Page 26 - KobiEfor_Kasim_2010

KAPAK

MURAT YALÇINTAfi
‹stanbul Ticaret Odas› Baflkan›
“Yap›sal sorunlar› çözelim”
Kur konusunda Merkez Banka-
s›n›n tutumunun do¤ru oldu-
¤unu düflünüyorum. Ancak bu
ihracatç›n›n haks›z oldu¤u an-
lam›na gelmez. Bu konuya öl-
çülebilir aç›dan, k›sa vadeli de-
¤il, orta ve uzun vadeli bak-
mak gerekir. Reel kur endeksi-
ne göre 2003'ten bu yana TÜ-
FE baz›nda TL'nin reel de¤er-
lenmesi yüzde 44. Geliflmekte olan ülkeler bazl›
al›nd›¤›nda bunun yüzde 18.5. Geliflmifl ülkeler
Küresel kur savafllar› bazl› al›nd›¤›nda ise yüzde 53.4. Bu a盤› kapat-
“Düflük Kur-Faiz-De¤erli Ulusal Para” tart›flmas› mak için enflasyonu düflürmek ve maliyet art›flla-
Türkiye’ye mahsus de¤il. Krizden sonra dünya tica- r›n› afla¤›ya çekmek gerekir. E¤er biz Türkiye'de-
reti yeniden k›z›flt›. Ticaret savafllar› bafllad›. Krizde ki maliyet art›fl›n› afla¤›ya çekemez ve enflasyo-
pazar kaybeden firmalar ve ülkeler kaybettiklerini nu düflüremezsek, bizim param›z, içinde bulun-
geri almaya, yeni pazarlar bulmaya canh›rafl gayret du¤umuz ekonomik sistemde de¤erlenmeye de-
ediyorlar. Bu da günümüzün gittikçe yo¤unlaflmakta vam edecektir. Böyle olunca ciddi s›k›nt› yaflan›-
olan “Ticaret Savafllar›”na dönüflmesiyle sonuçlan›- yor. Yap›sal sorunlar›m›z› çözmeliyiz.
yor. Bafllang›çta, genel olarak top-tüfek kullan›lm›-
yor. Kur-faiz denkleminin d›fl ticaret üzerindeki etki- önlemleri devreye sokmak için çaba harc›yorlar. Her-
si kullan›l›yor. kes aflırı de¤erli “milli paradan”, dıfl ticarette reka-
En büyü¤ünden bakal›m: Obama Çin’den, Yuan’ın bet gücünü kaybetmemek için kurtulman›n yolunu
de¤erini art›rmas›n› istiyor. Çin art›rm›yor. Yuan ger- ar›yor.
çek de¤erinden yüzde 40 düflük, Çin durumu koru-
makta ›srarl›. Bunun üzerine bir yandan ABD Merkez Türkiye niçin kurunu yükseltemiyor?
Bankası (FED) doların de¤erini düflürerek d›fl a盤›n› Bakt›¤›m›zda, Asya ekonomilerinde, yerel para
azaltmak istiyor, di¤er yandan Kongre’den ç›kard›¤› de¤erinin düflük oldu¤unu görüyoruz. ‹hracatta re-
ve "Kur Reformu Yoluyla Adil Ticareti Gelifltirme" kabet güçlerinin yüksek olmas› bu nedenledir. Bu
adını verdi¤i yasa ile sorunu aflmay› deniyor. ülkeler “kontrollü kur rejimi” uygulamaktad›rlar. Tür-
Japon Merkez Bankası da döviz piyasasına müda- kiye ise bu ülkelerden farkl›d›r. Fark, bu ekonomiler-
hale ediyor. Piyasadan 12 milyar dolar kadar döviz de enflasyonun düflük olmas› ve bizden farkl› ola-
çekti. Ayr›ca ihracatın önünü açmak için Yen’in de- rak, d›fl ticarette aç›k de¤il, fazla vermekte olufllar›-
¤erini düflürdü. Brezilya da ayn› yolda. Brezilya Mer- d›r. Dolay›s›yla cari aç›k problemleri yoktur.
kez Bankası, günlük 1 milyar dolar döviz almasına Bu nedenle yüksek düzeyde rezerv tutmak zo-
ra¤men Riyal’in de¤erlenmesini durduramıyor. Bu- runda kalm›yorlar. Türkiye ise, enflasyonla savaflt›¤›
nun üzerine ülkeye sıcak para akıflını yavafllatmak için politik faizi yüksek tutmak, yüksek cari aç›ktan
için d›flar›dan gelen para üzerine "tobin vergi- müzdarip oldu¤u için de do¤rudan yat›r›mlar d›-
si" koymufltu, flimdi bunu art›rmaya çalıflıyor. fl›nda, “s›cak” da olsa ekstra yabanc› sermaye
Kore, Tayvan ve Malezya da, paralarının de¤eri- çekmek zorunda kalmaktad›r. Buna ra¤men, s›cak
ni düflürmek için ad›m atmaya bafllad›lar. Rusya, para seller gibi ak›p geldi¤i için, mutlaka bir çare
Avustralya, ‹sviçre, Polonya, Endonezya ve Ko- bulmal›d›r.
lombiya gibi ülkeler
de para piyasalarına Türkiye “Tobin Vergisi” uygulayabilir
“müdahale” anlam›- Tobin Vergisi kısa dönemli döviz ifllemlerinin
na gelen vergilendirilmesidir. Bu vergi ile ülkelerin dö-
viz kurlarındaki akıflkanlı¤ı azalmakta-
d›r. Tobin Vergisi’ni zorunlu hale ge-
tiren bugünkü “durum”dur. Durum
fludur: Döviz piyasasında yapılan ifl-
lemlerin yüzde 80’i yedi gün ve daha
kısa, yüzde 40’ı ise iki gün ve daha
kısa süreli ifllemlerden oluflmaktadır.
‹fllemlerin aflırı miktarda artmas› ve h›z
26 KobiEfor Kas›m 2010