Kayseri Valisi Orhan Düzgün’ün özetlemesi; Kültepe’den bugüne tacir Kayseri

Kendi dinamiklerine yaslanarak gelişen Kayseri ilimizin Valisi Orhan Düzgün ile kentin bugünkü ekonomik icmalini ve  orta vade kalkınma vizyonunu konuştuk. Vali Düzgün haklı olarak Kayseri’nin 6000 yıllık ticari tarihine dikat çekti, coğrafi avantajlarının da katkısıyla tarihin her sahnesinde ticaret ve sanayi kenti unvanını koruduğunu vurguladı. Bu tarih; bilinen ilk organize ticaret merkezi “Kültepe”den başlıyor.
Vali’nin verdiği bilgiye göre Kayseri’nin bugün 5 milyar doları aşan üretimi, 2 milyar doları bulan ihracatı, 1000’in üzerinde üretim merkezi bulunuyor ve ilin yüksek ekonomik performansıyla marka kent olabilmesi, “yenilikçi, girişimci, çalışkan ve hayırsever insan” sermayesine dayanıyor.

Yenilikçilikte 4. sırada
Vali Orhan Düzgün, Kayseri’nin önemini istatistiki verilerle açıklıyor: “Ekonomi Bakanlığı’nın 2011 yılı İl Dış Ticaret Raporu’na göre Kayseri ‘Nitelikli Sıçrama Kabiliyeti’ sıralamasında 10. il durumunda. Bunun anlamı; eşitlilik performansı hesaplanan illerimizden, ihracata konu malların üretiminde en çok çeşitliliğe sahip olan ilk on ilimiz arasında bulunması. Uluslararası Rekabet Araştırmaları Kurumu’nun (URAK), 2009-2010 İller Arası Rekabetçilik Endeksi sıralamasında ise Kayseri 12. sırada, Markalaşma Becerisi ve Yenilikçilik Alt Endeksi sıralamasında ise 4. sırada görünüyor.

Sanayi’de ilk adımlar
...1926’da  Kayseri Tayyare Fabrikası ve Bünyan Halı İpliği Fabrikası... 1935 yılında Sümerbank Kayseri Bez Fabrikası... Bugüne gelirsek; 3 Organize Sanayi Bölgesi, 13 Küçük Sanayi Sitesi, 1 Serbest Bölge, 1 Teknoloji Geliştirme Bölgesi. Kayseri’de toplam 43 milyon 212 bin metrekare planlı endüstri alanı bulunmaktadır. Üreten Kayseri’nin ihracatı son 10 yılda 5 kat artmış ve Kayseri’de ihracat yapan firma sayısı 380’den 700 civarına gelmiş.
Vali Düzgün, 3 OSB’de 949 firmanın yaklaşık 60.000 istihdam sağladığı bilgisini veriyor.

Kayseri Serbest Bölgesi’nde 121 firma faaliyet gösteriyor,  yaklaşık 3500 kişi istihdam ediliyor, 2014 yılı ticaret hacmi ise 806.5 milyon dolar.
Alan genişliği 277 bin metrekare olan Erciyes Teknopark’ta 180 firma 427 kişi ile Ar-Ge veya inovasyon çalışması yapıyor. Teknopark’ta sektörel dağılım şöyle: Bilgisayar ve Elektronik yüzde 40, Elektrik yüzde 22.78, Yazılım yüzde 7.78, Enerji yüzde 6.11. Kayseri’de sanayi siciline kayıtlı toplam sanayi işletmesi sayısı ise 3.321.
Vali Düzgün, ilin ticari yoğunluğunu verdiği şu bilgiyle somutluyor: “İlimizde, Kayseri Ticaret Odası başta olmak üzere Bünyan Ticaret Odası, Yahyalı Ticaret Odası ve Develi Ticaret Odası olmak üzere 4 Ticaret Odası bulunmaktadır. Ticaret odalarına kayıtlı yaklaşık 11.000 ticari kuruluş faaliyet göstermektedir. Kayseri Sanayi Odası’nın 1.040 üyesi, Kayseri Ticaret Odası’nın ise faal 9.699 üyesi bulunmaktadır. Kayseri Ticaret Borsası’nın faal 785 üyesi bulunmaktadır. İlde 1 Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği ve 42 mesleki oda bulunmakta, yaklaşık 22.000 esnaf ve sanatkar temsil edilmektedir. Kayseri’de ayrıca sanayi alanında 13 dernek ve 1 vakıf faaliyet göstermektedir.”

