Page 24 - KobiEfor_Subat_2012

KAPAK

KANUNLA DÖNÜfiMEK
Çevre ve fiehircilik Bakanl›¤›’n›n haz›rlad›¤› Kentsel
Dönüflüm Yasa Tasar›s›’n›n getirdi¤i yenilikler:
● Afet riski olan alanlardaki Hazine’ye ait tafl›n-
mazlar Çevre ve fiehircilik Bakanl›¤›’na tahsis
edilecek.
● Risk durumunda tahliye ve y›k›mda anlaflma
yolu tercih edilecek. Anlaflma sa¤lanamayan
mülkiyetler kamulaflt›r›labilecek.
● Gayrimenkullerin de¤erleri, TOK‹ veya Sermaye
Piyasas› Kurumu (SPK) lisansl› kurulufllarca ya-
p›lacak. Kabul etmeyen ev veya iflyeri sahiple-
rinin mülkleri binadaki paydafllara aç›k art›rma
8 M‹LYON YEN‹ YAPI ile sat›lacak. Sat›lamazsa bakanl›¤a tahsis edi-
lecek.
‘Kentsel dönüflüm’ denilen fley Türkiye’nin ● Kanun kapsam›nda yap›lacak ifllem, sözleflme
gündemine nereden, nas›l düfltü, anlam› nedir? ve uygulamalar her türlü vergi, resim, harç ve
Dünyan›n gündemine girdi¤i için Türkiye’nin gün- ücretlerden muaf tutulacak.
demine de girdi. Kalk›fl noktam›z›n Türkiye’nin ger- ● Daha önce sivil kullan›ma aç›lmayan askerî ara-
çekli¤idir, nas›ld›r bunu görelim: Türkiye’nin 20 mil- ziler, dönüflüm için kullan›lacak.
yon yap› stoku mevcuttur. Bunun yüzde 55’i birinci ● Riskli yap›n›n y›k›l›p yeniden yap›lmas›nda mülk
derece deprem bölgesindedir. Yap›lar›m›z›n yüzde sahiplerinin üçte iki ço¤unlu¤u yeterli olacak.
65’inden fazlas› kaçakt›r, yüzde 60’› ise 20 yafl›n ● Devletin yan› s›ra belediyeler de kentsel dönü-
üzerindedir. Yüzde 40 yap›m›z oturulamaz haldedir. flüme bütçe ay›racak.
Sanayi kurulufllar›m›z›n yüzde 98’i, barajlar›m›z›n ● Yap›lacak ifl ve ifllemlerde kullan›lmak üzere ba-
yüzde 95’i de deprem bölgelerindedir. Bu tablo ger- kanl›¤›n tasarrufunda afete haz›rl›k hesab› aç›-
çe¤i görmemize yeter, artar bile. lacak.
Tablo bu olsa bile “kentsel dönüflüm” Türkiye’nin ● Plan de¤iflikliklerinden elde edilen gelirin ve
gündemine girmeyebilirdi. Çünkü kentsel dönüflü- ‹mar Kanunu 42. maddesinden elde edilen gelir-
mün gündem olmas› ekonomik geliflme düzeyi ile lerin yüzde 50’si kentsel dönüflüme aktar›lacak.
ba¤lant›l›d›r. Misal, ‹spanya konuyu kifli bafl› y›ll›k ● Çevre fonlar›ndan aktar›lan idari para cezalar›-
gelirini 15 bin; Güney Kore ise 20 bin dolar›n üzeri- n›n tamam›, 2B arazilerinin sat›fl›ndan elde edi-
ne ç›kard›ktan sonra gündemine alm›flt›r. Meksika, lecek gelirler, kentsel dönüflümden elde edile-
Brezilya, M›s›r, Pakistan, Tayland gibi daha birçok cek gelirler de kentsel dönüflüm çal›flmalar›nda
ülke ise kentsel dönüflümün efli¤ine flimdi gelmifller- kullan›lacak.
dir. Kentsel dönüflüm yüksek maliyetli bir yat›r›md›r. ● Riskli bölgelerde imar faaliyetleri durdurulacak.
Örne¤in Brezilya 1700 gecekondu bölgesinden acil ● Bakanl›kça tesbit edilen riskli yap›lar tapu kü-
olan 200 bölgenin dönüfltürülmesi için 570 milyar tüklerine de ifllenecek.
dolar bütçe öngörmüfltür. Çin’de ve Hindistan’da ● fiehrin içindeki ormanl›k alanlar afet öncesinde
kentsel dönüflüm kapsam›nda 10 milyon acil konut piknik alan› olarak ilan edilecek. Afet sonras›nda
ihtiyac› ortaya ç›km›flt›r. Afrika'da, Güneydo¤u As- ise bu alanlar bar›nma yeri olarak kullan›lacak.
ya’da, Ortado¤u'da ve Orta Asya'da da sosyal konut ● Gecekondular için iskân bedeli ödenecek.
ihtiyac› vard›r, buralarda da kentsel dönüflüm acil ve ● Riskli alanlarda oturmaya devam eden vatan-
çapl›d›r. Demek ki dünyam›z›n toptan odakland›¤›, dafllar›n elektrik, su ve do¤algazlar› kesilecek.
yaflam›n kalitesini düflüren, çevreyi bozan, afet kay- ‹mar ifllemleri durdurulacak. Yap›lar›n sat›fl ve
b›n› artt›ran, yoksullu¤u da besleyen bir konudan devir ifllemleri yapt›r›lmayacak.
ve çözümünden söz ediyoruz.
çok daha fazla olacak, 400 milyar TL’ye kadar genifl-
Türkiye’de ‘kentsel dönüflüm’ün maliyeti ve leyecektir. 2B gelirlerinin büyük bir k›sm› da kentsel
yaratt›¤› ekonomi ne kadar olacakt›r? dönüflüme harcanacakt›r. Dönüflüm, belediyelerin
Yap› stokumuzun 20 milyon, bunun yüzde 40’›, haz›r olduklar› ölçüye göre il il planlan›p acilen ha-
yani yaklafl›k 8 milyon yap› kaçak, ruhsats›z ve dep- yata geçirilecektir. Sürecin en geç 8-10 y›l içinde bi-
reme karfl› dayan›ks›zd›r, çok acil olan›ndan baflla- tirilece¤i düflünülmektedir. Sadece ‹stanbul’da 1 mil-
yarak belli bir planlamayla yenilenmesi gerekmekte- yon 600 bin binan›n 700-800 bin binan›n y›k›l›p ye-
dir. Maliyetin flimdiden 200 milyar Tl, bunun KDV’si- niden yap›lmas› gerekmektedir. ‹lk etapta 100 milyar
nin de 36 milyar TL olaca¤›n› öngörebiliriz. Yarata- dolar seviyesinde start alacak olan kentsel dönü-
ca¤› toplam ekonomik faaliyetin de¤eri ise elbette flüm projesinin Bingöl, Bursa, Eskiflehir, Diyarbak›r,

24 KobiEfor fiubat 2012