Endüstri 4.0 yolcuğunun ilk adımlarından Endüstride Veri Toplama Teknolojileri

Dijital dönüşüm çağının altını; ‘veri’. Uzmanlar, veri ekonomisi çağında ancak verisini yönetebilen ve güvenliğini sağlayabilen, müşterilerinin ve çalışanlarının kişisel verilerini koruyabilen şirketlerin, sürdürülebilir olabileceğini ve varlıklarını geleceğe taşıyabileceğini söylüyor. Üretimden satışa, satış sonrasından, lojistik, taşımacılık, depolama ve tedarik zincirine kadar her alanda ve her operasyonda verilerin toplanması ve işlenmesi, üretimin takibi, karlılık, hız ve verimliliğin artırılmasında ‘Endüstride Veri Toplama Teknolojileri’ öne çıkıyor.
Üretim aşamasında veri toplamak endüstride büyük kayıpların önlenmesinde önemli rol oynuyor. Baştan sona başarılı bir ‘Endüstriyel Veri Toplama’ sistemi kurduğunuzda yaşanabilecek tehlikeli durumlarda acil çözümler üreterek olaylara müdahale edilebiliyor. Veri toplama sistemi, sahada olan basınç, hava akımı, kapı açıklık süresi, debi seviyesi, su seviyesi ve ihtiyaç olabilecek her türlü ölçü verilerini veri tabanında tutar. Bu verilerse sistem yöneticisinin ekranına çıktı olarak gelir. Anlaşılamayan verileri anlamlı çıktılara dönüştüren ‘Endüstride Veri Toplama Teknolojileri’, hem işletme yöneticileri hem de potansiyel müşterilere fayda sağlıyor. Saha içerisinde işleyen prosesin kayıtlarının tutulması, saha hakkında detaylı bilgi almayı sağladığı gibi kaliteyi de artıyor. Proseste ters giden veya eksik olan olaylara müdahale etmeye olanak sağlayan ‘Endüstride Veri Toplama Teknolojileri’, üretimin aksamasını engelleyerek hataları telafi ediyor ve ürünlerin çok daha kaliteli hale gelmesini sağlıyor. Ayarlanılan seviyelerin dışına çıkıldığında da bu teknolojiler, hızlıca uyarıyor.
İşletmelerin Endüstri 4.0 yolculuğunda dijital dönüşümü ve sonunda ‘akıllı fabrikalar’a dönüşmesinin temel taşlarından biri de ‘Endüstride Veri Toplama Teknolojileri’. Endüstri 4.0, özellikle üretim sürecinde fabrikalarda neredeyse insanlardan bağımsız olarak kendi kendilerini koordine ve optimize ederek üretim yapabilecek ‘akıllı fabrikalar’ demek. Dolayısıyla Endüstri 4.0’a, kısacası endüstrinin geleceğine giden yolun yapıtaşlarını ‘Endüstride Veri Toplama Teknolojileri’ oluşturuyor. Bu teknolojilerin en öne çıkanı ise OT / VT (Otomatik Tanıma ve Veri Toplama Sistemleri: AIDC-Automatic Identification and Data Capture) Teknolojileri; insan müdahalesi olmadan nesnelerin otomatik olarak tespiti, tanımlanması, nesneler hakkında bilgi toplanması, toplanan bu verilerin el ile saymadan bilgisiyar sistemlerine doğrudan giriş yapılmasını sağlayan tüm teknolojiler.
‘Endüstride Veri Toplama Teknolojileri’nin en büyük artısı izlenebilirlik sağlaması; çeşitliliğin yanı sıra ürünlerin, objelerin veya proseslerin (üretim, stoklama, satış, depolama, paketleme, sevkiyat vs.) daha rahat ve hatasız takip edilebilmesi, izlenebilmesi, daha net verilerin toplanabilmesi. Bir üretim tesisinde bir ürünün ne zaman üretildiği, hangi aşamalardan geçtiği, ne zaman sevk edildiği, ambara veya depoya ne zaman gönderildiği, o ürünün o an nerede olduğu gibi her türlü bilginin elde edilmesi mümkün olduğu gibi iade gibi işlemlerde geriye dönük izleme de yapılabiliyor. Tüm bu izlemelerde kısa zamanda kısa yoldan ‘doğru bilgiye’ ulaşılabiliyor. Tamamiyle sektör bağımsız ve sistem odaklı olan bu sistem ve cihazlar ile ürünün üzerinde ne tür bir kimliklendirme işareti olursa olsun, ne tür bir sistemle izleniyor olursa olsun, her hal ve koşulda hatasız ve net bilgiye ulaşmak mümkün. Sağlanan hız, verimlilik, kalite, zaman ve maliyet tasarrufuyla birlikte bu da doğru stratejiye ulaşmak ve yüksek karları yakalamak demek.

Veri toplama nedir, ne işe yarar?
Veri toplama; “Kurulan sistematik bir şekilde hedeflenen değişkenler üzerine bilgi toplama ve ölçme işlemidir ve bu sayede, ilgili sorular yanıtlanıp sonuçları değerlendirebilir. Araştırmanın veri toplama bileşeni, fizik ve sosyal bilimler, beşeri bilimler ve işletmeyi de içeren tüm çalışma alanlarında ortaktır” diye tanımlanıyor. Bir başka tanıma göre; “Belirli bir amaç kapsamında bilgilerin elde edilmesi için gerçekleştirilen işlemler. Elde edilen bu veriler eşliğinde araştırmacının belirlediği sorun için en ideal çözümün bulunması hedefleniyor.”
Bütün veri toplama çalışmalarının amacı, daha sonra zengin veri analizine çevirilecek olan kaliteli kanıtları yakalamak ve ortaya atılan sorulara inandırıcı ve güvenilir bir cevap oluşturulmasını sağlamak.
Veri toplamanın amaçları: Veri kaydı. Veri depolama. Gerçek zamanlı veri görselleştirme. Kayıt sonrası veri incelemesi. Çeşitli matematiksel ve istatiksel hesaplamalar kullanarak veri analizi. Rapor oluşturma.

