Page 24 - KobiEfor_Aralik_2013

KAPAK

3
GEL‹R ARTIfiI – TASARRUF ORANI
Y›llar Kifli bafl›/ TÜFE (%) D‹BS Tasarruf/
gelir/GSYH faizi % GSYH
2002 2.619 47,2 63,9 24,6
2003 3.383 25,6 46,4 20,1
2004 4.172 10,7 24,8 17,5
2005 4.964 8,3 16,1 12,3
2006 7.500 9,6 18,0 11,7
2007 9.333 8,8 18,4 12,2
2008 10.376 10,1 19,2 14,5
2009 8.456 6,8 11,7 14,9
2010 10.079 6,4 8,5 12,8
2011 10.444 6,5 8,7 11,0
2012 10.673 6,2 8,8 12.6
Yukar›daki tabloda 2002 y›l›ndan bu yana Türki-
ye’de USD cinsinden kifli bafl›na gelirin (KBGSYH), TÜ-
Türkiye’nin büyüme rekoru k›rd›¤› 2011 y›l›nda ise FE endeksi cinsinden enflasyonun, devlet iç borçlan-
tasarruf a盤›n›n GSY‹H’ya oran› da yüzde –9.20 ile ma senetlerinin (D‹BS) faizi ile ölçülen faizlerin ve
rekor k›rm›fl ve bu nedenle Türkiye yüksek büyüme- özel tasarruflar›n (Tasarruf / GSYH) oranlar› yer al›yor.
den vazgeçmiflti. Tablo bize 2002’den bu yana Türkiye’de kifli bafl›-
(Türkiye’nin bu yap›sal tasarruf a盤› derdini 1 nu- na gelirin ciddi biçimde artt›¤›n›, enflasyonun ciddi
maral› tablodan izleyebilirsiniz) oranda geriledi¤ini, bu gerilemeye paralel bir düflü-
flün faizlerde de gerçekleflti¤ini gösteriyor.
“Dünyan›n en kötüsüyüz!” ne demek? Tablo bize, kifli bafl› gelir art›fl› ile tasarruf oran›n›n
Türkiye, tasarruf a盤› da denilen cari aç›k konu- artmad›¤›n›, hatta azald›¤›n› kan›tl›yor.
(Tablo verileri IMF World Economic Outlook veri
sunda dünyan›n en kötü durumda olan ekonomisine setinden derlenmifltir. D‹BS faizleri, piyasa faizleri için
sahip; peki o zaman son on y›ldaki olumlu ekono- bir gösterge olarak al›nm›flt›r)
mik geliflmeyi, GSY‹H’daki ve kifli bafl›na düflen ge-
lirdeki art›fllar› nereye koyaca¤›z?
Dünya tasarruf ortalamas› 2008-2012 dönemi için oran› ortalamas› yüzde 33 olmufl. Bu da Türkiye’ye
yüzde 23.4 olarak hesapland›. Ayn› dönemde Türki- göre çok yüksek.
ye’nin tasarruf ortalamas› yüzde 14.3 olarak olufltu. Gelir art›fl› tasarruf oran›n› art›rm›yor. Türkiye’nin
Afl›r› ölçüde düflük. Türkiye’nin de dahil oldu¤u ge- kifli bafl›na düflen geliri 2002 y›l›nda 2.619 dolard›r,
liflen ülkelerde ise 2008-2012 döneminde tasarruf 2012’de 10.673 dolara ç›km›flt›r. Buna karfl›l›k tasar-
ruf oran› da yüzde 24.6’dan yüzde 12.6’ya düflmüfl-
tür. Tasarruf oran›n›n artmas› ile gelir iliflkisi, gelirin
2
ÜLKELER‹N TASARRUF ORANLARI yükselmesinde de¤il, gelir da¤›l›m›n bozulmas›nda-
d›r. Gelir da¤›l›m› ne kadar bozuk olursa tararruf ora-
1990-2001 2002-2007 2008-2012 n› o kadar artar. Bu nedenle hükümetler için “Tasar-
DÜNYA % 22.0 % 22.5 % 23.4 ruf politikalar›” her zaman, iki taraf› da keskin bir b›-
Geliflenülkeler % 23.8 % 30.1 % 33.0 çak oluflturur.
Avrupa % 19.5 % 16.3 % 16.4 (Tasarruf a盤›nda Türkiye’nin kötü durumunu 2
BDToplulu¤u % 26.6 % 29.4 % 27.0 numaral› tablodan, gelirindeki art›flla tasarrufun-
Geliflen Asya % 32.3 % 39.7 % 44.3 daki düflme iliflkisini de 3 numaral› tablodan izle-
Asya-5 % 28.4 % 28.9 % 30.7 yebiliriz).
Latin Amerika % 18.4 % 21.4 % 20.6
Ortado¤u-Afrika % 24.0 % 36.0 % 38.1
Türkiye’nin tasarruf a盤›n›n nedenleri
Rusya % 28.7 % 29.9 % 27.2 1990’l› y›llarda tasarruf a盤› kamu kaynakl› olan
Polonya % 18.5 % 16.5 % 16.8 Türkiye’de bu aç›k 2002’den sonra özel kesim kay-
Venezuela % 24.8 % 35.6 % 29.5 nakl› olmufltur. O zaman soru fludur: Özel kesim da-
Macaristan % 19.6 % 17.1 % 18.9 ha az tasarruf etti¤i için mi yoksa daha fazla yat›r›m
Brezilya % 16.6 % 17.4 % 18.9 yapt›¤› için mi bu aç›k olufluyor?
Türkiye % 20.8 % 15.8 % 14.3 Kriz dönemini bir kenara b›rak›rsak, yat›r›m oran-
Malezya % 34.5 % 36.1 % 34.5 lar›n›n, GSYH içindeki pay› de¤iflmez gözükmektedir.
Meksika % 22.7 % 23.6 % 24.1 Dolay›s›yla tasarruf a盤›, özel kesimin daha fazla ya-
Kazakistan % 16.9 % 28.6 % 28.8 t›r›m yapmas›ndan de¤il, daha az tasarruf etmesin-
IMF veri taban› den kaynaklan›yor.

24 KobiEfor Aral›k 2013