Yatırım potansiyeli
Kayseri Valisi Orhan Düzgün, Kayseri’de daha çok madencilik ve yapı malzemeleri imalatı, metal ürünleri ve makine/teçhizat imalatı, mobilya imalatı, gıda ürünleri ve içecek imalatında kümelenme oluştuğuna işaret ederek ilin yatırım haritasıyla ilgili  yatırımcıya-girişimciye yol gösterecek şu bilgileri aktarıyor: “Gıda sanayi; yüksek katmadeğerli gıda ürünleri üretimi, sağlık sektörüne yönelik imalat sanayi; tıbbi cihaz ve ekipmanların ve sağlık sektöründe kullanılan ürün ve sarf malzemelerin imalatı, savunma sanayi; savunma sanayinde kullanılan ürün ve ekipmanların imalatı, enerji sektörüne yönelik imalat sanayi; enerji üretimi, depolanması, transferi ve tüketimi kapsamında kullanılan ürün ve ekipmanların imalatı, makine imalat sanayi; yeni ve yenilikçi makinelerin imalatı ile stratejik sektörlerde makine imalatı, tarım ve hayvancılığa dayalı sanayi, dağ turizmi, tarih turizmi, foto safari, kaplıca turizmi ve akarsu balıkçılığı, madencilik.”
Vali Orhan Düzgün, 5. bölge destekleri kapsamında sunulan maden yatırımları açısından önemli bir potansiyele sahip Kayseri’de özellikle krom başta olmak üzere, bakır, kurşun, çinko, demir, mermer, ponza ve doğal taş madenciliği konusunda çok potansiyel bulunduğuna dikkat çekiyor: “Türkiye’de toplam sanayi işletmelerinin yüzde 2’sinin bulunduğu Kayseri, Avrupa, Orta Doğu ve Asya’daki 1.5 milyar müşteriye ve yaklaşık 25 trilyon dolarlık Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’ya (GSYİH) sahip önemli bir pazara ulaşma imkanı sağlamaktadır.”
Vali Düzgün, ilin sanayileşme vizyonuna şu analizle açıklık kazandırıyor: “Gelişme potansiyeli olan sektörler; vantilatör, aspiratör, demir/çelikten inşaat aksamı, prefabrik yapılar ve buhar üreten kazanlar olarak değerlendirilmektedir.
Ortaya çıkma potansiyeli olan sektörler; demiryolu, tramvay hatlarına ait tertibat ve taşıtların aksam-parçaları, sentetik ve suni liflerden atkı iplik, pelüş ve kadifeler, benzinli ve dizel motorlar için aksam ve parçalar olarak görülmektedir.”

Turizm potansiyeli
Vali Düzgün’ün aktardığına göre, “Erciyes Dağı Kış Sporları ve Turizm Master Planı” tamamlandığında Kayseri; 100’den fazla destinasyona uçuşun gerçekleştirildiği uluslararası havaalanı ile ulusal ve uluslararası organizasyonlara evsahipliği yapabilecek tesislere sahip olacak: “Kış sporları ve kış turizmini, Kayseri kimliğinin önemli bir parçası haline getirecek olan Erciyes Master Planı ile Kayseri ekonomisinde büyüme, istihdamda ve turist sayısında artış hedeflenmektedir. Kayseri’de; rüzgar, güneş, jeotermal gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının yanında, kanatlı hayvan ve büyükbaş hayvan besiciliğinden elde edilen biyolojik atıklar sayesinde, biyoenerji konusunda yatırım imkanları bulunuyor.”

Üniversite-sanayi işbirlikleri
Kayseri Organize Sanayi Bölgesi’nde çeşitli sektörlerde üretim gerçekleştiren tesislerin üniversiteler işbirliğiyle Ar-Ge çalışmalarının desteklenmesinin büyük önem arzettiğini belirten Vali Orhan Düzgün bu konuda şu değerlendirmeyi yapıyor: “Üniversiteleri, meslek yüksekokulları ve meslek liseleriyle Kayseri, kalifiye eleman imkanları sunan bir eğitim altyapısına sahiptir. Erciyes Üniversitesi bünyesinde kurulmuş olan Teknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi (TAUM), üniversite ve sanayi kuruluşlarına, geliştirecekleri ürünlerle ilgili çeşitli teknik testler ve ölçümler yapma imkanı sağlayacaktır. Üniversiteler, Kayseri OSB yönetimi ve ORAN Kalkınma Ajansı’nın ortaklaşa geliştirdiği Endüstriyel Tasarım Merkezi Projesi ile Kayseri’de ürün geliştirmek isteyen veya tasarım yapmak isteyen kuruluşlar için ciddi imkanların sağlanması planlanmıştır.”

Yapılması-çözülmesi gerekenler
Vali Orhan Düzgün, ilde varolan sanayi sorunlarını ve çözümlerini birkaç madde halinde şöyle sıralıyor:

- Maden analiz laboratuvarlarının kurulması, maden sondaj çalışmalarının yapılması, maden işleme tesislerine ait fizibilite çalışmalarının yapılması gerekmektedir. Ayrıca çıkarılan madenlerin zenginleştirilmesi ve işlenmesi ile ilgili işletmelerin desteklenmesi, doğal taş-mermer çıkarma ve işleme tesislerinin modernizasyonunun desteklenmesi gerekmektedir.

- Yenilikçi ve katmadeğeri yüksek ürünlerin üretilebilmesini sağlamak amacıyla mevcut tesislerin modernize edilmesi ve çalışma şartlarının uluslararası standartlara yaklaştırılması sağlanmalıdır.

- İldeki işletmelerin kurumsallaşma konusunda bilinçlendirilmesi ve desteklenmesi gerekmektedir.

- Nitelikli eleman ihtiyacını karşılamak üzere, mesleki ve teknik eğitim kalitesi yükseltilmeli; yüksekokul bölümü ve teknik liseler açılmalıdır.

- Nanoteknolojiye yönelik eğitim ve Ar-Ge çalışmalarına destek ve teşvik sağlanmalıdır.

- Savunma sanayi ile ilgili yatırımların yapılması ve işletmelere uluslararası ticaret yapabilmeleri için gereken sertifikaların alınmasında yol gösterici danışmanlık hizmetinin verilmesi sağlanmalıdır.

- Bilişim sistemlerinin faydaları ve işletmelere uygulanması konusunda işletmelerin bilinçlendirilmesi amacıyla eğitim verilmeli; teşvik ve destekler yaygınlaştırılmalıdır.

- Mersin-Kayseri arasında hızlı yük treni projesi geliştirilmelidir.”