Konutder Yönetim Kurulu Başkanı Z. Altan Elmas: “Ekonomimizdeki düzelme gayrimenkul sektörüne de yansıdı”
Türkiye genelinde Ocak ayında 113 bin 615 adet konut satıldı. Bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 55.8 oranında bir artış var. Konutder Yönetim Kurulu Başkanı Z. Altan Elmas, “Genel ekonomideki düzelme toplumun bütün kesimlerine yayılmış durumda. Bu olumlu hava özellikle 2019’un Ağustos ayından itibaren inşaat sektöründe de net bir şekilde görülmeye başlandı” dedi.
Genel faiz oranlarının ve konut kredi faiz oranlarının konut satışlarının artışında çok belirleyici olduğunu hatırlatan Elmas, şöyle konuştu: “Geçen yıl Ocak ayında 6 bin 537 olan ipotekli konut satışlarının bu yıl 42 bini geçtiğini görüyoruz. Yani yüzde 546 artış söz konusu. Dolayısıyla konut satışlarındaki net artış çok net bir şekilde ipotekli konut satışlarından kaynaklanıyor. Genel faiz oranları da yüzde 10’un altına düştüğü için mevduat faizler yüzde 8’ler 9’lar seviyesinde gezdiği için orada kendi imkanlarıyla peşinat yatırarak konut alan insanlarımızın da bir miktar oraya doğru hareket ettiğini ve peşin alımlarında diğer konut satışı dediğimiz bölümde yer aldığını, bir miktar yükseldiğini görüyoruz. Yani genel faiz hadlerinin ekonominin gidişatını olumlu ya da olumsuz anlamda en çok belirleyen unsur olduğunu hep beraber görmüş olduk.”
“Birinci el konutlarda ivmelenme var; konut sektörü toparlanıyor”
Toparlanmada birinci el konut satışlarına vurgu yapmak gerektiğini ifade eden Elmas, “Birinci el konut satışları, yani üreticilerin üretip de sattığı konutlar, sıfır konutlar, çok önemli. Orada bir miktar yukarı doğru ivmelenme var ama yeterli değil. Ocak başında hükümetimizin desteğiyle kamu bankalarımız konut kredi faizlerini birinci el konutlar için 0.79’a çekmişti. Bu çok önemli bir düzenlemeydi. Onun etkilerini Şubat’ta ve Mart’ta daha fazla göreceğiz. Ocak ayına da yansımış tabii ama daha nisbi bir yansıma söz konusu. İnsanlar bunu daha çok Ocak’ın 15’inden sonra hissedebildi. Yani kısaca veriler moral verici” açıklamasını yaptı.
Markalı konut satışlarında banka kredisi ve senet kullanımı arttı
‘REIDIN-GYODER Yeni Konut Fiyat Endeksi’ 2020 yılı Ocak ayı sonuçlarını değerlendiren GYODER Başkanı Dr. Feyzullah Yetgin, “2019’un son ayında artan stok erime hızının, 2020’nin ilk ayında çok az bir farkla devam ettiğini görüyoruz. Ocak ayında gerçekleşen ödeme yöntemlerine baktığımızda ise banka kredisi ve senet kullanımında artış var. Konut kredisi faizlerinin indiği bir dönemde banka kredilerinin yanı sıra senetli satışların da yükselmesi, markalı konutlarda sunulan ödeme planlarına yönelik ilginin arttığını gösteriyor. Düşük faiz oranının sürmesiyle konut kredisi kullanımı artmaya devam edecektir” dedi.
REIDIN Genel Müdürü Alp Çapa ise REIDIN-GYODER Yeni Konut Fiyat Endeksi Ocak ayı sonuçları hakkında şunları söyledi: "Ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 0.85, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 3.75 oranında artış gerçekleşti. Satışlardaki konut bedeli ödeme yöntemleri incelendiğinde, Aralık ayına göre Ocak ayında banka kredisi kullanımında yüzde 30.61 oranında artış gözlenirken peşinat kullanım oranında yüzde 15.60 oranında azalış gerçekleşti. Markalı konut projeleri kapsamında yabancı yatırımcılara gerçekleştirilen satışlar Ocak ayında 6 aylık ortalamanın (yüzde 7) 1 puan üstüne çıkarak yüzde 8.34 seviyesine yükseldi. Yabancı yatırımcılara yapılan bu satışlarda yüzde 39.34’lük tercih oranı ile 2+1 tipindeki konutlar öne çıktı.”
Yabancıya satış oranı yüzde 8.34
Ocak ayında, markalı konut projeleri kapsamında gerçekleştirilen satışların yüzde 8.34’lük (son 6 aylık ortalama yüzde 7) kısmı yabancı yatırımcılara yapılırken bu satışlarda yüzde 39.34 oranında 2+1 özellikteki konutlar tercih edildi. Markalı projelerden konut satın alan müşterilerin peşinat, senet ve banka kredisi kullanım oranları incelendiğinde; Ocak ayında peşinat kullanımının yüzde 44.89, banka kredisi kullanımının yüzde 21.55 ve senet kullanım oranının yüzde 33.56 seviyesinde gerçekleştiği görüldü. Aralık ayında peşinat kullanımı yüzde 53, banka kredisi kullanımı yüzde 17, senet kullanımı ise yüzde 30 oranında gerçekleşmişti. Yeni Konut Fiyat Endeksi, Ocak ayı stok erime hızı rakamları değerlendirildiğinde adet bazlı stoklarda yüzde 5.04 oranında erime gözlendi. Aralık ayı stok erime hızı yüzde 6.03 oranında gerçekleşmişti.
