Page 21 - KobiEfor_Kasim_2010

D ünya Ticaret Örgütü (DTÖ)’nün, Ekim ay›n- “Türkiye sabit kura geçmeli”
PROF. ROBERT MUNDELL
da, 2010 yılı için dünya ticareti büyüme
Nobel ödüllü iktisatç›
tahminini yüzde 10’dan yüzde 13.5’a ç›kar-
mas› ve bunun da 1950’den bu yana en
büyük büyüme olmas› belli bir iyimserlik
yaratt›. 2009’da yüzde 12.2 daralan dünya ticareti Türkiye'nin uygulamakta oldugu s›k›
için bu geliflme önemliydi. Ve daha da önemlisi, para politikas› yüksek reel faize yol
dünyan›n kör talihini k›ran ve umut yaratan gücün, aç›yor, bu yolla ulusal ekonomiye
2009’da ekonomileri yüzde 7.8 daralm›fl olan Gelifl- önemli oranda s›cak para giriyor. Dö-
mekte Olan Ülkeler (GOÜ) olmas›yd›. Geliflmekte viz kuru ucuzluyor, ithal girdi mali-
olan ülkeler dünya ticaretini 2010’da yüzde 16.5 yetleri geriliyor. Sonuçta, bir yandan
oranında artıracaklar ve k›yaslamal› hacim olarak flu enflasyon gerilerken, bir yandan da
tablo oluflacak: Türkiye'nin d›fl a盤› derinlefliyor.
2008’de dünya ticareti 32.0 trilyon dolar Enflasyonun düflmesi, bütçe disiplini-
2009’da dünya ticareti 24.5 trilyon dolar nin yerleflmesinin ardından Türkiye
2010’de dünya ticareti 28.0 trilyon dolar gibi ülkeler için sabit kur sistemi daha yararlı ola-
cak. Türkiye Euro sistemine girmek istiyorsa sa-
Toplarlanmada Türkiye en baflta ama! bit kur rejimini hedeflemeli. Merkez Bankası’n›n
Dünya toparlan›rken Türkiye ekonomisi, yılın ilk- müdahaleler yoluyla bir kur hedefi oldu¤unu his-
yar›s›nda yüzde 10.3 büyüdü. Y›l›n toplam›nda settirmesi gerekir. Banka bu flekilde rezervlerini
IMF’nin en son aç›klad›¤› tahmine göre yüzde 7.8 ci- de güçlendirebilir. Kurda bir düzeltme hareketi
var›nda büyümüfl olacak. Demek ki 2010’da s›çrama olabilecektir. Yüksek cari açık hiçbir flekilde sür-
yapm›flt›k. ‹yi gidiyorduk ama Eylül ay›ndan itibaren dürülebilir de¤ildir.
birden bire korkmaya bafllad›k. “Düflük kur, yüksek
faiz, s›cak para bizi mahvedecek” tart›flmas›na girdik. oldu¤u için ürünlerimize tatmin edici bir talep yarat-
Param›z de¤erli. Gerçi Avro bölgesine ihracat›m›z- m›yor. Öteki pazarlarda genifllemek zorunday›z. ‹flte
da, Avro da dolara göre de¤erlenmekte oldu¤u için burada düflük kurun olumsuz etkisi devreye giriyor.
büyük sorun yok ama Türkiye’nin ihracat›n›n sade- ‹hracat art›fl h›z›m›z yavafll›yor. Bunu görünce, ‹hra-
ce yar›s› Avrupa’ya. Avrupa’da toparlanma h›z› yavafl cat art›fl hızının düflmesinin ana nedeni 'de¤erli TL-

ZAFER ÇA⁄LAYAN
‹hracattan Sorumlu Devlet Bakan› kayması bu. Daha çok flirketin ekseni Türkiye'ye ka-
yacak, bunu görece¤iz.
Kur’dan ithalat›m›z nedeniyle Kurun ihracat üzerindeki etkisi tartıflılmaz. 1 milyar
flikayetçiyim Euro'luk bir ihracatı yılbaflında yaptı¤ı zaman 2,2
milyar Türk Lirası para alıyordu ihracatçı, bugün
Türk ihracatçısı, sanayicisi birileri- yaptı¤ı zaman 1 milyar 970 milyon lira al›yor.
nin nasırına kuvvetli bir flekilde TL'nin seviyesi sanayiciyi ithalatçı olma noktasına
bastı, basıyor ve basmaya da de- getiriyor. ‹hracatçı rekabet edece¤i bir kur istiyor.
vam edecek. Türkiye kabına Bugün TL aflırı de¤erliyse ithalatı artıracak seviyeye
sı¤maz bir ülkedir. Türkiye dün- gelmiflse, burada Merkez Bankası'nın bir hatası var
yanın her bölgesiyle ticaret yap- demektir. ABD'nin faizi düflürmeye baflladı¤ı dönem-
mayı amaçlayan, komflu ve çevre de biz faizi artırmıfltık. Böyle bir ortamda geçmiflte
ülkelerle sıfır sorun ve limitsiz ti- maalesef bunu ıskaladık. Kurun üzerinde bu kadar
caret yapan bir ülke olacaktır. Bu- baskı olmasının ve cari açı¤ın temelinde doların ha-
nu komflularımızla yaptı¤ımız tica- la 1.5'te olması yatıyor. Benim üzerinde durdu¤um
rette görüyoruz. Bugün Türkiye'nin ekseninin konu, bu kurun ithalat üzerindeki patlatıcı, azdırıcı
kaydı¤ını söyleyenlerin asıl problemi Türkiye'nin da- etkisidir. Türk Lirası de¤er kazandıkça Türkiye
ha evvel girmedi¤i, ihmal etti¤i bölgelere girmesiyle dıflarıdan daha fazla ithalat yapmak zorunda kalıyor.
beraber orada daha evvel yerleflmifl dünyanın di¤er Dolayısıyla ben ihracat boyutuna bakmıyorum, asıl
ülkelerinin ihracatçılarının pazarlarını birer birer elin- baktı¤ım konu Türk Lirası'nın aflırı de¤erlenmesinin
den almasıyla ortaya çıkan bir sonuçtur. 2023'te tek önemli etkeni ithalatı patlatıcı etki yaratmasıdır.
kendimize 500 milyar dolar ihracat hedefi koyduk. Türkiye'nin ithalatında ciddi bir azma söz konusu,
Niye? Bu araba bu hızı yapar. Bu arabanın bu beygir nedeni bu düflük kur ve yüksek faiz politikası.Bu çer-
gücü var. Türkiye böyle bir araba. Bir yarıfl arabasıyız çevede Türk sanayici, çok rahat yapabilece¤i, reka-
biz. Bizim eksenimiz falan kaymıyor, Türkiye'nin yö- bet edebilece¤i ürünleri yapamıyor, dıflarıdan ithal
rüngesi geniflliyor. E¤er eksen kayması ise Fox- ediyor. Aynen Amerika'nın ve di¤er ülkelerin Çin'e
conn'un HP'nin ekseni Türkiye'ye kaymıfltır. Eksen yapmıfl oldu¤u baskıdır bu.

Kas›m 2010 KobiEfor 21