Kurumsal bilgi yönetimi için; Veri Depolama Hizmetleri ve Teknolojileri
Veri ekonomisi çağında, ancak verisini yönetebilen şirketler sürdürülebilir olacak ve varlıklarını geleceğe taşıyabilecek. Kurum ve kuruluşların kendi verilerini yönetebilmeleri gerektiği günümüz iş dünyasının temel ihtiyaçlarından biri; ‘Veri Depolama Hizmetleri ve Teknolojileri.’ Verimli depolama, ‘Bilginin Yaşam Döngüsü’nü kesintiye uğratmayan ulaşılabilir ve yönetilebilir olmasını sağlıyor.
Veri ekonomisi çağındayız. Dijital dönüşüm fırtınasının yaşandığı günümüzde kurum, kuruluş veya her ölçekteki şirket, varlığını geleceğe taşıyabilmek ve sürdürülebilir olmak için verisini yönetmek zorunda. Dijitalleşmenin temeli ‘veri’ye dayanıyor. Fütürist, Ekonomist, Yazar Ufuk Tarhan, dergimiz KobiEfor’a verdiği özel röportajda; “Şirketinin, işinin her bir zerresini, hücresini, unsurunu (ürünleri, işyerleri, çalışanları, müşterileri, tedarikçileri, çalışanları, paydaşları, iletişim, satış, pazarlama, finans vb. tüm hareket ve faaliyetleri) dijital olarak ifade edemeyen, yani veriye dönüştüremeyenlerin geleceğin iş dünyasında hiçbir formda yaşama şansı yoktur” demişti. Dijital dönüşümün gelecek 10 yıla damgasını çoktan vurduğunu belirten Tarhan, verinin önemini şöyle vurgulamıştı: “Dijital liderler ve dijital dönüşümünü hızlandıran işletmeler için (ki bunu yapamayanlar zaten bireysel ya da kurumsal olarak otomatikman oyun dışı kalacak, batacaklar) veri her şey demektir. ‘Veri’ ne iş yapılıyorsa yapılsın, o işin temeli, omurgası, kök hücresidir…”
Bu noktada; genellikle kurumsal bilgileri depolamak ve sonrasında kolayca erişebilmek için geliştirilmiş sistemler olan; Veri Depolama Hizmetleri ve Teknolojileri’ne ihtiyaç duyuluyor. ‘Veri Depolama Hizmetleri ve Teknolojileri’ kişisel veya kurumsal verilerin saklanmasını, depolanmasını ve sınıflandırılmasını, korunmasını ve yönetilmesini sağlıyor. ‘Veri Depolama Hizmetleri ve Teknolojileri’ sayesinde verilerin kesintisiz akışı kontrol edilebilir, düzenlenebilir ve kayıpları önlenebilir. Günümüzde birçok işletmenin iş akışlarını veriler üzerinden gerçekleştirdiği düşünüldüğünde, verilerin saklanması, güvenliği ve yönetiminin önemi daha da belirginleşiyor. Daha öncesinde veriler hafıza kartı, harici disk, USB bellek, CD ve DVD’ler ile depolanırken, günümüzde SSD Harddiskler ve özellikle birçok şirket tarafından ‘Ağa Bağlı Depolama (NAS)’ ve ‘Bulut (Cloud) Teknolojileri’ ve ‘Veri Merkezleri’ tercih ediliyor.
Veri depolama hizmetleri ve teknolojilerinin en önemli özelliği, verinin, bilgilerin depolanması, organize edilmesi, kullanılması, düzenli aralıklarla yedeklenmesinin ve güvenliğinin sağlanması; özetle; bilginin yaşam döngüsünü kesintiye uğratmadan ulaşılabilir ve yönetilebilir olmasını; kurum, kuruluş ve şirketlerin varlığını sağlık sürdürebilmelerini sağlaması. Veri depolama hizmetleri ve teknolojilerinin esneklik, yedeklilik, kullanılabilirlik, verimlilik, güvenirlik, 7/24 hizmet vermesi, zaman ve maliyet tasarrufu ile yönetebilmeyi sağlaması tercih edilmesinin sebepleri oluyor. Bu teknolojilerin enerji verimliliği odaklı olanları ise çevredostu ve karbon ayakizini azaltmada oynadığı rol nedeniyle öne çıkıyor.
