Otomotivde oyun yeniden kuruluyor, paradigmalar değişiyor: ‘Elektrikli ve Hibrit Araçlar’ın devri başladı

Dünyanın ve Türkiye’nin lokomotif sektörlerinden otomotiv endüstrisi, evrim geçiriyor. Uzmanlara göre; otomotivde oyun yeniden kuruluyor, paradigmalar değişiyor. Fosil yakıtlarla çalışan araçların yerini ‘Elektrikli ve Hibrit Araçlar’ alacak. İklim kriziyle ivmelenen bu evrimde Pandemi’yle hız kazanan dijitalleşme, oyuna güçlü bir oyuncu olarak elektrikli veya hibrit tasarlanan yapay zeka destekli ‘otonom araçları’ da dahil etti.
‘Elektrikli ve Hibrit Araçlar’ın üretimi ve kullanımı giderek yaygınlaşıyor. Otonom ve elektrikli araçlar artık yakın gelecek değil, bugünün araçları haline geliyor. Deloitte’in ‘İleri Araç Teknolojilerinde Gerçeklik Kontrolü’ Raporu’na göre; üreticiler, tedarikçiler ve teknoloji şirketleri bu teknolojileri gerçeğe dönüştürebilmek için çok ciddi miktarlarda yatırım yapıyorlar. Rapor, otonom araçların sürücü hatalarını minimuma indirerek yüksek sürüş güvenliği sağlama potansiyeline ve elektrikli araçlarla ulaşımla fosil yakıtların sebep olduğu çevresel etkinin minimuma indirilebileceğine dikkat çekiyor.

2030’a kadar her iki otomobilden biri elektrikli araç olacak
KPMG’nin 22.’sini bu yıl yayınladığı 2021 yılı Küresel Otomotiv Yöneticileri Anketi’ne göre; 2030 yılına kadar otomotiv dünyasını; pazardaki her iki otomobilden birisinin elektrikli araç olacağı, araç alımlarının internet üzerinden gerçekleşeceği ve abonelik sistemiyle otomobil modellerinin değiştirilebileceği yeni bir gelecek bekliyor. Otomotiv endüstrisinin 130 yıl önce doğuşundan bu yana, otomobil üreticileri günümüzde hiç olmadığı kadar teknolojik ve iş modeli değişimleriyle karşı karşıya. 31 ülkeden ankete katılan 1.100’den fazla yönetici, önümüzdeki 5-10 yılda sektörde kapsamlı bir dönüşüm görmeyi bekliyor, yüzde 53’ü, otomobil endüstrisinin önümüzdeki 5 yılda daha kârlı bir büyüme göreceğine inanıyor, yüzde 38’i kâr görünümünden endişe duyuyor.
KPMG Türkiye Otomotiv Sektör Lideri Hakan Ölekli, şunları ifade etti: “2030’a kadar elektrikli araçların pazar penetrasyonunun yüzde 50’lere ulaşması öngörülüyor. Bir başka KPMG araştırmasına göre, EV’lerin (elektrikli araçlar) pazar penetrasyonu 2030’a kadar yüzde 30’a yakın bir miktarda gerçekleşirse bugünkü üretim rakamları baz alındığında, 2030’da yıllık 40 milyon adet üretim fazlası içten yanmalı motorlu araç olacağı tahmin ediliyor. Bu durum ise 200 adet üretim tesisinin kökten değişmesi ya da kapanması anlamına geliyor. Bununla birlikte Ukrayna-Rusya Savaşı’nın ve gelecekte yaşanması muhtemel jeopolitik sorunların yakıt fiyatları üzerindeki etkilerinin Dünya genelinde elektrikli araçlara (EV) geçiş trendini hızlandıracağını söylemek yanlış olmaz.”
Ankete göre piyasaya sürülen yeni ve heyecan verici araçlarla daha da hızlanması beklenen EV’lere  dönüşüm büyük trendler arasında. 2030 sonunda, EV maliyetlerinin içten yanmalı araçların maliyetine yaklaşması bekleniyor. Yöneticilerin beklentisi bu tarihe kadar Japonya, Çin, ABD ve Batı’daki otomobil pazarının yarısının elektrikli araçlardan oluşacağı yönünde. Anket, EV’lerin yaygınlaşmasının kısmen hızlı şarj altyapısına yapılacak yatırımlara bağlı olacağını da ortaya koyuyor.
Yeni teknolojiler ve yeni girişler: Yöneticiler, Ar-Ge bütçelerini; yeni aktarma organları teknolojilerine (yüzde 28 ile ilk sırada), ileri ADAS / otonom araç donanım ve yazılımlar (yüzde 23), bağlantılı araç teknolojileri (yüzde 20) ayıracağını belirtiyor. Birçok otomobil üreticisi ve tedarikçisi, şirketlerinin stratejik olmayan varlıkları elden çıkaracağını, yeni teknolojilere yatırım yapmak için nakit artıracağını söylüyor. Yüzde 85’i de önümüzdeki yıllarda yeni teknoloji şirketlerine yatırımlar yapmayı, satın alımlar gerçekleştirmeyi ve ortaklıklar kurmayı düşünüyor.

