Her 3 işletmeden 1’i e-Fatura kullanıcısı olacak E-Fatura’ya geçişte son gün 1 Temmuz 2024

Bilgi toplumu olma yolunda hızla ilerleyen Türkiye, e-Dönüşüm Türkiye Projesi’ni hayata geçirdi. 27 Şubat 2003’te yayımlanan 2003/12 Başbakanlık Genelgesi ile E-Dönüşüm Türkiye Projesi’nin amaçları, kurumsal yapısı ve uygulama esasları belirlendi. 2003 Mart’ta DPT bünyesinde Bilgi Toplumu Dairesi (BTD) kuruldu. 4 Aralık 2003 tarih ve 2003/48 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile e-Dönüşüm Türkiye Projesi Kısa Dönem Eylem Planı uygulamaya kondu. Sonrasında bir yıl süreli 2005 Eylem Planı hazırlandı ve uygulandı. 2005-2006’da Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı hazırlandı, 2006-2010’da uygulanmak üzere 2006 Temmuz’da 2006/38 sayılı Yüksek Planlama Kurulu Kararı ile yürürlüğe kondu. Bilgi Toplumu Stratejisi’nin etkin bir şekilde hayata geçirilmesi için ortak bir platform teşkil etmek üzere 2007/7 Sayılı Başbakanlık Genelgesi ile Dönüşüm Liderleri Kurulu oluşturuldu. Genelge ile e-Dönüşüm Türkiye İcra Kurulu’nun yapısı güçlendirildi ve e-Dönüşüm Türkiye Danışma Kurulu da yeniden yapılandırıldı.

e-Fatura ve e-Arşiv Fatura’ya zorunlu geçiş; 1 Temmuz 2024’te
Türkiye’deki E-Dönüşüm süreci, Vergi Usul Kanunu’nda yapılan düzenlemelerle destekleniyor. İşletmelerin kağıt tabanlı iş süreçlerini dijital platformlara taşıma hedefleyen Türkiye, dijital dönüşüm alanında attığı adımlarla dikkat çekiyor. İlk adımlar, 2010’da e-Fatura ile atıldı. e-Fatura, e-Defter, e-Arşiv, e-Arşiv Fatura ve e-İrsaliye gibi uygulamalarla yaşanan dijital dönüşüm, mali müşavirlerin ve muhasebecilerin iş süreçlerini kolaylaştırırken zamandan tasarruf yapmalarını sağladı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından 30923 Sayılı Resmi Gazete’de 19 Ekim 2019’da yayımlanan Vergi Usul Kanunu (VUK) Genel Tebliği’nde değişiklik yapıldı. 22 Ocak 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanan Tebliğ’e göre; e-Fatura, e-Arşiv Fatura, e-İrsaliye uygulamalarında kapsam genişledi. Kağıt faturayı hayatımızdan ciddi oranda çıkaran GİB, ‘5000-30000 portalı’ olarak da bilinen GİB e-Arşiv portalını uygulamaya aldı. e-Fatura kullanmayan tüm mükellefler, GİB’in sunduğu bu portaldan faturalarını oluşturuyor.
e-Dönüşüm ile çevredostu, verimli, çevik işletme: e-Fatura, e-Defter, e-Arşiv, e-Arşiv Fatura, e-İrsaliye gibi elektronik belge uygulamalarıyla E-Dönüşüm, işletmelerin işlem süreçlerini hızlandırıyor, işgücü verimliliği ve zamandan tasarruf sağlıyor, maliyetleri düşürüyor, çevresel etkiyi azaltıyor. E-Dönüşüm ile birlikte işletmeler, işlerini uçtan uca, zaman ve mekan bağımsız yönetebiliyor.
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından her yıl kademeli olarak şirketlerin e-Fatura uygulamasına geçişleri sağlanıyor. e-Fatura uygulamasının kapsamı, 1 Temmuz 2024’te yeni mükelleflerin zorunlu geçişleriyle genişliyor. Sektör ayrımı olmaksızın brüt satış hasılatı 2023’te 3 milyon TL ve üzeri olan mükellefler ile geçen yıl 500 bin TL ve üzeri satış hasılatı yapan gayrimenkul, motorlu taşıt, internet reklamcılığı ve e-ticaret gibi iş kollarında faaliyet gösteren mükellef grupları, e-Fatura ve e-Arşiv Fatura’ya zorunlu geçişlerini yapacak.
Uzmanlar, e-Fatura uygulamasıyla 1 milyon 100 bini geçen işletmenin fatura işlemlerini dijitale taşıdığını, 1 Temmuz itibarıyla da 200 bine yakın yeni mükellefin daha zorunlu geçişlerini yapacağını ve e-Fatura kullanan işletme sayısının 1.3 milyonu bulacağını açıklıyor.  Böylece 1 Temmuz’dan itibaren Türkiye’deki her 3 işletmeden 1’inin e-Fatura kullanıcısı olacağı öngörülüyor. Yasal yükümlülüklere uyulmaması halinde;3.400 TL’den başlayan cezalar 1.700.000 TL’ye kadar çıkabiliyor.

