Yetenekleri Nasıl Yönetiriz?

Kurumlarda elle tutulan, gözle görülen ve elle tutulmayan, gözle görülmeyen değerler vardır. Elle tutulmayan ve gözle görülmeyen en kıymetli değer çalışanlarımızdır. Her bir çalışanımız kendi içinde ayrı bir değere, ayrı bir potansiyele ve ayrı bir yeteneğe sahiptir. Bu yetenekleri belli bir yöntem ile keşfetmek, yetenekleri yönetmek için sistemler kurulmalı ve takibi yapılmalıdır.
Bu sistemler yeteneği takip etmeyi planladığımız pozisyonları kapsamalıdır. Sürece başlamadan önce kurulacak sistem şirketin hedef ve stratejisine bağlı olarak planlanmalı ve kurgulanmalıdır. Sistemi elektronik ortama taşımak ve teknolojiyi kullanmak yönetim açısından büyük avantaj getirecektir. Teknoloji yardımı ile kayıtlar elektronik ortamda tutulacak, kurumsal hafıza oluşturulacak ve raporlama yardımı ile kararların hızlı alınması sağlanacaktır.
Günümüz rekabet koşullarında yeni istihdamlardan oluşacak yetenek havuzundan uygun adayları bulmak kolay olmamaktadır. Pek çok firma yetenekli çalışan bulma konusunda yeterli kişi bulamamaktadır. Alternatif çözüm olarak firmalar ise çalışanlar nezdinde yeteneğe değer verdiklerini, gelişimi destekleyici tutum sergilediklerini göstermek zorunda kalmaktadırlar.
Potansiyel yetenekleri keşfetmek kişilerin zayıf ve güçlü yanlarını bilmeyi gerektirir. Bir yönetici her çalışanının güçlü yanlarını tanımlaması, belirlemesi ve gelişmeye ihtiyaç duyduğu alanların farkında olmalıdır. Potansiyel yeteneklerden yararlanmak için onlara uygun oldukları alanlarla ilgili sorumluluk vermek ve onların güçlü yanlarını uygun projelerle desteklemek gerekir.

Yetenek yönetimi sürecini aşağıdaki ana başlıklarda değerlendirebiliriz:

İş Gücü Planlaması: Şirketteki yapılanmanın belirleneceği ve yapılanma için nasıl bir iş gücü planlaması ile yapılacağının belirlenmesidir.
Yetenek Analizi: Oluşturulacak her bir pozisyonun yetenek ölçümüne baz oluşturacak gerekliliklerin, nitelik ve yetkinliklerin ölçüm değerleri ile birlikte belirlenmedir. Ücretlendirme sistemi de ilave kriter olarak dikkate alınmalıdır.
İşe Alma Süreci: Adaylar yalnızca üstün performanslarına göre değerlendirilmemeli, örgütün kültürüyle ve çalışacağı ekiple uyup uymayacağı da dikkate alınmalıdır. Burada çeşitli kişilik testleri ve değerlendirme merkezi uygulamalarından yararlanılabilir. Yetenekli çalışanları bulma konusunda ise artık geçmişteki kaynakların yanısıra farklı demografik geçmişe, eğitim ve deneyime sahip çalışanların bulunabileceği kaynaklara da yönelmek gerekebilir.
Eğitim ve Geliştirme Faaliyetleri: Yüksek potansiyelli çalışanların klasik sınıf eğitiminden çok, birebir koçluk veya mentör uygulamalarına ihtiyaç vardır. Genel eğitimler belki yönetim becerilerini geliştirme alanında verilebilir. Fakat deneyimli ve yüksek potansiyelli bir üst yöneticinin gözetimi ve yönlendirmesinde olmak, onları hem ilerde taşıyacakları liderlik pozisyonuna hazırlar hem de düzenli bir geri bildirim sayesinde sürekli bir performans artışı sağlayabilir.
Performans Değerlendirme ve Kariyer Planlama: Performans değerlendirme sürecinde, çok iyi performans gösterenleri dikkate alırken bir sonraki dönemde beklenilen hedeflerin yeni iş alanları ve sorumluluklarla zenginleştirilmesi önemlidir. Bu çalışanlar her ne kadar kendi kendilerini motive eden, başarı odaklı bir yapıya sahiplerse de onların da başarıları gözardı edilmeyip, ödüllendirilmesi önemlidir. Bu çalışanların kariyer planları oluşturulurken farklı sürece tabi tutarak değerlendirmek, gerekirse hızlı yükselme olanakları sağlanmalıdır.
Elde Tutma Çalışmaları ve Yedekleme Planı: Kurumdan ayrılan çalışanların kaybedilme sebepleri araştırılmalı ve çözüm arayışına gidilmelidir. Liderlerin yeteneklerin iyi yönetilememesinin doğuracağı sonuçları ve getireceği kayıpları görebilmeleri, yetenekli çalışanlarının kurumlara olan sadakat ve bağlılıklarını artırarak, kurumda verimlilik ve karlılık sağlamaları amaçlanmalıdır. Çalışanların uzmanlık alanlarında yüksek performans gösteren pek çok kişinin yönetimsel yetkinliklerinin aynı düzeyde olmadığına şahit olmaktayız. Bu durumu dikkate alacak yedekleme planları oluşturulmalıdır.
Yetenek Havuzu: Potansiyeli ve performansı yüksek olan kişiler için yetenek havuzu oluşturmalı ve yukarıda yer alan başlıklara göre yeteneklerin gelişim süreci takip edilmelidir.

Günümüz iş dünyasında performansı yüksek, kendi kendini motive eden, doğal bir liderlik becerisi gösteren yetenekleri kurumumuza katmak ya da kurumumuzda var olanları tespit etmek için yöntemler geliştirmek kaçınılmaz olmuştur.