İnşaat 4. çeyreğe iyi başladı

Ekim ayı ile birlikte 5 aydır inşaat sektörünün yükseliş trendini devam ettirdiğini ortaya koyan Rapor, inşaat sektörünün yılı, tüm ekonomik zorluklara rağmen pozitif tarafta kapatacağına işaret etti.
Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) her ay açıkladığı Hazır Beton Endeksi ile Türkiye’de in- şaat sektöründeki ve bağlantılı imalat ve hizmet sektörlerindeki mevcut durumu ve beklenen gelişmeleri ortaya koyuyor.
Hazır Beton Endeksi’nin 2020 Ekim Ayı Raporu’na göre Ekim ayında hareketlilik ile birlikte 5 aydır inşaat sektörü yükseliş trendini devam ettirdi. Konut satışlarındaki yavaşlamaya rağmen devam eden projeler hızlandı. Temmuz ayından bu yana yükseliş gösteren beklenti ise düşme eğiliminde. Özellikle faizlerdeki tırmanmaya rağmen devam eden kur artışı beklentinin gerilemesindeki temel sebep olarak görülüyor. Hazır Beton Endeksi Ekim Ayı Raporu’ndaki bütün endekslerde ve dolayısıyla inşaat sektöründe 2019 yılına kıyasla olumlu bir tablo söz konusu. Ay bazında beklenti ve güven negatif tarafta kalsa da önceki yıla göre yükselme söz konusu.
2020, pozitif tarafta kapatacak: Raporun sonuçlarını değerlendiren THBB Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Işık, “Yükselen faiz, kredi yavaşlaması, talepteki durağanlık, ABD seçimleri sonrasında Türkiye-ABD ilişkilerindeki yeni gelişmeler, pandemiye yönelik alınacak tedbirler ile birlikte yılın son 2 ayında ekonomik faaliyette yavaşlama bekleniyor. PMI yani Satın Alma Yöneticileri Endeksi ve kapasite kullanım oranlarındaki son rakamlar bu yavaşlamanın başladığını ortaya koyuyor. İnşaat sektörünün de bu gelişmelerden bağımsız bir hareket sergilemesi beklenemez. Ancak Ekim Ayı THBB Hazır Beton Endeksi rakamları in- şaat sektörünün yılı, tüm ekonomik zorluklara rağmen pozitif tarafta kapatacağına işaret etmektedir” dedi. Yılın 3. çeyreğinde yani Temmuz-Ağustos-Eylül aylarında Türkiye ekonomisinin büyümeye uygun makro konjonktürü içerisinde inşaat sektörünün de ciddi bir atılım gösterdiğini vurgulayan Işık, “Ekim ayı sonuçları inşaatın son çeyrekte de potansiyelini ortaya koyacağını ve ekonominin büyümesinde kendinden beklenenin üstüne çıkacağını bize söylemektedir” açıklamasını yaptı.

Sürdürülebilir iş modeli kurulmalı
Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği (TÇMB), Türk çimento sektörünün 2020 yılının 10 aylık ihracatı ile üyelerinin 2020 Ocak-Ağustos üretim ve satış rakamlarını açıkladı. TÇMB üye fabrikalarının üretimi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20.8 artarak 43.8 milyon tona çıktı. İç satış rakamları ise aynı dönemde bir önceki yıla göre yüzde 14.8’lik bir artışla 32.9 milyon tona yükseldi. Haziran ayından itibaren normal hayata dönüş ve inşaat sektöründe yaşanan canlanma ile satışlarda yaşanan artış devam etti.
2020 yılı Ağustos ayında 2019’un aynı ayına göre çimento üretiminde yüzde 57, iç satışlarda yüzde 54 gibi büyük oranlarda artış yaşandı. Bu artışın Eylül ayında da devam edeceği tahmin ediliyor. 2020 yılının ilk 8 ayında büyük bir artışla üretilen çimentonun yaklaşık yüzde 24.4’ü ihracata konu oldu. 2020 yılının ilk 10 ayında sektörün toplam ihracat miktarı yüzde 39.8 oranında artarak 27 milyon ton oldu.
2020 Ocak-Ekim dönemindeki 10 aylık ihracat geliri ise yüzde 28.5 artışla 951 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yine bu dönemde çimento ihracatı yüzde 51 oranında artarak 14.3 milyon tona, klinker ihracatı ise yüzde 29 artarak 12.7 milyon tona yükseldi. 2020 yılı Ocak-Ekim döneminde, çimento ve klinker ihracatının en çok arttığı ülke Libya olurken bu ülkeyi Ukrayna ve Sierra Leone izledi.
TÇMB Başkanı Dr. Tamer Saka, 2020 yılının 10 ayındaki ihracat ve 8 aylık iç pazar satış rakamlarını şöyle değerlendirdi: “2020 yılının ilk yarısında pandemi şartları nedeniyle yaşamakta olduğumuz daralmanın ardından normal hayata dönüş ve inşaat sektöründe yaşanan canlanma ile meydana gelen artışlar devam ediyor. Bu artışların Eylül ayında da devam edeceğini öngörüyoruz. Hacimdeki büyüme, döviz kurundaki yukarı yönlü hareket ile birleşince, ihracat gelirlerimizde artış yaşanmıştır. Ancak sektörümüz için bu sürdürülebilir iş modeli değil. Orta ve uzun vadeli planlarımızı yaparak sürdürülebilir bir iş modeli kurmalıyız. Bu çerçevede devletimizin, sektörümüzün yurtdışında markalaşmaya yönelik faaliyetleri ile iç pazarda, başta çevre ve enerji alanlarında, rekabet gücünün kurdan bağımsız devamlılığını sağlayacak teşvik mekanizmaları kurması ülke ekonomisi için önem arz ediyor.”