Türkiye’de elektrikli ve hibrit araçlara olan ilgi hızla artıyor
EY (Ernst&Young) Türkiye’nin, ‘Otomotiv Tüketicilerinin Satın Alma ve Kullanım Tercihleri’ başlıklı araştırmasına göre; Türkiye’de tüketicinin elektrikli ve hibrit araçlara yönelik ilgisi hızla artıyor. EY Türkiye Danışmanlık Bölümü Şirket Ortağı ve İleri Üretim Sektörü Lideri Arda Karaçelebi, araştırmanın bu yılki en dikkat çekici bulgularından birinin, elektrikli ve hibrit araçlara yönelik tüketici ilgisinin birçok faktörün etkisiyle ülkemizde daha önce hiç olmadığı kadar yükselmesi olduğunu vurguladı: “Araç satın almayı planlayan tüketicilerin, vergi indirimi ve teşviklerin elektrikli araç satışlarını artırabileceği yönündeki beklentileri de önemli."
Bir sonraki satın alacakları aracın hibrit ya da elektrikli olacağını söyleyen Türk tüketicilerin oranı geçen yıla kıyasla 11 puan artışla yüzde 27 oldu. Gelecekte kesinlikle elektrikli ve hibrit araç alabileceklerini belirten Türk tüketicilerin oranı yüzde 29, fiyat teklifinin yeterince cazip olması durumunda bu oran yüzde 90’a yükseliyor. Türk tüketicilerin elektrikli araca duydukları ilginin nedeni; öncelikli olarak bu araçların çevreye daha az zarar vermesi. Tüketiciyi elektrikli araçlardan uzaklaştıran başlıca etkenler; yetersiz şarj altyapısı ve yüksek fiyat. Tüketiciler, vergi indirimi ve teşviklerin elektrikli araç satışlarını artıracağı beklentisinde. Dizel araç seçeneği 2020’ye kıyasla 17 puan düşse de yüzde 31 ile hâlâ ilk tercih. Rapora göre; otomotivdeki çip ve tedarik krizi, tüketicinin marka tercihlerini etkileyebilir. Türkiye’de tüketiciler, yüzde 35’le internetten araç sipariş etme fikrine sıcak bakıyor. Araç tercihlerinde ‘güvenlik, fiyat ve yakıt ekonomisi’ ilk üçte, onu; ‘iyi satış sonrası hizmet’ kalitesi izliyor.

Türkiye’nin elektrikli araç projeksiyonu
Elektrikli Araçlar İçin Hızlı Şarj İstasyonları Hibe Programı: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, hızlı şarj istasyonu yatırımını teşvik etmek amacıyla ‘Elektrikli Araçlar İçin Hızlı Şarj İstasyonları Hibe Programı’nı başlattı. Toplam bütçesi 300 milyon TL olan hibe desteğiyle 81 ilde bin 560 noktada hızlı şarj istasyonu kurulumu sağlanacak.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Milli Teknoloji Genel Müdürlüğü’nün hazırladığı Mobilite Araç ve Teknolojileri Yol Haritası’nda, Türkiye’de elektrikli araçların gelişimine dair düşük, orta ve yüksek olmak üzere 3 farklı senaryoyu içeren bir projeksiyon oluşturuldu. Buna göre 2025’te; yüksek senaryoda yıllık elektrikli araç satışının 180 bin, elektrikli araç stoğunun 400 bin, orta senaryoda yıllık elektrikli araç satışının 120 bin, elektrikli araç stoğunun 270 bin, düşük senaryoda yıllık elektrikli araç satışının 65 bin, elektrikli araç stoğunun 160 bin civarında olacağı tahmini yapıldı.