Veri depolama hizmetleri ve teknolojileri; kurum, kuruluş ve her ölçekteki şirketin veri akışında herhangi bir kesinti, verilere ulaşamama, veri kayıpları veya verilerin güvenliğinin sağlanamaması nedeniyle oluşabilecek itibar ve gelir kayıplarının önlenmesini ve ‘kurumsal bilgi yönetimi’ni sağlıyor.
Veri depolama araçları nelerdir?
Saklanacak verilerin büyüklüğüne göre kullanılabilecek farklı veri depolama araçları bulunuyor. Veri depolama araçları aktarılan dijital verilerin içinde saklandığı araçlardır. Veri taşıyabilme kapasitesi, aracın türüne göre değişir.
Hafıza Kartı: En sık kullanılan araçlardan biridir. SD veya MicroSD hafıza kartları 2GB, 4GB, 8GB, 16GB, 32GB, 64GB, 128GB, 256GB ve 512GB olarak bulunabilirler.
Harici Disk: Genellikle büyük verileri saklamak için kullanılırlar. HDD ve SDD olmak üzere iki türü bulunur. Büyüklükleri 205GB ile 10TB arasında değişir.
SSD Harddisk: Eskiden manyetik bellek özelliği taşıyan harddisklerin, elektronik hafıza devreleri üzerine kurulan yeni ve daha hızlı harddisk türüdür. Elektronik okuma manyetik okumadan daha hızlı olduğu için bilgisayarda veri okumayı daha hızlı hale getirir.
USB Bellek: Taşınmasının çok rahat olması açısından oldukça fazla tercih edilen veri depolama araçlarından biridir. USB belleklerin kapasiteleri 1GB ile 2TB arasında değişir.
CD ve DVD: Önceden çok fazla tercih edilse de şimdilerde pek tercih edilmeyen araçlardır. CD’ler genellikle 700MB ile 900MB arasında veri depolarken, DVD’ler 4.7GB ile 8.5GB arasında veri depolar.
Veri depolama türleri nelerdir?
Harici Sabit Sürücü: Bilgisayara takılıp çıkarılabilen sürücülerdir.
SSD Sürücüler (Solid State Drive): Diğer sürücülere göre daha az güç kullanırlar ve daha hızlı çalışırlar.
Optik Sürücüler: CD ve DVD olmak üzere 2 türü vardır. Genellikle veri depolama için değil veri aktarmak için kullanılırlar.
Ağa Bağlı Depolama (NAS): Ethernet bağlantısı ile veri aktarma yöntemidir.
USB Thumb Sürücü ve Flash Sürücü: Kapasitelerinin az olması nedeniyle genellikle kişisel veriler için kullanılırlar.
Bulut Depolama: İnternet erişimiyle sağlanan ve genellikle aylık abonelik sistemiyle çalışan sistemlerdir.
Veri Merkezi (Datacenter): Bir kuruluşun bilgi teknolojileri (BT) operasyonlarını ve ekipmanlarını merkezi hale getiren, büyük miktarlarda verinin toplanması, saklanması, işlenmesi ve dağıtılmasına olanak sağlamak amacıyla bilgisayar ve ağ donanımlarının yoğunlaştırıldığı bir merkez. Bilgisayar sistemleriyle telekomünikasyon ve veri ambarı sistemleri gibi ek sistemleri barındıran, sunucu odası veya sistem odası olarak da adlandırılan bu tesisler işletmelere ait sunucu ve veri ambarlarının bulunduğu alanlar. İçerisinde özel kabinlerin ve bilgisayarların yer aldığı, özel iklimlendirme tipleriyle ağ çeşitlerinin kullanıldığı ve serverların (web sunucu) kullanıldığı merkezler.
