Page 25 - KobiEfor_Temmuz_2011
P. 25

Ar-Ge harcamas›nda bonkör olmal›y›z
              Ar-Ge harcamas› bak›m›ndan Türkiye’nin geri duru-
           muna barda¤›n bofl yan› diyebiliriz. Çünkü Ar-Ge Tür-
           kiye’nin, özellikle de özel sektörün konusu bile de¤il-
           di de ondan. Ama son on-yirmi y›lda durum de¤iflti,
           Türkiye soyunup piste ç›kt›. fiimdi art›k bir yar›flç›.
           Önemli olan bu yar›flta gösterece¤i performanst›r. Çün-
           kü her ülkenin koflmak zorunda oldu¤u bu kofludaki
           baflar›s› onun dünyadaki yerini de belirleyecek.

              Türkiye artan hevesiyle dikkat çekiyor:
              K›r›lmaz san›lan dünya Ar-Ge tekelinin flöyle veya
           böyle k›r›labilece¤i, hatta bu konuda eksenin bile
           de¤ifltirilebilece¤i, Çin ve Hindistan’›n bu konuda  malar› içinde yüzde 40 görünen özel sektör pay›, fi-
           son on y›lda elde ettikleri inan›lmaz baflar›yla kan›t-  nansman kaynaklar› baz›nda bak›ld›¤›nda yüzde
           land›. Türkiye, Amerika Birleflik Devletleri, AB, Ja-  33’tür. Aç›lmas› gereken kilitlenme buras›d›r.
           ponya ve Çin’i yakalamaya çalıflan ülkeler arasında
           Güney Kore’den sonra en dinamik olan›d›r. Son 12   ‹leri teknolojiye Ar-Ge ile geçilir
           y›l›n verileri, yar›fla devam hevesini güçlendiriyor.  Türkiye Ar-Ge yar›fl›na girdi ama milli gelirinin an-
              ‹lk saptamam›z flu: Son y›llarda Türkiye’de tekno-  cak binde 85'i kadar Ar-Ge harcaması yaparak yük-
           lojik geliflme öne ç›kt›. Ar-Ge faaliyetleri artt›. ‹no-  sek teknolojiye ulaflamaz. Yüksek teknoloji ürünü
           vasyon bilinci k›p›rdad›. Örne¤in 1998 yılında 2 mil-  ihraç edemedi¤i için de büyük miktarda dıfl ticaret
           yar TL olan Ar-Ge harcamalar› 2009 yılında 8.5 mil-  açı¤ı vermeye devam eder, ileri teknoloji ürünü ihra-
           yar TL’ye çıktı. 11 y›lda dört misli art›fl. Bu ayn› za-  catının toplam ihracatı içindeki bugün yüzde 1.7
           manda OECD ve AB ortalama Ar-Ge harcamalar› art›-  olan pay›n› yükseltemez. K›yas yapal›m: Dünyan›n
           fl›n›n da dört kat›. Türkiye’de Ar-Ge harcamalarının  17. en büyük ekonomisi durumundayken Türkiye’nin
           GSY‹H’ye oran›, 1998-2009 aras›nda iki kat›ndan  2.3 milyar Avro Ar-Ge yatırımı yaptı¤ı 2005 yılında
           fazla artarak, yüzde 0.37’den yüzde 0.85’e yükseldi.  Ford Motor tek baflına 6.8 milyar Avro, Pfizer 6.3
                                                            milyar, General Motors 5.7 milyar, Daimler Chrysler
              Kritik eflik özel sektördür,                   5.6 milyar, Microsoft 5.6 milyar, Toyota 5.4 milyar,
              afl›lamam›flt›r                                 Johnson and Johnson 5.4 milyar, Siemens 5.2 mil-
              Ar-Ge’de sürdürülebilir bir t›rman›fl›n temel dinami-  yar, Samsung 4.6 milyar Avro v.b. gibi Ar-Ge yat›r›m-
           ¤i özel kesimin Ar-Ge harcamalar› içindeki pay›d›r.  lar› yapm›fllard›r.
           Özel kesimin ilgi ve harcamas› artmad›kça bir ülke Ar-
           Ge faaliyetinde geliflemez. Türkiye’nin müzmin sorunu
           özel kesimin ilgisizli¤i idi. 1998’den sonraki süreçte  ‹NOVASYON (YEN‹L‹KÇ‹L‹K)
           miktar olarak özel sektör Ar-Ge harcamalar› görünür
           flekilde artm›fl, ama bu noktada görece de olsa oran-  Rekabetçili¤i ‹novasyon belirliyor
           sal bir iyileflme sa¤lanamam›flt›r. Bkz.  tablo  (3).  Küresel rekabetçili¤in eksenlerinden birini de en
           1998’de özel sektörün yüzde 41.8 olan Ar-Ge harcama-  az Ar-Ge kadar önemli olan Yenilikçilik (‹novasyon)
           s›ndaki pay› 2009’da da yüzde 41’de kalm›flt›r. Gerçi  oluflturuyor. ‹novasyon, Ar-Ge dahil, ekonomik faali-
           ayn› dönemde kamunun pay› yüzde 53.3’ten yüzde   yet örne¤in; ürün gelifltirme, tasar›m, süreç yöneti-
           34’e gerilemifltir ama bunun sebebi kamu tahsislerinin  mi, e¤itim, bilimsel makale, patent vb. belli bafll› bü-
           üniversitelere kaym›fl olmas›d›r. Dolay›s›yla Ar-Ge’de  tün alanlar›n› içeriyor. Bu özelli¤iyle ‹novasyon gü-
           miktar olarak göz dolduran harcama art›fl›, oran olarak  nümüzde, sürdürülebilir ekonomik büyümenin de ol-
           özel kesim için sabit kald›¤›ndan, nitelikli olmayan bir  mazsa olmaz, ölçülebilir koflullar›n›n bafl›nda geli-
           art›flt›r. Ayr›ca sektörel bazl› bak›ld›¤›nda Ar-Ge harca-  yor. Ayr›ca ‹novasyon, Ar-Ge’den farkl› olarak, ser-

                Finans Kayna¤ına Göre Ar-Ge Harcamaları (%)  (3)
               Kaynak       1998   1999  2000  2001  2002  2003  2004  2005  2006 2007  2008  2009
               Özel Sektör   41,8   43,3  42,9   41,2  40,9   34,3  36,2  41,5  44,4  46,2  47,3  41
               Kamu          53,3   47,7  50,6   51,5  50,6   35,5  38,7  34,5  34,6  31,9  31,6  34
               Yüksekö¤retim  -     -     -      -     -      23,4  20    17,9  15,7  17,5  16,2  20,3
               Di¤er (yurt içi)  4,5  4,2  5,3   6,5   7,2    5,2   4,7   5,3   4,8   3,9  3,6   3,7
               Yurt dıflı    0,4     4,8   1,2    0,8   1,3    1,6   0,4   0,8   0,5   0,5  1,3   1
               Toplam       100    100    100   100    100   100    100   100   100   100   100   100

                                                                                     Temmuz 2011 KobiEfor 25
   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30