İMSAD Ekim Raporu’nu açıkladı
İnşaat malzemesi sektörünün çatı kuruluşu Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından hazırlanan ‘Ekim 2020 Sektör Raporu’nu açıkladı.
Rapora göre inşaat malzemesi sanayisi 2019 yılında inşaat sektöründeki daralma nedeniyle sıkıntılı bir yıl geçirdi. İnşaat malzemesi sanayi üretimi 2019 yılının ilk yarısındaki daralma sonrası üçüncü çeyrekte yüzde 11.5 küçüldü, son çeyrekte yüzde 0.1 artış gösterdi. İnşaat malzemesi sanayi üretimi 2020 yılının ilk çeyrek döneminde ise yüzde 8 büyüdü. Ancak Covid-19 salgını nedeniyle ikinci çeyrekte üretimde bu kez yüzde 8 daralma gerçekleşti. Üçüncü çeyrekte ise inşaat malzemeleri sanayi üretiminde yüzde 14.2 ile hızlı bir büyüme yaşandı. Hem iç talep hem de dış talepte kuvvetli bir genişleme oldu. İnşaat malzemesi ihracatı Covid-19 salgınının olumsuz etkileri ile 2020 yılının ilk çeyreğinde zayıfladı ve 5.08 milyar dolara geriledi. İhracatta esas etki yılın ikinci çeyreğinde yaşandı ve ihracat 4.34 milyar dolara indi. Üçüncü çeyrekte ise inşaat malzemesi ihracatında hızlı bir toparlanma yaşandı ve ihracat 5.51 milyar dolar olarak gerçekleşti. Böylece 2019 yılının üçüncü çeyrek ihracat büyüklüğüne de ulaşıldı.

“Topraktan daire satışı dönemi kapandı”
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 6306 sayılı kanunun uygulama yönetmeliğinde yaptığı değişiklikle konut sektörü için önemli kararlara imza atmıştı. Yönetmeliğin değiştirilmesinin üstünden 1 yıl geçmesine rağmen vatandaşların haklarını tam olarak bilmediğine dikkat çeken Üçay İnşaat Genel Koordinatörü Mehmet Gül, “Bakanlık uygulama yönetmeliğinde yaptığı değişiklikle henüz inşaatı başlamayan veya yeni başlanan projelerden konut satışı yapılmasını yasakladı. Kanun, müteahhite kat karşılığı aldığı bir işte kendi payına düşecek bölümün satışında inşaatın ilerlemesi şartını koyuyor. Bir nevi başlamayan veya daha inşaatın ilk aşamalarında olan projeden ev satışını yasaklıyor. İnşaat başladıktan sonra satış yapmak isteyen müteahhit idareden izin almak zorunda. Kanun bunu açıkça ‘İdare yazısı olmadan müteahhite ait bağımsız birimlerin satışı yapılamaz’ şeklinde belirtiyor” hatırlatmasını yaptı.
Gül, yeni kanun ile kat malikleriyle sözleşme imzalayan firmaların 1 yıl içinde çalışmalara başlamak zorunda olduğunu hatırlatarak, “Eğer sözleşmenin imzalanmasından sonraki 1 sene içinde müteahhit kaynaklı problemlerden dolayı inşaat başlamamış ise sözleşme fesih edilebilir ve kat malikleri başka bir şirket ile yeniden anlaşma yapabilir” diye konuştu.
Yapım işine başlanmış ve sonrasında çalışmayı durdurarak vatandaşı mağdur eden şirketlere de yaptırımlar geldiğinin altını çizen Mehmet Gül şunları söyledi: “Kat malikleri şirket ile anlaşmayı gerçekleştirdikten sonra inşaatın herhangi bir seviyesinde 6 aydan fazla süreci kesintiye uğratamaz. Sözleşmenin malikler tarafından tek taraflı fesih edilebilmesi için yapım işinin belirli bir seviyede durdurulmuş ve en az 6 aydır projenin bitirilmesini gerektirecek seviyede ekip ve ekipmanla inşaata devam etmiyor olması gerekir. Bunun da ilgili idarenin tespit, tutanak ve kayıtları, yapı denetimi sistemindeki kayıtlar, fotoğraflar, uydu görüntüleri vb. bilgi ve belgeler ile ortaya konulması gerekir. Bu durumlarda inşaata başlanmış bir alanda kat malikleri tek taraflı sözleşmeyi fesih edebilir ve başka bir inşaat şirketi ile çalışabilir.”