Uzmanlar; veri üreten veya kullanan her kurum veya kuruluşun mutlaka veri merkezine ihtiyaç duyduğuna dikkat çekiyor. Devlet kurumları, eğitim kurumları, telekomünikasyon şirketleri, finansal kurumlar, endüstri kuruluşları, perakendeciler, çevrimiçi bilgi tedarikçileri, sosyal ağ hizmetleri dahil olmak üzere veri üreten veya kullanan her kurum veya kuruluşun bir seviyede veri merkezine ihtiyacı sözkonusu. Verilere hızlı ve güvenilir erişim, ana hizmetleri sunarken; müşteri memnuniyetini ve geliri artırıyor, işletmenin sürdürülebilirliğine, tasarruf etmesine, verimli çalışmasına olanak sağlıyor. Bu nedenle veri merkezleri her işletme için hayati önem taşıyor.
‘Veri Depolama Hizmetleri ve Teknolojileri’nde dikkat çekenler
Yapay Zeka (Al), Makine Öğrenmesi (Machine Learning) ve Deep Learning (Derin Öğrenme), Kurumsal Kaynak Planlama (ERP), Müşteri İlişkileri Yönetimi (CRM) , Bulut Bilişim (Cloud Computing) ve Teknolojileri, Nesnelerin İnterneti (IoT), Endüstriyel Nesnelerin İnterneti (IIoT), OT/VT Teknolojileri, Büyük Veri (Big Data), İş Zekası ve Çözümleri / İş Zekası ve İş Analitiği, 5G Teknolojileri, Giyilebilir Teknolojiler, Siber Güvenlik ve Teknolojileri (Ağ Güvenlik Sistemleri ve Tüm Donanımlar, Yazılımlar), Sunucu (Server), Serverlar (Web Sunucu / Web Sunucular), İşletme Sunucuları, Sunucu, Donanımları, Sistem Odası (Veri İşleme), Hafıza ve Depolama Ürünleri, Bellek Donanımları (Veri Depolama), Hafıza Kartı, Micro SD ve SD Kartlar, Harici Disk, Hard Disk, SSD Harddisk, USB Bellekler, CD/DVD, Harici Sabit Sürücü, SSD Sürücüler (Solid State Disk Drive), Optik Sürücüler, Ağa Bağlı Depolama (NAS), USB Thumb Sürücü ve Flash Sürücü, Bulut Depolama, Veri Ambarı (Data Warehouse), Veri Merkezi (Data Center) / Veri Merkezi Ölçüm Sistemleri / Veri Merkezleri / Konteyner Şeklinde Modüler Veri Merkezleri, E-Posta ve Dosya Paylaşımı / İletişim ve İşbirliği (Collaboration) Hizmetleri / Ağ Donanımları ve Geniş Bant İnternet / Özel Fiber Hatlar ve Yedek Fiber Hatlar, Özel Tip Network Kablolama Sistemi / Enerji Ekipmanları: (Kesintisiz Güç Kaynakları (UPS) Sistemi /Sistemleri ve Yedek UPS Sistemi / Sistemleri, Jenaratör / Jenaratörler, Yenilenebilir Enerji Kaynakları, Transformatörler) / Sensörler / Gaz ve Duman Dedektörleri / Yangın Alarmı ve Söndürme Sistemleri), Manyetik Güvenlik Kartları, Güvenlik Kameraları, Soğutma Ekipmanları: (Klima / Klimalar ve Yedek Klima / Klimalar, Hava ve Sıvı Soğutma Sistemleri / Serbest Soğutma Sistemleri, Hava Akışı Sistemleri, Nem Kontrol Sistemleri, Hava Temizleme Ekipmanları).
