Page 30 - KobiEfor_Aralik_2013

KAPAK

AT‹LLA KÖKSAL
Türkiye Sermaye Piyasalar›
Arac› Kurumlar Birli¤i Baflkan›
Dönem de¤iflti

Türkiye’de hala eski yat›r›m, ta-
sarruf al›flkanl›klar› geçerli. Alt›- GSY‹H’DAK‹
na, dövize ve k›sa vadeli mev-
duata yat›r›m gibi. Ancak bu ta- Ar-Ge PAYI
sarruf flekli, kazanç amaçl› de¤il, y›l yüzde
paras›n›n de¤erini korumak için- 2000 0.48
dir. Bu dönem bitti. Uzun vadeli endeks ve hisse 2001 0.54
yat›r›mlar› bunun yerini almal›. 2002 0.53
2003 0.48
2004 0.52
Tasarrufçu kamu devam etmeli 2005 0.59
Türkiye’nin izledi¤i baflar›l› bir s›k› maliye politi- 2006 0.60
kas› bulunuyor. Bunu devam ettirmenin ekonomik 2007 0.72
koflullar› da var. Çünkü art›k Türkiye ekonomisi, özel 2008 0.73
sektör yat›r›mlar›na dayanan bir dinami¤i yakalam›fl 2009 0.65
durumda. Kamu yat›r›mlar›n›n GSYH’ya oran› son 10 2010 0.84
y›l içinde yüzde 4 civar›nda seyretmifl. Ancak kamu 2011 0.86
tasarruflar›n›n özel sektör tasarruflar›yla tam ikame KIYASLA ..... 9
edilebildi¤i duruma gelinememifltir. ABD yüzde 2.79
Kamu tasarruf oranlar›nda sa¤lanacak art›fllar›n
toplam tasarruf a盤›na, baflka bir ifadeyle cari ifl- Finlandiya yüzde 3.84
lemler a盤›na olumlu etkide bulunaca¤› gözard› edi- Güney Kore yüzde 3.36
lemez. Örne¤in 2011 sonu itibar›yla yüzde 21 civar›n- AB yüzde 2.0
da olan faiz d›fl› harcama/GSYH oran›n›n küresel kriz
öncesi ortalama seviye olan yüzde 18’de tutulmas›
halinde kamu tasarruflar› yaklafl›k 38 milyar TL civa- zisyonu Türkiye gibi olan Çin’in tasarruf oran› yüzde
r›nda artabilecek, bu da toplam tasarruf a盤›n› yüz- 50, Hindistan ve Güney Kore’nin yüzde 30’dur. Bu
de 1.5 oran›nda afla¤›ya çekecekir. nedenle çok h›zl› büyüyorlar. Biz ise ancak borçla-
narak h›zl› büyüyoruz ve afl›r› riskler yükleniyoruz.
Yat›r›mlar tasarruf yaratmal› Bunu tersine çevirmemiz gerekiyor.
Ekonomik büyümenin, enflasyon, iflsizlik, gelir
da¤›l›m›, d›fl ticaret, cari aç›k, inovasyon, tasarruf, Ar-Ge yat›r›mlar›m›z yeterli olmal›
ekonomik istikrar, siyasal istikrar, demokrasi, ulus- Yat›r›mlarda verimlilik aranmas› kadar önemli bir
lararas› iliflkiler vb. bir çok yönü bulunuyor. Bunlar di¤er sorunumuz da teknolojiye yat›r›m yapmada
etki eden faktörler olarak önemlidir fakat büyüme- düflük kalan seviyemizdir. Büyüme ve kalk›nma mu-
nin temeli “YATIRIM”d›r. Örne¤in 2013’te dünya 80 cizesi gösteren ülkelerin tümünün Ar-Ge yat›r›mlar›y-
trilyon dolar üretim yapacak, bunun 70 trilyon dola- la bu baflar›ya ulaflt›klar›n› biliyoruz.
r›n› tüketecek kalan 10 trilyon dolar tasarrufun 5 tril- Türkiye 2000 y›l›nda Ar-Ge yat›r›mlar›na GSY‹H’s›-
yonu yat›r›ma dönüflecek. n›n sadece yüzde 0.48’ini ay›r›yordu. Bu konuda çi-
Yat›r›m esas itibar›yla geliflmemifl ve geliflmekte zilen iddial› hedeflere ulafl›lamad›. 2011 y›l›nda Ar-
olan ülkelerin ekonomik sorunudur. Geliflmifl ülkeler Ge yat›r›mlar›m›z GSY‹H’m›z›n ancak yüzde 0.86’s›na
yat›r›m ihiyac› içinde de¤ildirler. Geliflmifl ekonomi- ç›kabildi. Bu oran AB ortalamas›nda yüzde 2.0, Gü-
lerde yat›r›m teknolojiye yap›lan yat›r›mlarla s›n›rl›- ney Kore’de yüzde 3.36’y› buluyor.
d›r. Türkiye ise yat›r›mla büyümek zorunda olan bir Ar-Ge yat›r›mlar› konusunda bir efli¤e geldi¤imizi
ülkedir ve yapaca¤› yat›r›mlar› belli bir vizyon ve va- de kaydetmeliyiz. Teknoparklara yap›lan yat›r›mla-
de içinde “iç tasarruf”a dayand›rmay› amaçlam›flt›r. r›n, firmalar›n açt›¤› ve say›lar› gittikçe artan Ar-Ge
Reel tasarruf üretimle sa¤lanaca¤› için Türkiye’nin Merkezleri’nin önümüzdeki bir kaç y›l içinde sonuç-
temel sorunu yat›r›mlar›n› verimli k›lmas›nda yat›yor. lar›n› vermesi beklenmektedir. Ar-Ge’ye yap›lan yat›-
Tasarruf kapasitesinin mevcut s›n›rlar›n› aflman›n r›m›n bofla giden yat›r›m oldu¤u fleklindeki özel ke-
tek yolu budur. sim korkusu da k›sa sürede da¤›lacakt›r. Ancak be-
Türkiye’nin büyüme potansiyeli henüz bitmemifl- lirtmek gerekir ki bu konuda köklü bir e¤itim refor-
tir. Hem tasarrufu, hem de verimlili¤i art›raca¤› bir muna, özellikle üniversite reformuna olan ihtiyaç ol-
dengeli yol aray›fl›ndad›r. Büyüme potansiyeli ve po- du¤u gibi durmaktad›r.

30 KobiEfor Aral›k 2013