Togg ile hareketlenen pazar
Otomotiv sektöründeki bu hızlı değişime adapte olunmasının öncülüğünü ise Türkiye’nin ilk yerli otomobil girişimi Togg yapıyor. 2022 sonunda ilk elektrikli aracını yollara çıkarmaya hazırlanan Togg, otomobil satışına ise 2023’ün ilk çeyreğinde başlayacak. Doğuştan elektrikli bir araç olarak tasarlanan Togg’un etrafında gelişecek ekosistemle sektörün hız kazanması bekleniyor. Sektördeki diğer güncel gelişmelere bakıldığında; Borusan Otomotiv, Elektrifikasyon Dönüşüm Platformu (EDP) ile dönüşüm hareketini başlatıyor. Kalyon Holding’in iştiraklerinden Kalyon EV, Türkiye’de EPDK’dan elektrikli araç şarj ağı işletmeci lisansı alan ilk şirketlerden biri oldu. Stellantis ve Toyota Motor Europe (TME), Avrupa pazarına yönelik elektrikli versiyon dahil yeni büyük hacimli ticari araçların üretimi için yeni bir anlaşma yaptıklarını duyurdu. Ford Otosan, bir ilki daha hayata geçirerek, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ile beraber hazırladığı Elektrikli Araçlar Eğitim Programı ile çalışanlarına elektrikli araçlar konusunda farklı seviyelerde eğitim verecek ve insan kaynağını geleceğe taşıyacak.  Dünyanın ilk ağır sınıf elektrikli kamyonu Mercedes-Benz eActros, Almanya’da, Daimler Truck’ın ‘Sürüş Deneyimi’ etkinliğinde sahne aldı. Tofaş, 2025’te elektrikliye geçecek.

“Türk otomotiv ana sanayi elektrifikasyona hazır”
Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Eroldu, Türkiye’de benzinli ve dizel araç üretiminde kimsenin 2030’un ilerisine gidemeyeceğini söyledi: “Bir kere 2027’de Euro 7 var, hem de GSR var. İçten yanmalı motorların ömrü için 2027’den sonrası çok zor. Avrupa odaklı bir pazarımız var ve etrafımızda satacağımız başka pazar yok. Elektrikli araç üretimi Türk otomotiv sanayi açısından bir zorunluluk. Eğer Avrupa’ya satmak istiyorsak, başka şansımız yok. Elektrikli araç üretmek içten yanmalıdan daha basit. Türk otomotiv ana sanayi elektrifikasyona hazır ve birçoğu başladı. Bu oyunun dışında kalan kimse yok. Burada bizim yapmamız gereken, yan sanayi parkımızı geliştirmemiz, Türkiye’de yerli payını çok azaltmamamız lazım. O bir tehdit olur. Onu iyi yönetmemiz lazım."

“Tamamen yenilenmiş bir vergi sistemine geçilmeli”
Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Haydar Bozkurt, tam elektrikli araçların yavaş yavaş da olsa devreye girmeye başladığını aktararak, hibrit araçlarla ilgili teşviklerin yetersiz olduğunu, tamamen yenilenmiş bir vergi sistemine geçilmesi gerektiğini ifade etti.
Türkiye’de elektrikli ve hibrit araçların pazar payı: ODD (Otomotiv Distribütörleri Derneği) Türkiye Otomotiv Pazarı Mayıs 2022 Raporu’nda yer alan Otomobil Pazar Analizi’nde (Ocak-Nisan 2022) şu bilgiler yer alıyor: Otomobil pazarı motor tipine göre; benzinli otomobil satışları 115.094 adetle yüzde 70.9 pay, dizel otomobil satışları 25.576 adetle yüzde 15.7 pay, hibrit otomobil satışları 16.606 adetle yüzde 10.2 pay, otogazlı otomobil satışları 3.734 adetle yüzde 2.3 pay aldı. 1.388 adet elektrikli otomobil satışı gerçekleşti.