Veri toplama türleri
1) Olay Bazlı Endüstriyel Veri Toplama Sistemleri
2) Zaman Bazlı Endüstriyel Veri Toplama Sistemleri.
Zaman bazlı veri toplama sistemlerinde, otomasyona sizin gireceğiniz zaman zarfları süreci içerisinde verileri kaydetmesini sağlıyorsunuz. Zaman aşımından sonra ise ekrana veriler bir çıktı halinde gelerek o süre içerisinde örneğin; basınç değeri değişimlerini anlamlı bir şekilde gözlemlemek mümkün.  Olay bazlı veri toplama sistemlerindeyse basınç yükseldiğinde, debi seviyesi taştığında sizlere uyarı veriyor. Sistem verileri kaydederken beklenmedik olaylarla karşılaştığı zaman direkt olarak anlamlı çıktılar halinde uyarıları ekranınıza getirerek faciaların önlenmesini sağlıyor.

Endüstride Veri Toplama Teknolojileri
• Endüstri 4.0 / Endüstri 4.0 Veri Toplama
• Yapay Zeka (Al) / Yapay Zeka Teknolojileri / Yapay Zeka Mühendisliği
• Makine Öğrenmesi (Machine Learning) / Derin Öğrenme (Deep Learning)
• Nesnelerin İnterneti (IoT), Endüstriyel Nesnelerin İnterneti (IIoT)
• OT / VT (Otomatik Tanıma ve Veri Toplama Sistemleri- AIDC-Automatic Identification and Data Capture) Teknolojileri / Barkodlar (Barkod Okuyucular / Barkod Yazıcılar) / Auto-ID / QR Code / Karekod (Data Matrix) /  RFID (Kablosuz Tanıma Teknolojisi) Teknolojileri (RFID Yazıcılar / RFID Etiketler) / OCR (Optical Character Recognation-Optik Karakter Tanıma) / Akıllı Kartlar (Smart Card-Temaslı / Temassız) / Mobil Terminaller / Optik Karakter Tanımlama / Plaka Tanıma Sistemleri / EDS-Elektronik Denetleme Sistemi / Giyilebilir Teknolojiler / Beacon: Düşük Enerjili Bluetooth (Bluetooth low-energy-BLE) Teknolojisi / NFC (Near Field Communication- Yakın Alan İletimi) Teknolojisi.
• Sensörler ve dönüştürücüler / Sinyal koşullayıcılar / Analog-dijital dönüştürücüler (ADC’ler)
• 5G Teknolojileri
• Veri Toplama Ünitesi (DAQ)
• Büyük Veri (Big Data) / Veritabanı Yönetimi / Veritabanı Yönetim Sistemleri / Veri Ambarı / Veri Madenciliği / Veri Kümeleme / Veri Depolama / Veri Görüntüleme / Veri Analizi / EDI- Elektronik Veri Değişimi / Veri Merkezi (Datacenter) / Yeni Nesil Veri Merkezleri / KVKK Yönetimi
• Veri Maskeleme ve Şifreleme / Veri Kaybı Önleme (DLP) Yazılımları / Veri Sızıntısı Önleme (DLP) Testi
• Üretimden Veri Toplama ve Yönetim Sistemleri / Üretimden Veri Toplama / Üretimden Veri Toplama ve Raporlama / Makinelerden Veri Toplama / Kalite Veri Toplama / PLC Veri Toplama
• MES (Manufacturing Execution System-Üretim Yönetim / Yürütme Sistemi)
• PLM (Product Lifecycle Management-Ürün Yaşam Döngüsü)
• İş Zekası Çözümleri / İş Analitiği
• ERP (Kurumsal Kaynak Planlama)
• SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition- Denetleme Kontrol ve Veri Toplama)
• Müşteri Deneyimi Yönetim (CEM veya CXM) / CRM (Customer Relationship Management- Müşteri İlişkileri Yönetimi)
• Tedarik Zinciri Yönetimi (SCM) Teknolojileri / Tedarik Zinciri Mühendisliği / SRM (Supplier Relationship Management-Tedarikçi İlişkileri Yönetimi)
• Bulut (Cloud) Bilişim Teknolojileri / Güçlendirilmiş Edge
• Sanal Gerçeklik Teknolojileri /Sanal Gerçeklik (VR), Artırılmış Gerçeklik (AR), Karma Gerçeklik (MR), Genişletilmiş Gerçeklik (XR) Teknolojileri
• Metaverse (Sanal Evren)
• Otonom Robotik Sistemler / Dronelar / RPA (Robotik Süreç Otomasyonu) / Sohbet Robotları (Chatbotlar) / Akıllı Sesli Asistanlar
• Dokuman ve Arşiv Yönetim Sistemleri / Elektronik Dokuman Yönetim Sistemleri / E-Fatura / E-Arşiv / E-Defter / E-İrsaliye
• Siber Güvenlik.