Stresle Başa Çıkmak için MedAmerikan’dan Tüyolar

MedAmerikan Tıp Merkezi İç Hastalıkları Uzm. Dr. Pınar Akan ile stresle başa çıkmanın yolları üzerine konuştuk.

Stres nedir? Stresle karşılaştığımızda neler yaparız? Stresten korunmak mümkün mü? Stres için reçete yazılabilir mi?
Stres; vücudun korunması için gereken en değerli koruma mekanizmalarından birisidir. Stres yaratan evrensel etkenlerin (afet, savaş, yokluk, hastalık) yanı sıra insani ilişkiler (aile, kariyer, toplumsal) de bizde bu süreci başlatır. Nasıl ve ne kadar tepki vereceğimiz ise kişiliğimiz, sosyal statümüz ve geçmiş tecrübelerimize bağlıdır. Dolayısıyla etkilenme oranı kişiden kişiye değişecektir. Uzun sürmesi halinde, bu süreçte oluşan kimyasal ve hormonal etkiler nedeniyle bazı hastalıklar meydana gelmektedir.

Vücudun bir olayı stres olarak algılaması, endişe yaratan her durumun beyinde proses edilmesiyle başlar. Gelen mesajın acil tehlike veya kalıcı durum arzetmesine göre böbreküstü bezleri vücutta gereken değişiklikleri başlatmış olur. Ani streslerde adrenalin önplanda olur ve hipertansiyon, çarpıntı, terleme, ağız kuruması, görme bulanıklığı, kulaklarda çınlama, başağrısı ortaya çıkar. Uzun süreli / kronik streslerde ise kortizol hormonunun önplanda olması nedeniyle kilo artışı, şeker bozuklukları, bağışıklık problemleri, tiroid hastalıkları başlar. Erişkin aknesi, sırtta yağ birikim bozuklukları, dikkat eksikliği, kısırlık gibi durumlarla da karşılaşılır. Stres; mide bağırsak sistemini de gaz, ülser, kabızlık şeklinde etkilemektedir, cilt döküntüleri yaratabilir.

Stresten tümüyle korunmak mümkün değildir, ancak bazen toplumsal veya doğal afet zamanlarında mevcut yükümüze eklenen yeni stresler fiziksel sıkıntılara yol açar. Çağlar boyunca ruh beden dengesini korumak amacıyla dayanışma, içsel muhasebe, kendine inanç ve meditasyon önerilir. Doğal beslenme, düzenli spor, meditasyon, hobilerle uğraşmak, aile bağlarının güçlü olması önemli ve gereklidir. Özellikle çalışan kişilerin çoğu için önerilerin tümünün birlikte yapılması çok zordur. Bu nedenle 20/80 kuralı gereği, en çok randımanla en az zaman gerektiren, günlük iş akışını, günlük rutini değiştirmeyen temel noktaları uygulamak gerekir.

Stresle Başa Çıkmak İçin Günlük Yapılabilecekler / Anti Stres to do list

1- Besinsel destek:
Su: Günde 1.5 litre su içmek için masanıza koyun ve işten çıkarken içmediyseniz bitirin.
B12 vitamini: Zihinsel destek, optimistik bakış açısı.
Çinko: İmmün destek, zihinsel fonksiyon.
Omega3: Dikkat eksikliği.
Demir: Oksijen taşıma kapasitesi nedeniyle kansızlık olanlarda yorgunluk ve unutkanlık, uyku artışı yapar.

2- İmmün/ Bağışıklık sistemi için destek: Çinko. Vitamin C. Zerdeçal.

3-Meditasyon teknikleri: Derin nefes oksijen girişini artırır, nabız sayısını düşürür, kasları esnetir. Sabah ve akşam masabaşında veya yolda yapılabilir. Önemli bir ayrıntı; nefesi yavaş alıp kontrollü bırakmaktır. Bu sırada düşüncelerden arınmaya çalışın, sayı sayarak konsantrasyonunuzu arttırın.

4- Spor: 20 dk. yürümek. Merdivenleri yürüyerek çıkmak. Gece yatmadan önce 10 dakika ağırlık kaldırmak / Plank yapmak. Haftada1-2 kere uzun bir yürüyüş yapmak (90-120 dakika). Günde belli bir sayıda adım yürümeye hedef koymak.

5- Uyku: En az 6 saat hedef koyun. Televizyon izlemeyin, kaydedin, sonra bakarsınız. Akşam sekizden sonra mavi ışığın azaltılması melatonin salgısını korumak için çok önemli. Dışarıdan gelen ışığın yatak odasında azaltılması. Oda ısısının çok yüksek olmamasını sağlamak. Horlama veya burun tıkanıklığı varsa profesyonel yardım almak, en azından burun açıcı sprey kullanmak, melatoren kullanmak yararlı olabilir.

6- Hekim kontrolü: Stres hormonlarının ölçümleri yapılabilir. Vitamin testleriniz ölçülür, eksik olanlar takviye edilebilir.

7- Psikolojik danışmanlık: Stres giderme teknikleri.Grup terapisi.

Stres yaratan durumları azaltabilmek ve bu koşullara kendimizi adapte edebilmek geleceğimizi belirleyecek. Çince’de ‘Kriz’ kelimesinin ‘Fırsat ve Tehlike’ sembolleri ile ifade edildiği gibi, vücudumuzun stres karşısında gösterdiği olağanüstü yerinde tepkileri yönetebilmek için fiziksel güçlülük ve mental keskinliğimizi koruyacak hamleleri seçelim.