Konut sektöründe toparlanma yavaş ve temkinli

TÜİK Kasım ayı konut satış istatistiklerini açıkladı. Türkiye genelinde konut satışları 2019 Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 54.4 oranında artarak 138 bin 372 oldu. Konut satışlarında, İstanbul 24 bin 924 konut satışı ve yüzde 18 ile en yüksek paya sahip oldu. Türkiye genelinde ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 724.8 oranında artış göstererek 43 bin 911 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 31.7 olarak gerçekleşti. İpotekli satışlarda İstanbul 8 bin 183 konut satışı ve yüzde 18.6 pay ile ilk sırayı aldı. Yabancılara yapılan konut satışları ise bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 14.6 azalarak 3 bin 988 oldu. Yabancılara yapılan konut satışlarında, Kasım 2019'da ilk sırayı bin 885 konut satışı ile İstanbul aldı. İstanbul ilini sırasıyla 825 konut satışı ile Antalya, 218 konut satışı ile Ankara, 128 konut satışı ile Bursa ve 110 konut satışı ile Yalova izledi.
Konutder Yönetim Kurulu Başkanı ve Sur Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Z. Altan Elmas, son 3 ayda ortalama 143 bin konutun satılarak yüksek satış rakamları elde edilmeye devam ettiğini belirtti. Bir önceki Ekim ayına göre yüzde 3 oranında düşüş görülse de geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 55’e yakın bir artış yakalandığının altını çizen Elmas, “1 Ağustos itibariyle kamu bankaları konut kredisi faiz oranlarını 15 yıl vadeye kadar yüzde 0.99’a indirmişti. Böylelikle bir süredir ertelenen konut talebi canlanmış ve vatandaşlarımız yeniden konut alımına geçmişti. Yılın ilk yarısında yaşadığımız düşüşü ikinci yarıda telafi etmeyi hedefliyorduk ve bu yöndeki çalışmalarımız meyvesini verdi. Sektörümüz adına bu moral verici rakamların devam etmesini ve 2019 yılını geçtiğimiz yıla yakın bir satış hacmiyle kapamayı ümit ediyoruz” açıklamasını yaptı.
Türkiye genelinde birinci el konut satışlarının geçen yılın Kasım ayına göre yaklaşık yüzde 20 artarak 48 bin 909 adet olarak gerçekleştiğini aktaran Elmas, şu noktalara değindi: “Birinci eldeki bu artışla birlikte, ikinci elde geçtiğimiz Kasım ayına oranla yüzde 83 oranında bir artış gözlemliyoruz. Konut kredisi ve TL mevduat faizlerindeki düşüş nedeniyle ikinci el konutlara daha fazla yönelme olduğunu görüyoruz. Konut alıcılarını 1. el konut alımına yönlendirecek teşvik mekanizmalarına gerek olduğunu ısrarla ifade ediyoruz. Toplam satışların içinde 1. el konut satışının artması, inşaat sektörümüzün, sanayimizin, hizmet sektörümüzün ve dolayısıyla ülke ekonomimizin büyümesi anlamına geliyor. Böylece son dönemde düşen istihdam da yerine konacaktır. Vatandaşlarımız 1. el konutlara yönlendirildikçe enerji verimliliği elde edilecek ve depremin yıkıcı etkisi büyük ölçüde azaltılmış olacaktır. Ayrıca yıl sonunda bitecek olan harç ve KDV indirimi teşviklerinin de uzatılması veya kalıcı hale getirilmesini devletimizden talep ediyoruz.” 2019 yılında yeni ruhsat alımlarında çok ciddi bir düşüş olduğunun altını çizen Elmas, “İlk 9 ayda yaklaşık olarak 180 bin ruhsat başvurusu yapılmıştı.
Ruhsat alımlarındaki bu düşüşle ve stokların gün geçtikçe erimesiyle mevcut konutların değeri artıyor. Yeni konutlar da ortalama yüzde 35-50 arası daha pahalıya mal ediliyor. Dolayısıyla bu süreçte konut alan vatandaşlarımız bu fiyat ve oranlarla kazançlı çıkacaklardır” dedi.