e-Fatura nedir?
Türkiye’de E-Dönüşüm’ün temel unsurlarından biri; e-Fatura uygulaması. e-Fatura, elektronik ortamda oluşturulan ve gönderilen faturalardır, kağıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahiptir. Kağıt faturaların yerini almak üzere kullanılan bir E-Dönüşüm çözümü olan e-Fatura, faturaların internet bağlantısı kullanılarak elektronik ortamda düzenlenmesini, paylaşılmasını ve izlenmesini sağlıyor. Türkiye’de 2010’da yayınlanan Vergi Usul Kanunu (VUK) tebliğiyle hayata geçirilen e-Fatura’nın veri format ve standardı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından belirleniyor.
VUK gereği bir faturada yer alması gereken bilgilerin içerisinde yer aldığı e-Fatura, satıcı ve alıcı arasındaki iletiminin merkezi bir platform (GİB) üzerinden gerçekleştiği elektronik bir belgedir. GİB tarafından yönetilen e-Fatura uygulamasında amaç; tek format ve standarda göre satıcı ve alıcı arasında güvenli, zaman ve maliyet tasarrufu sağlayan bir sistem oluşturmaktır. Sektör ayrımı olmaksızın yıllık cirosu 3 milyon TL’nin üzerinde olan firmalar, 1 Temmuz 2024 itibariyle e-Fatura’ya geçmek zorunda.
Gerek kendi siteleri gerekse de internet satış platformları üzerinden veya her türlü elektronik ortamda mal veya hizmet satışı gerçekleştiren mükelleflerden, 500 bin lira ve üzeri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) olanlar da bu zorunluluğa dahil edilecek. Gayrimenkul veya motorlu taşıt, inşa, imal, alım, satım veya kiralama işlemlerini yapanlarla bu işlemlere aracılık faaliyetinde bulunan mükelleflerden, 500 bin lira ve üzeri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) olanların da 1 Temmuz’dan sonra e-Fatura’ya veya e-Arşiv Fatura’ya geçmesi gerekecek.

e-Defter nedir?
E-Defter; VUK ve Türk Ticaret Kanunu (TTK) tarafından firmalar için tutulması zorunlu olan büyük defter (defter-i kebir) ve yevmiye defterlerinin yönetmeliklere uygun olarak elektronik ortamda hazırlanıp, muhafaza edildiği bir E-Dönüşüm çözümüdür. Tamamen yasal bir uygulama olan çözüm, fiziksel defterde bulunan tüm bilgileri bünyesinde barındırıyor. 2022 ve müteakip dönemler için 3 milyon TL ve üzeri brüt satış hasılatı olan işletmelerin, 1 Ocak 2024’te kadar e-defter uygulamasına geçiş yapması zorunlu.

e-Arşiv nedir?
e-Arşiv; GİB tarafından belirlenen standartlara uygun olarak faturanın elektronik ortamda oluşturulması, elektronik ortamda muhafazası, ibrazı ve raporlamasını kapsayan bir E-Dönüşüm çözümü. e-Arşiv, bir elektronik fatura türü olarak niteleniyor. E-Fatura kapsamı dışındaki firmalara ve son kullanıcılara düzenleniyor.

e-Arşiv Fatura nedir?
e-Fatura yalnızca e-Fatura kullanıcılarına kesilip gönderilebilirken; e-Arşiv Fatura ise göndericinin e-Fatura mükellefi, alıcının ise kâğıt fatura kullanıcısı veya son kullanıcı olması durumunda kullanılabilen fatura uygulaması. Yani e-Arşiv Fatura, e-Fatura kullanıcısı olmayanlara kesiliyor ve gönderiliyor.

e-İrsaliye nedir?
Kağıt irsaliye ile aynı niteliklere sahip e-İrsaliye, dijital ortamda düzenlenen elektronik bir belge.

2024’te VUK kapsamında uygulanacak cezalar
30 Aralık 2023 Tarihli ve 32415 Sayılı Resmi Gazete’de (2. Mükerrer) yayımlanan ‘Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 556)’ ile 2024’te uygulanacak olan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları ile çeşitli had ve tutarlar şöyle:
• Fatura kullanma mecburiyeti ve amortisman ayırma sınırı 6.900 TL
• Şüpheli alacak tutarı 14.000 TL
• Sermaye şirketleri için I’inci derece usulsüzlük cezası 1.100 TL
• Sermaye şirketleri için II’inci derece usulsüzlük cezası 580 TL
• Elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekenler de dâhil olmak üzere fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzunun verilmemesi, alınmaması, bu belgelerde gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verilmesi, bu belgelerin elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekirken kâğıt olarak düzenlenmesi, bu belgelerin hiç düzenlenmemiş sayılmasına ilişkin ceza 3.400 TL (Bir takvim yılı içinde her bir belge nevine ilişkin olarak kesilecek toplam ceza 1.700.000 TL)
• Elektronik beyanname ve bildirimlerin verilmemesi durumunda birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında uygulanacak ceza 11.800 TL
• İzaha davet - Kullanılan sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge tutarı 500.000 TL
• Tarhiyat sonrası uzlaşmaya konu edilebilecek usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarında sınır 23.000 TL üzeri
• Tarhiyat öncesi uzlaşmaya konu edilebilecek usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarında sınır 23.000 TL üzeri.