Page 22 - KobiEfor_Kasim_2010
P. 22
KAPAK
TANIL KÜÇÜK
‹stanbul Sanayi Odas› Baflkan›
Kur savafllar› bafllad›
Küresel krizden ç›k›fl için bir
araç olarak görülen bol likidite
ve düflük faiz uygulamas›, son
dönemlerde özellikle gelifl-
mekte olan ülke piyasalar› için
bafll› bafl›na bir sorun kayna¤›-
na dönüflmüfl bulunmaktad›r.
Bol likiditeye sahip geliflmifl
ülkelerin, faizlerini çok düflük
düzeyde tutmalar›, paran›n
yeni rota aray›fl›n› h›zland›rm›fl, kar peflindeki
fonlar, daha yüksek faiz veren, krizden daha az
etkilenen ve gelece¤i daha parlak görünen gelifl-
mekte olan ülkelere do¤ru kaymaya bafllam›flt›r.
Geliflmekte olan ülkelere do¤ru adeta sel gibi
akan para, öncelikle, yerel paralar› de¤erli hale
getirmifl, ayr›ca, bu ekonomilerde afl›r› ›s›nma, düflük kur' mudur, de¤il midir? diye sormaya baflla-
afl›r› borçlanma ve varl›k balonlar› oluflma riski d›k. Düflük kur ithalatım›z› da, öyle az buz de¤il,
ve cari a盤›n finansal istikrar› tehdit edecek dü- korkutacak ölçüde azd›rd›. Kurun ithalata etkisinin,
zeylere ulaflma ihtimali belirmifltir. Geliflmekte ihracata etkisinden en az 10 kat daha fazla oldu¤u
olan ülkelerin Merkez Bankalar›, faiz indirimi, dö- görüldü. Cari aç›k tahminlerin üstüne ç›kt›. Çare is-
viz al›m ihaleleri ve s›cak paraya vergi uygulama- teniyor.
s› gibi yöntemlerle bu durumla mücadele etmeye
çal›flmakta, ancak, zaman zaman çaresiz kalabil- ‹thalat-ihracat dengemiz bozuldu
mektedirler. Türkiye, s›cak paran›n en çok ra¤bet 2009'da dıfl ticaret açı¤ım›z yüzde 44.8 azalm›fl
etti¤i ekonomilerden biri konumundad›r. Para gi- 38,6 milyar dolar olmufltu. ‹thalat›m›z da yüzde 30,3
riflindeki art›fl neticesinde, Türk Liras›, ABD dola- azalma ile 140.7 milyar dolara düflmüfltü. ‹hracatın
r› karfl›s›nda 1.4’ler seviyelerine kadar gerilemifl- ithalatı karflılama oranı yüzde 72.6 idi.
tir. Kurdaki gerileme, ihracatç› sanayicimizi do- 2010 y›l› Ocak–Eylül döneminde ise ihracat, geçen
¤al olarak, zor duruma düflürmektedir. Di¤er ta- yılın aynı dönemine göre yüzde 12.45 artıflla 82.2
raftan, düflük kur, ithalat› ucuzlatmakta, artan it- milyar dolara yükseldi. Buna karfl›l›k Ocak–Eylül
halat›n yaratt›¤› bask›, yerli üreticimizi zorlad›¤›, 2010 döneminde ithalat›m›z, geçen y›l›n ayn› döne-
üretimde, istihdamda kay›plara yol açt›¤› gibi, mine göre yüzde 30.5 art›flla 147.5 milyar dolar ol-
d›fl ticaret a盤› ve cari a盤› tetikleyerek, makro du. Bunu geriye do¤ru bir y›l hesab›na vurdu¤umuz-
ekonomik dengeleri de riske atmaktad›r. Artan da, ihracat›m›z 110.5 milyar dolar, ithalat›m›z da
s›cak para girifli karfl›s›nda ne yap›labilir sorusu, 167.8 milyar dolar oluyor, dıfl ticaret açı¤ım›z da
son dönemde ekonomi gündeminde en çok tart›- 57.3 milyar dolara yükseliyordu. Endifle verici olan
fl›lan konulardan biri olmufltur. ihracat›n ‹thalat› karfl›lama oran›n›n yüzde 72.6’dan
Türkiye için, s›cak para ile mücadele etmek üze- yüzde 55.4’e düflmesiydi. “Düflük kur!” feryad› bura-
re radikal faiz indirimlerine gitmenin pek kolay dan bafllad›.
olmad›¤› görülmektedir. Ama di¤er taraftan, yük-
sek cari a盤a ve s›cak para girifline ba¤›ml› bir Türkiye “Kur Sorunu”nun tam ortas›nda
büyüme yap›s› sürdürülebilir de¤ildir. Ekonomik “‹hracat› art›rma”, “de¤erli ulusal para”, “düflük
ve sosyal sorunlar›n› çözmeye yetecek oranlarda kur”, “cari aç›k” ve “s›cak para” sorunlar› dünyay›
büyüyebilmek, iflsizlik sorununu çözebilmek için kuflatm›flken küreselleflmifl bir Türkiye elbette bu-
Türkiye, hem iç pazar›nda hem de ihracatta reka- nun d›fl›nda kalamazd›. Tart›flmay› ihracatç› kesim
bet gücünü yüksek tutmak zorundad›r. Kur düze- bafllatt› ve Devlet Bakan› Zafer Ça¤layan da, ithala-
yi, ihracatta, geliflmifl ekonomilerin bile göz önü- t›m›z›n bafldöndürücü flekilde artmas›na dikkat çek-
ne ald›¤› önemli bir rekabet unsurudur ancak, ti¤i ve ayr›ca ihracattan sorumlu oldu¤u için, bu ke-
tek bafl›na kur, her fley demek de¤ildir. Bu nok- simin sözcülü¤ünü yap›yormufl gibi alg›land›. Bu al-
tada, kurdaki düflüklü¤ün rekabet gücünde yarat- g›lama, Merkez Bankas› ile Hükümeti karfl› karfl›ya
t›¤› tahribat› telafi etmek üzere elimizde önemli koyan sanal ve ters bir tablo yaratt›. ‹flin gerçe¤i
bir imkan, rekabet gücünü destekleyecek makro baflka ve Türkiye’nin “yap›sal”l›¤›na uzan›yor. Konu-
ve mikro reformlar› süratle gerçeklefltirmektir.
yu do¤ru yönden ele almam›z gerekir.
22 KobiEfor Kas›m 2010