Veri depolama nedir?
Veri depolama; “Genellikle kurumsal bilgileri depolamak ve sonrasında kolayca erişebilmek için geliştirilmiş sistemler olarak tanımlanıyor. Veri depolama kişisel veya kurumsal verilerin saklanmasını, depolanmasını ve sınıflandırılmasını sağlıyor” diye tanımlanıyor.
Yükselen trendler
1) Çoklu bulut teknolojileri yaygınlaşıyor. Giderek daha fazla veri ve uygulama buluta taşınıyor ve bu veri geçişi, iş liderlerinin karmaşık stratejiler uygulamasını gerektiriyor. Veri yönetim sistemlerinin birden fazla bulutta çalışması, farklı bulutlarda çalışan sistemlerin birbirleriyle etkileşim kurması yaygınlaşıyor.
2) Çığır açıcı bir teknoloji olan Yapay Zeka (Al) ve Makine Öğrenmesi (Machine Learning), işletmelerin daha iyi iş kararları verebilmesi için insan kaynağı için ağır sayılan iş yüklerini otomatikleştirerek satışlardan müşteri memnuniyetine, iş zekasından depo yönetimine birçok alanda işletmelere kolaylık sağlıyor.
3) Hizmet olarak entegrasyon platformu kavramı yükseliyor. Çoklu bulut sistemleri ve bulutlar arası etkileşim arttıkça, genel (public) ve özel (private) bulutlarda çalışan veri ve uygulamaları entegre etmeye yarayan hizmet olarak entegrasyon platformu (iPaaS) sağlayıcıları artıyor.
4) ‘Data Mart’ yaklaşımı popülerleşiyor. Belirli bir iş koluna odaklanan ve daha iyi içgörüler için yalnızca ilgili kullanıcı grubuna işlenmiş bilgiler sunan Veri Marketleri (Data Mart), veri ambarının iş koluna veya departmana odaklanmış bir versiyonu olarak Büyük Veri’nin (Big Data) anlamlı çıktılara dönüştürülmesini kolaylaştırıyor.
5) Sütün-Depolama (Column-Storage) modeli öne çıkıyor. Gelişmiş analitik sorgularda, sorgu sürelerini kısaltmaya ve Büyük Veri’nin verimli kullanılmasını sağlayan sütün depolama teknolojisi kullanıyor. Veri havuzlarını daha iyi yapılandırarak kolay karar vermeye yardımcı olan teknoloji, genellikle iş zekasının geleceği olarak adlandırılıyor.
‘Veri Depolama Hizmetleri ve Teknolojileri’nin işletmelere faydaları
• Kurumsal bilgi yönetimi; bilginin yaşam döngüsünü kesintiye uğratmadan ulaşılabilir ve yönetilebilir olmasını sağlıyor.
• Veri kayıplarını önlüyor, verinin akışını, güncellenmesini hızlı ve yüksek erişilebilirlikle gerçekleştiriliyor.
• Müşteri, çalışan ve tedarikçi memnuniyetini sağlamaya, gerçek zamanlı içgörüler elde etmeye, stratejik kararlar almaya, hammaddeden satın almaya, üretimden pazarlamaya, satıştan satış sonrasına, servisten bakıma, müşterilerden tedarikçilere, depolamadan lojistiğe kadar tüm tedarik zincirinin ve tüm operasyonel süreçlerin daha kolay yönetilmesine olanak sunuyor.
• Yapay Zeka (Al) ve Makine Öğrenmesi gibi teknolojilerin gücünden yararlanmayı sağlıyor.
• Hızla büyüyen şirket bilgilerini verimli kaynaklara dönüştürerek, avantajlı maliyetler sunarak, zaman ve maliyet tasarrufu ve kazanç sağlayan bilgi yönetimiyle verimlilik, esneklik, hız, kalite, ölçeklenebilirlik ve rekabet avantajı kazandırıyor.