Güven ve beklentide iyileşme var
Türkiye İMSAD (İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği) tarafından her ay düzenli olarak yayınlanan İnşaat Malzemeleri Sanayi Bileşik Endeksi’nin Kasım 2019 sonuçları açıklandı. Bileşik Endeks’te şu bilgiler yer aldı: Kasım ayında inşaat malzemeleri sanayisinin faaliyetlerinde gerileme yaşanmasına rağmen güven ve beklentilerde görülen iyileşme Bileşik Endeks’i destekledi. Böylece Ağustos ayından sonra endekste başlayan artış üçüncü ayına girdi ve İnşaat Malzemeleri Sanayi Bileşik Endeksi Kasım ayında da artışına devam etti. Dip seviyelerden toparlanmasını sürdüren İnşaat Malzemeleri Sanayi Bileşik Endeksi Kasım ayında 0.16 puan arttı. İnşaat malzemeleri sanayisinde faaliyetler Kasım ayında toparlanmasına ara verdi. Eylül ve Ekim aylarındaki toparlanmanın ardından faaliyetlerde gerileme yaşandı. Mevcut inşaat işlerindeki azalma ve mevsimsellik ile azalan faaliyetlerde iç satışlar, üretim ve cirolarda gerileme yaşanmasına neden oldu. Ancak ihracat artışı sürdü.
Faaliyet Endeksi Kasım ayında bir önceki aya göre 1.0 puan geriledi. Yurtiçi satışlarda Kasım ayında düşüş yaşandı, ihracat artışı ise yavaşlayarak sürdü. Üretimde de gerileme gerçekleşti. Cirolar Kasım ayında iç satışlardaki düşüş ve ihracat artışındaki yavaşlama ile düşüş gösterdi. Ekonomik koşullarda iyileşme ve mali göstergelerdeki istikrarın faaliyetler üzerindeki olumlu etkisi sadece iki ay sürdü. İnşaat sektöründeki yapısal sorunlar inşaat malzemeleri sanayisinin faaliyetlerini olumsuz etkilemeye devam ederken mevsimsellik etkileri de görülmeye başlandı.
Kasım ayında Güven Endeksi dip seviyelerden yavaş bir toparlanma sürecine girdi. Faaliyetlerdeki gerilemeye rağmen sınırlı ve temkinli artışını sürdüren güven seviyesi, Kasım ayında bir önceki aya göre 0.61 puan arttı. Son aylarda kırılgan bir toparlanmanın yaşandığı Güven Endeksi’nde kalıcı artış için gerekli koşulların halen yeterince oluşmadığı görüldü. Türkiye ekonomisi, inşaat sektörü ve inşaat malzemeleri sanayisine yönelik güvende de sınırlı artışlar gerçekleşti. Kasım ayında yurtiçi ve ihracat pazarlarında güvende yine önemli bir artış yaşandı. Güven Endeksi’nin tüm unsurlarına yayılan iyileşme işaretlerinin bulunduğu ancak iyileşmenin halen çok yavaş gerçekleştiği görüldü. İnşaat sektöründe yaşanan ve kendi dinamiklerinden kaynaklanan sorunlar da güveni olumsuz etkilemeye devam etti. İhracatta katmadeğerli projelere öncelik verilmeli Türkiye İMSAD’ın geleneksel hale getirdiği 2019 yılının Aralık ayı ‘Gündem Buluşmaları’ toplantısı ‘Fırtınalı Havada Yeni Yollar’ temasıyla İstanbul Sanayi Odası-Odakule’de düzenlendi.
Türkiye İMSAD Yönetim Kurulu Başkanı Ferdi Erdoğan, “Ülkemizin inşaat malzemelerinin kalite açısından dünya çapında bilinir ve güvenilir bir konumda olması, bizi küresel ticarette emin adımlarla ilerlemeye teşvik ediyor. İç pazarda yaşanan daralma nedeniyle ülkemizin toplam ihracat büyüklüğü 180 milyar dolara geldi. Son 3 aydır da bu seviyede ilerliyor. İnşaat malzemelerinde ise ihracat 21.5 milyar dolar civarında. Buna karşılık ortalama birim fiyat düşük, miktar ise ciddi şekilde artıyor. Yani daha çok malı daha ucuz fiyatla satmaya başladık. Ancak tüm bu koşullara rağmen 2020’de 24-25 milyar dolar seviyesine ulaşacağımıza inanıyoruz” dedi.
Türk Eximbank Genel Müdür Yardımcısı Enis Gültekin ise şu bilgileri verdi: “Destek verdiğimiz 12 bin 436 ihracatçı firmamızdan 9 bin 62’si KOBİ. Bu yıl inşaat malzemesi sektörüne ise toplam 2.7 milyar dolarlık desteğimiz oldu. Peki bugün ihracatımızı nasıl artıracağız? Finansman olmazsa olmaz. Ama alacak sigortası da bize güven veriyor. 238 ülkede hem ticari hem politik riskleri kapsıyoruz. Misyonumuz ihracatı destekleyen en büyük kuruluş olmaya devam etmektir. Ama stratejik olarak yüksek katmadeğerli projelere ağırlık vereceğiz.”