Otomotivde yaşanan dönüşümde atılması gereken adımlar
12. Aftermarket Konferansı’nın açılış konuşmasını yapan TAYSAD Yönetim Kurulu Başkanı Albert Saydam, otomotiv sektöründeki trendlere değinerek, şunları söyledi: “Elektrifikasyonun olmayacağı araç segmentleri veya coğrafyalarda kimler liderliği üstlenecek? Kesinlikle, biz üstlenebiliriz. Veya bağlanabilirlik konusunda yazılım konusundaki ihtiyacı büyük şirketler yerine daha esnek hangi tedarikçiler cevaplayabilecek? Bence Türkiye’deki tedarikçiler burada aktif rol üstlenmeye hazırlar ve aktif rol üstlenebiliriz.”
OSS (Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği) Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Özalp ise sıfır dizel ve benzinli araçların elektrikli araçlara göre halen ciddi bir pazar hakimiyeti olduğunu aktardı: “Önümüzdeki 10 yılda tamamlanması planlanan yapısal değişimin, Türkiye araç parkının yaş ortalaması da göz önüne alındığında Türkiye otomotiv satış sonrası pazarına hissedilir etkilerinin 2035’ten sonra daha ciddi olacağını öngörüyoruz.”
OİB (Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği) Yönetim Kurulu Başkanı Baran Çelik de otomotiv endüstrisindeki yerlilik oranını ve katmadeğeri düşürmemek adına yeni nesil araçlarda kullanılacak batarya teknolojileri ile yazılımlara yatırım yapmanın çok büyük önem arz ettiğini söyledi.

Automechanika Istanbul 2022’yi 141 ülkeden 48.354 profesyonel ziyaret etti
Uluslararası otomotiv endüstrisi ticaret fuarı Automechanika Istanbul 2022, Messe Frankfurt Istanbul ve Hannover Fairs Turkey işbirliği ile İstanbul TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi’nde düzenlendi. Çoğunluğu üreticilerden oluşan 12 salonda 825 firmanın katıldığı fuarı, Türkiye’den 34.552 ve 141 ülkeden 13.802 uluslararası profesyonelle toplam 48.354 kişi ziyaret etti. Popüler elektrikli araçları yakından incelemek ve şarj istasyonları hakkında detaylı bilgi almak isteyenler, E-mobility Alanı’na yoğun ilgi gösterdi.

230 Beygirlik Hyundai TUCSON ‘hybrid’ şimdi Türkiye’de
Hyundai’nin popüler C-SUV modeli TUCSON, güçlü ve ekonomik hibrit versiyonuna kavuştu. 44 kW’lik elektrik motoruyla kombine edilen 1.6 T-GDI benzinli ünitenin maksimum gücü 230 PS. Hyundai TUCSON hybrid, en üst donanım seviyesi olan Elite Plus seçeneğiyle satışa sunuluyor. Alternatif yakıt ekonomisi için hibrit motor seçeneğiyle satışa sunulan Hyundai TUCSON, kullanışlı özellikleri, şık ve sportif tasarımı ve hibrit teknolojisiyle dikkat çekiyor.
Hyundai Assan Genel Müdürü Murat Berkel, “Hyundai, bugün otomotiv sektöründeki en geniş elektrikli güç aktarma organları yelpazesine sahip bir marka. Hafif hibrit, hibrit ve plug-in hibrit gibi birden fazla alternatif sunan TUCSON’u, ülkemizde benzinli ve dizel motorların haricinde hibrit seçeneğiyle de satışa sunmanın heyecanını yaşıyoruz. Yeni modelimiz, ilerici tasarımı ve son teknoloji güç aktarma sistemi yelpazesiyle, Türk tüketicisinin en beğendiği modellerden biri olmaya aday. Markamızın imajına ve SUV satışlarımıza katkı sağlayacağından emin olduğumuz TUCSON modelimizden 2022 yılında araç bulunabilirliğine bağlı olarak toplam 12.000 adet satmayı hedefliyoruz” dedi.

