İkinci 500, faaliyet karını artırdı teknolojiye yoğunlaştı

Firmaların faaliyet karının büyük bölümü ise yine finansmana gitti. Araştırma sonucuna göre Emas Makine Sanayi lider, Or-Pa Pazarlama ve Tekstil ikinci, Güçlü Fındık Gıda Sanayi ve Ticaret ise üçüncü oldu.
İstanbul Sanayi Odasının (İSO) ‘Türkiye'nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’ 2015 yılı araştırma sonuçları açıklandı. Araştırmaya göre, ikinci 500'de ilk sırayı, 223 milyon 718 bin liralık üretimden satışı ile Emas Makina Sanayi aldı. Emas Makina, 2014 yılında İSO İkinci 500'de 42'inci sırada yer almıştı. Listede, Or-Pa Pazarlama ve Tekstil Sanayi 223 milyon 668 bin liralık üretimden satışıyla ikinci, Güçlü Fındık Gıda Sanayi ve Ticaret ise 223 milyon 171 bin liralık üretimden satış ile üçüncü sıraya yerleşti. İstanbul Sanayi Odası Başkanı Erdal Bahçıvan, yaptığı yazılı açıklamada; İSO 500’e kıyasla daha KOBİ ölçekli olan şirketleri kapsayan İkinci 500’deki yüksek teknoloji yoğunluklu sektörlerin brüt katmadeğer içindeki payının artmasının sevindirici olduğunu, 2014 yılında yüzde 4.3 olan yüksek teknoloji yoğunluklu sanayiler payının yüzde 6.6’ya çıkmasının gelecek adına iyimser olmalarını sağladığını kaydetti.
Bahçıvan, bu çerçevede şirketlerin Ar-Ge'ye verdikleri önemin artmakta olduğu sonucunun da vurgulanması gerektiğini belirterek, “Hem Ar-Ge yapan şirket sayısında hem de yapılan harcamalardaki istikrarlı artış, önümüzdeki yıllarda şirketlerimizdeki teknoloji yoğunluğunun artacağını göstermektedir. Özellikle uluslararası karşılaştırmalarda önemli bir gösterge olarak kabul edilen EBITDA (FAVÖK) verilerine baktığımızda, sanayicilerin son 2 yılda bu konuya ağırlık verdiğini ve ciddi bir başarı elde ettiklerine tanıklık ediyoruz” diye konuştu.
Faaliyet karının büyük bölümü finansmana gidiyor
Erdal Bahçıvan, İSO İkinci 500'ün umut veren bir başka verisinin de şirketlerin net satışlara oranla faaliyet karlarının yüzde 8.5 ile son yılların en yüksek düzeyine ulaşması olduğunu vurgulayarak, sanayicinin 2014 yılında 6.2 milyar lira olan faaliyet karını yüzde 19.9'luk artışla 7.4 milyar liraya çıkarmayı başardığını belirtti. Sanayicilerin esas faaliyetlerinden kazandıkları bu karın yüzde 51.1’ini finansman gideri olarak kullanmak zorunda kalmasının, üzerinde düşünülmesi gereken bir konu olduğuna işaret eden Bahçıvan, şunları kaydetti:
“Buradan çıkan sonuç, İSO 500 ile çok benzer. İkinci 500’deki sanayiciler de bin bir emekle oluşturdukları faaliyet karının büyük bir bölümünü finansman giderine harcamak zorunda kalıyor. Finansman giderlerinin bir önceki yıla göre yüzde 46.6 artması bunu açıkça göstermektedir. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun finansman yapısıyla ilgili dikkat çeken bir başka veri de mali borçların kompozisyonunda karşımıza çıkıyor. 2015’te kısa vadeli mali borçların yüzde 12.5 ile ciddi bir şekilde artmaya devam ettiğini ve kısa vadeli mali borçların toplam mali borçlara oranının yüzde 50’ye çıktığını görüyoruz. Bu durum KOBİ’lerimizin yatırımlar için uzun vadeli ve uygun maliyetli finansman bulmakta zorlandığını ortaya koyuyor. Kısacası, sanayicimizin kullanmak zorunda olduğu finansmanın olumsuz kalitesi, İSO 500’de olduğu gibi burada da kendini gösteriyor.”
Firmalar, Ar-Ge ve teknolojiye odaklanıyor
İSO Başkanı Bahçıvan, sanayicilerin Ar-Ge ve teknoloji faaliyetlerine odaklanarak faaliyet karlarını ve rekabet güçlerini artırmakta olduğunu belirterek, “İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu firmalarımız, daha uygun koşullar içinde hak ettikleri karlara ulaşabilirlerse Ar-Ge ve teknoloji alanında çok önemli sıçrama yapabileceklerini 2015 yılında göstermiş bulunmaktadır” diye konuştu.
