Page 34 - KobiEfor_Aralik_2012
P. 34

KAPAK



                                          ‹MKB P‹YASALARI



            Hisse Senetleri Piyasas›                         Özel Sektör Borçlanma Senedi Piyasas›

                                                              Türkiye’de sektör borçlan-
                                                            ma araçlar› piyasas› hareket-
                                                            lenmektedir. 2011 y›l›nda 33
                                                            adet özel sektör tahvili, 1 fi-
                                                            nansman bonosu, 42 adet de
                                                            banka bonosu kayda al›nm›fl-
                                                            t›. Yine 2011 sonunda 118.629
                                                            yat›r›mc›n›n elinde 14 milyar
                                                            TL de¤erinde özel sektör
                                                            borçlanma senedi bulunmaktayd›.
                                                              2012’nin  Ekim sonuna gelindi¤inde özel sektör
                                                            borçlanma araçlar›na  199.091 yat›r›mc›n›n yöneldi¤i-
                                                            ni ve ellerinde 26 milyar TL piyasa de¤erinde senet
                                                            tuttuklar› görülmektedir.
              Borsalar›n piyasa de¤erinin, bu borsalar›n yer
           ald›¤› ülkelerdeki milli gelire oran› o ülkede hisse
           senedi piyasas›n›n ülke ekonomisindeki yerini     Varant Pazar› (Warrants Market)
           gösterir.
              WFE’ye üye borsalar›n toplam piyasa de¤erinin il-                       Yap›land›r›lm›fl ürün-
           gili  ülkelerdeki toplam GSY‹H’ya oran› 2010 y›l›nda                    ler s›n›f›nda yer alan ve
           yüzde 94 iken, 2011 y›l›nda piyasa de¤erlerindeki                       menkul k›ymetlerin opsi-
           gerilemeyle yüzde 73’e inmifltir.                                        yon özelliklerini tafl›yan
              ‹MKB’nin piyasa de¤eri borsada ifllem gören flir-                      varantlar, finansal bir
           ketlerin piyasa de¤eri kadard›r; Türkiye milli geliri-                  varl›¤a ya da göstergeye
           nin dörtte birine denk gelmektedir. Bölgesel s›n›f-                     dayal› olarak ç›kart›l›rlar.
           land›rmada ise piyasa de¤eri bak›m›ndan Amerika                         ‹MKB’de 2010’da ifllem
           k›tas› borsa de¤erinin GSM‹H’ya oran› yüzde 91’dir                      görmeye bafllayan va-
           ve ilk s›radad›r.                                                       rantlar›n al›m ya da sa-
                                    ‹MKB’de ifllem gören     t›m hakk› verdi¤i bu finansal araçlar, “dayanak” ola-
                                  407 flirketin piyasa de¤e-  rak adland›r›l›r. Örne¤in, Z. Bankas› taraf›ndan ihraç
                                  ri 2011 sonunda 472 mil-  edilen ve ABC A.. hisse senetlerini 20.12.2014 tari-
                                  yar lira ç›km›flt›, Nisan  hinde, 5.00 TL’den alma veya satma hakk› verir. Va-
                                  ay›nda 513 milyar lira ol-  rant sat›n alan yat›r›mc› hisse senedini alm›fl olmaz,
                                  du, Temmuz ay›n› 454      hisse senedini alma ya da satma hakk›n› elde etmifl
                                  milyar lira piyasa de¤eri  olur.  Varantlar da opsiyonlar gibi, yat›r›mc›ya daya-
                                  ile kapatan ‹MKB flirketle-  nak varl›¤› sat›n almadan dayanak varl›k üzerinde
                                  ri, A¤ustos ay›nda 386    meydana gelen fiyat hareketlerinden yararlanma im-
                                  milyar liraya kadar gerile-  kan› verir.
                                  di. ‹MKB’nin piyasa de¤e-   2012 Ekim sonunda varant say›s› 190’a ç›kt›. Ha-
                                  rinin yar›s›n› 15 flirket  len 1.700’e yak›n yat›r›mc›, karmafl›k bir ürün olan
                                  olufltururken, bu 15 flirke-  varant ifllemi yapmaktad›r. Haziran’da 6,1 milyar
                                  tin 6’s› da bankalardan   TL’lik varant ifllemi  kaydedildi ve bunlar›n yüzde
                                  olufluyor.                 57’sini yerli, yüzde 43’ünü yabanc› yat›r›mc›lar ger-
                                    2012 ilk yar›s›nda      çeklefltirdi.
                                  ‹MKB ifllem hacmi 631
                                  milyar TL olmufltur. Yurti-
                                  çi yat›r›mc›lar›n toplam ifl-  Vadeli ‹fllem ve Opsiyon Borsas› VOB
           lem hacmindeki pay› yüzde 83 hisse senetlerinin
           yüzde 63’ünü elinde bulunduran yabanc› yat›r›mc›la-  Vadeli ‹fllem ve Opsiyon Borsas› (VOB), vadeli ifl-
           r›n pay› yüzde 17’dir.                           lem ve opsiyon sözleflmelerinin al›n›p sat›ld›¤› yer-
              ‹MKB’de Hisse Senedi yat›r›mc›lar›n›n say›s› Ekim  dir. Al›n›p sat›lan bu sözleflmelere Türev araçlar den-
           sonu itibar›yla 1.081.109 ‘a artarken ellerindeki his-  mektedir. Vadeli ifllem sözleflmeleri belli bir miktar-
           se senetlerinin piyasa de¤eri 515 milyar TL olarak  daki mal veya finansal arac›n ileri bir tarihte belirli
           hesaplanm›flt›r.

            34 KobiEfor Aral›k 2012
   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39