Tam elektrikli Isuzu NovoCITI Volt Avrupa yollarında
Türkiye’nin ticari araç markası Anadolu Isuzu’nun ürettiği tam elektrikli NovoCITI Volt serisi midibüsler Avrupa ülkelerinde birçok şehirde başarıyla hizmet veriyor. Ar-Ge ve sürdürülebilirlik vizyonu doğrultusunda elektrikli ve alternatif yakıtlı araçların üretimine özel önem veren Anadolu Isuzu’nun Çayırova’daki modern tesislerinde ürettiği tam elektrikli midibüs modeli NovoCITI Volt sıfır emisyon avantajı, üstün özellikleri ve göz alıcı tasarımıyla dikkat çekiyor.
İlk yurtdışı teslimatı 2021’de Fransa’ya gerçekleştirilen Anadolu Isuzu’nun Novociti Life platformu üzerinde geliştirdiği NovoCITI Volt, kentlerin sıfır emisyon, düşük gürültü ve modernite gibi öncelikli taleplerine başarıyla yanıt veriyor. NovoCITI Volt’un bu  yıl içerisinde çeşitli Avrupa ülkelerinden yaklaşık 25 adet sipariş alması, modelin başarısının gelecekte daha da büyüyeceğinin göstergesi niteliğinde. 8 metre uzunluğuyla yüksek manevra kabiliyetine sahip NovoCITI Volt’un yüksek performanslı bataryaları, 211kWh’lık kapasitesiyle araca 300 km’ye kadar menzil imkanı sunuyor. Tavana yerleştirilen bataryalar ve dengeli ağırlık dağılımı sayesinde yolcu kapasitesi 52’ye kadar çıkabiliyor. NovoCITI Volt’un sahip olduğu rejeneratif frenleme sistemi araç menziline ve toplam güç yönetimine önemli bir katkı sağlıyor.
NovoCITI Volt serisi, 12 ve 18 metrelik seçeneklerle daha da güçlenecek: Yurtdışı pazarlara ve Avrupa normlarına yönelik araçlar üreten Anadolu Isuzu, üretim süreçlerinde hayata geçirdiği uygulamalar ve çevre dostu araç modelleriyle yurt içi ve yurtdışı pazarlardaki konumunu güçlendirmeyi hedefliyor. Anadolu Isuzu, NovoCITI Volt tam elektrikli midibüs serisini, 12 ve 18 metrelik seçeneklerle daha da geliştirecek.

ZF elektrikli çözümleri, verimi yükseltiyor,  CO² emisyonlarını azaltıyor
1915’te kurulan ZF dünya genelinde 40 ülkede 230 noktada 146.000 kişilik global işgücüyle otomotiv, iş ve tarım makinaları, raylı sistemler, denizcilik ve rüzgâr türbinleri sektörlerine güç aktarma organları, şasi komponentleri, aktif/pasif güvenlik teknolojileri, elektro-mobilite ve otonom araçlar konularında önde gelen ürün tedarikçisi ve çözüm ortağı konumunda. ZF’nin, geliştirdiği elektrikli tahrik teknolojileri arasında otomobil, hafif ticari araç, otobüs ve kamyon segmentlerinde elektrikli sürüş imkanı sunan ‘merkezi elektrikli tahrik ünitesi’ ve ‘elektriki aks sistemleri’ bulunuyor.
ZF, E-Mobilite için sunduğu geniş ürün portföyüne en son ilave ettiği elektrikli merkezi tahrik ünitesi CeTrax ile şehir içi otobüsleri ve dağıtım kamyonlarını sıfır emisyonlu sürüşe bir adım daha yaklaştırıyor. ZF’nin şehir içi otobüsler için özel geliştirdiği, çevreyi kirletmeyen toplu taşımaya yönelik gelişimi destekleyen AxTrax AVE Elektroportal aks, hibrit, yakıt hücreli veya tam elektrikli olsun, her tip tahrike sahip otobüsler için uyumlu. Kamyon elektrifikasyonu alanının öncülerinden ZF’nin geliştirdiği ‘TraXon Hibrid’ modülü; 120 kW gücünde bir elektrikli motorla bir ayırma kavraması, enerjinin geri kazanılması, elektrikle seyir, takviye ve Start-Stop fonksiyonu gibi hibrit fonksiyonlarına olanak sağlıyor.