Firmaların kendi kontrolleri dışında karşı karşıya kaldıkları belirsizlik ve dalgalanmaların yarattığı ilave mali yükler nedeniyle arzu ettikleri veya hak ettikleri karlara ulaşamadığına dikkati çeken Bahçıvan, açıklamasında, şu noktalara değindi: “Bu da yeterli iç kaynak yaratılmasını sınırlayarak Ar-Ge ve teknoloji faaliyetlerine aktarılacak kaynakları azaltmaktadır. Bu nedenle uygun koşulların sağlanması ve Ar-Ge desteklerinin orta ölçekli firmalarına yoğunlaştırılması büyük önem ve öncelik taşımalıdır. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırması, bu sonuçlarla birlikte aynı zamanda sanayimizin ihtiyaç duyduğu dönüşüm için taşıdıkları potansiyeli de ortaya koymaktadır. Ekonomimizin yeni yol haritaları oluşturulurken araştırmanın bu anlamda da değerlendirilmesi ve analiz edilmesi, yeni nesil sanayimizin oluşumuna önemli bir katkı sunacaktır."
Üretimden net satışlar yüzde 5.3 arttı
Araştırmaya göre, bir önceki yıla göre net satışlarını yüzde 6.6 artırarak 87 milyar 332.1 milyon liraya çıkaran İSO İkinci 500’ü oluşturan sanayi şirketlerinin 2014'te 71.8 milyar lira olan üretimden net satışları, 2015 yılında cari fiyatlarla yüzde 5.3 artarak 75.6 milyar TL oldu. Sanayiciler, 2015 yılında esas faaliyetlerinden elde ettiği karını da 2014 yılına göre artırdı. Finansman giderleri de artarak net satışlara oranla yüzde 3.2’den yüzde 4.3’e, 2 milyar 581 milyon liradan 3 milyar 785 milyar liraya yükseldi. Bunun sonucunda dönem kar ve zarar toplamı, 2015 yılında bir önceki yıla göre yüzde 3.4 azalarak 4.5 milyar liradan 4.4 milyar liraya gerilemiş oldu. İSO İkinci 500'de faiz, amortisman ve vergi öncesi kara göre 2014'te 480 olan karlı şirket sayısı geçen yıl 483'e yükselirken 398 şirket kar, 102 kuruluş ise zarar etti.
İkinci 500'de ücretler geçen yıl yüzde 11.8 oranında arttı, istihdam ise azaldı. İkinci 500'ün ihracatı geçen yıl 7.9 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2015 yılında özkaynakların toplam varlıklar içindeki payı yüzde 39.5'e geriledi, toplam borçların payı ise yüzde 60.5'e yükseldi.
İSO İkinci 500 listesine 2015'te 86 yeni firma girdi. İSO 500'de orta-yüksek ve yüksek teknoloji yoğunluklu sanayilerin payı yüzde 22.1'de kalırken İkinci 500'de yüzde 30.7 oldu. Şirketlerin teknoloji yoğunluklarına göre yarattıkları katmadeğer dağılımında en yüksek payı yüzde 42.3 ile düşük teknoloji yoğunluklu sanayiler grubu aldı.
İSO İkinci 500 içinde yaratılan katmadeğer itibarıyla en yüksek ikinci payı yüzde 26.9 ile orta-düşük teknoloji yoğunluklu sanayiler grubu oluşturdu. İSO İkinci 500'de yer alan sanayi kuruluşlarının Ar-Ge harcamaları 283.6 milyon lira oldu. Son 12 yıldır 75 ile 65 arasında değişen yabancı sermaye paylı kuruluş sayısı da 2015 yılında 67 oldu.

İSO İkinci 500'de yer alan ilk 10 sanayi kuruluşu şöyle:
2015 2014 Kuruluş Üretimden Satışlar (Net) (TL)
1-(42) Emas Makina Sanayi A.Ş. 223.717.900
2-(120) Or-Pa Pazarlama ve Tekstil Sanayi A.Ş.223.667.994
3-Güçlü Fındık Gıda San. ve Tic. A.Ş.223.170.845
4-Enka Süt ve Gıda Mamülleri San. ve Tic. A.Ş.222.183.704
5-(22) Çetinkaya Mensucat San. ve Tic. A.Ş.221.942.187
6-(20) Eruslu Tekstil San. ve Tic. A.Ş. 221.616.760
7-Çağ Çelik Demir ve Çelik Endüstri A.Ş. 221.133.979
8-Femaş Metal San. ve Tic. A.Ş. 221.035.410
9-(61) Ekiciler Süt Gıda Tarım Hayvancılık San. ve Tic. A.Ş. 220.244.962
10-(28) Sıddık Kardeşler Haddecilik San. Tic. Ltd. Şti. 219.909.606