat› ile TBMM’de beklemekte olan Gelir Vergisi Ta-
Dünya Bankas› Türkiye’nin 2002-2014 ekonomik sar›s›’n›n Dünya Bankas›’nca önerilen bir mali politi-
baflar›s›n›; ‘do¤rudan vergiden dolayl› -veya ka de¤iflim süreci oldu¤unu ortaya koymas› aç›s›n-
tüketime dayal›- vergiye geçiflte buluyor ve dan dikkat çekicidir. Sürdürülebilir ekonomik büyü-
“bu sayede artan kamu gelirleri ve faiz meyi yakalamak ve sosyal refah›n artmas›n› sa¤la-
ödemelerindeki keskin azalma sosyal mak üzere uygulanan maliye politikalar›n› genifl bir
harcamalar›n art›r›lmas›na imkan tan›d›” diyor perspektiften de¤erlendirmekte yarar vard›r.
ve ekliyor: “Türkiye flimdi mali politikada bir Türkiye ekonomisinde sarmal oluflturan kamu
dönüflüm gerçeklefltirmeli, sermaye ve gelir mali dengesizliklerinin tetikledi¤i ekonomik bozul-
vergilendirmesine geçmeli ve sosyal harcamalar› man›n, önce mali sektördeki, daha sonra da üretim
daha ›l›ml› bir düzeyde art›rmal›, TBMM’de sektöründeki olay ve sorunlar›n yaflanmas›na sebe-
kabul edilmeyi bekleyen gelir vergisi kanun biyet verdi¤ini biliyoruz.

22 KobiEfor Temmuz 2014