Ocak ayında satışı gerçekleştirilen konutların yüzde 41.78’i bitmiş, yüzde 58.22’si bitmemiş konut stoklarından oluştu. Aralık ayında ise satışlar yüzde 49’u bitmiş, yüzde 51’i bitmemiş konut stoklarından oluşmuştu. Yeni Konut Fiyat Endeksi’nde, Ocak ayında bir önceki aya göre 1+1 konut tipinde yüzde 0.48 oranında nominal azalış; 2+1 konut tipinde yüzde 0.52, 3+1 konut tipinde yüzde 0.21 ve 4+1 konut tipinde yüzde 0.61 oranında nominal artış yaşandı.
Güven ve beklentilerdeki artış sayesinde endeks yeni yıla yükselişle başladıTürkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından her ay düzenli olarak yayınlanan İnşaat Malzemeleri Sanayi Bileşik Endeksi’nin Ocak 2020 sonuçları açıklandı. Bileşik Endeks’te şu bilgiler yer aldı: İnşaat Malzemeleri Bileşik Endeksi yeni yıla artış ile başladı. Mevsimsellik ile faaliyetlerde düşüş meydana gelmesine rağmen güven ve beklenti artışları, Bileşik Endeks’in yeni yıla yükseliş ile başlamasını sağladı.
Ocak ayında sert hava koşulları nedeniyle faaliyetlerde beklendiği gibi gerileme yaşandı. Buna rağmen güven ve beklentilerde artış Ocak ayında da sürdü. İnşaat Malzemeleri Sanayi Bileşik Endeksi Ocak ayında 0.31 puan arttı. Bileşik Endeks dip seviyelerden toparlanmasına yeniden başladı. Bileşik Endeks’te yaşanan bu yeniden toparlanmanın güven ve beklentilerdeki iyileşme ile desteklenmesi 2020 yılı için ümit verdi.
Faaliyetler Ocak ayında mevsimsellik etkisiyle geriledi.
İnşaat malzemeleri sanayisinde faaliyetler Ocak ayında geriledi. Böylece mevsimsellik etkileri ile son üç ayda faaliyetlerde gerileme yaşandı. Faaliyet Endeksi Ocak ayında bir önceki aya göre 0.8 puan geriledi. Yurtiçi satışlarda Ocak ayında düşüş devam etti. İhracat Aralık ayından sonra Ocak ayında da geriledi. Üretimde de gerileme gerçekleşti. Cirolar iç satışlardaki ve ihracattaki düşüşe bağlı olarak sınırlı ölçüde azaldı. Faaliyetler üzerinde mevsimselliğin etkisi beklendiği gibi daha çok hissedildi. Ayrıca inşaat sektöründeki yapısal sorunlar da inşaat malzemeleri sanayi faaliyetlerini olumsuz etkilemeye devam etti.
Güven Endeksi sınırlı ve temkinli artışını sürdürdü
Ocak ayında faaliyetlerde yaşanan gerilemeye rağmen güven seviyesi temkinli ve kademeli artışını sürdürdü. Güven seviyesi Ocak ayında bir önceki aya göre 0.7 puan arttı. Güven Endeksi’nde son aylarda temkinli bir toparlanma yaşandı. Kalıcı güven artışı için gerekli koşulların halen yeterince oluşmadığı görüldü. Türkiye ekonomisine ilişkin güven seviyesi sınırlı ölçüde arttı. İnşaat sektörü ve inşaat malzemeleri sanayisine güvende de sınırlı artışlar oldu. Yurtiçi pazarlarda güven, Ocak ayında sınırlı bir artış gösterdi. İhracat pazarlarında ise güven Ocak ayında yine önemli bir artış sağladı. Güven Endeksi’nin tüm unsurlarına yayılan iyileşmenin temkinli bir şekilde sürdüğü görüldü.
Beklentilerde de sınırlı artış devam etti
Beklenti Endeksi’nde Ocak ayında da sınırlı bir artış yaşandı. Beklentiler faaliyetlerdeki gerilemeye rağmen iyileşmeyi sürdürdü. Faaliyetlerdeki gerilemeye ve risklere rağmen beklentilerin yeni yıla artış ile başlaması ümit verici olarak nitelendirildi. Beklenti Endeksi Ocak ayında bir önceki aya göre 0.5 puan arttı. Beklenti Endeksi geçen yılın Ocak ayının beklentilerinin ise 3.3 puan altında gerçekleşti. Türkiye ekonomisine ilişkin beklentilerde kademeli artış sürdü. Önümüzdeki üç aya ilişkin alınan yurtiçi siparişlerde sınırlı bir düşüş yaşandı. Önümüzdeki üç aya ilişkin alınan ihracat siparişleri Ocak ayında kuvvetli bir artış gösterdi. Önümüzdeki üç ayın üretim beklentisi de arttı. Yurtiçi siparişlerdeki mevsimsel yavaşlamaya rağmen artan ihracat siparişleri üretim beklentilerini destekledi.
Beklentilerde kademeli ve yavaş bir iyileşme eğilimi oluştu. Ekonomiye güven de kademeli olarak iyileşirken inşaat sektöründeki sorunlar beklentiler üzerinde sınırlayıcı etkiler yaratmaya devam etti. İhracat ve ona bağlı olarak üretim, beklentilerdeki iyileşmeyi sürükleyen iki unsur olarak öne çıktı, yatırım eğilimi ise halen zayıf kaldı.