Sizi Endişelendiren Bacaklarınızdaki Damarlar mı, Yoksa Ağrı mı?

MedAmerikan Tıp Merkezi Damar Cerrahisi (Vasküler Cerrahi) Bölümü’nden Prof. Dr. Semih Barlas ile bacaklardaki damarlar ve ağrıların önemi üzerine konuştuk.
Bacaklarında farklı boyutlarda damarlar gözleyen kadın ve erkekler, genelde etek, mayo veya şort giydiklerinde daha iyi gözükebilmek için varis konusunda uzman bir doktora gitme gereksinimi duyarlar. Oysa ki “kozmetik” diye düşündükleri bu sorunun altında, çoğu zaman daha ciddi bir hastalık yatmaktadır.
“Bizim ilgi alanımız sizi sadece sağlıklı bacaklara kavuşturmak,” ana fikri ile 11 yaşından 85 yaşına kadar, kadın-erkek, bugüne dek farklı düzeylerdeki binlerce varis hastasını tedavi eden Prof. Dr. Semih Barlas, hastalığın farklı boyutlarını aktarıyor:
“Akşamları bacaklarınızda, çorap lastiği hizasında kaşıntı hissediyor musunuz? Bileklerinizde şişlik oluyor mu veya çorabınızı çıkarttığınızda bunun izini görüyor musunuz? Uzun süre ayakta kaldığınızda veya oturduğunuzda bacaklarınızı ağırlaşmış hissedip oynatma gereksinimi duyuyor musunuz? Ayak tabanınızdan bacağınıza yayılan ve gün içinde artan biçimde ağrılarınız oluyor mu? Ailenizde varis veya vücudunun herhangi bir yerinde bir pıhtı gelişmiş olan var mı?
Tüm bu sorular, buz dağının en tepe noktasında, sizin farkettiğiniz birkaç kılcal damarın derinliklerinde çok daha önemli bir damar hastalığının olup olmadığı konusunda yol gösterici olacaktır.
Varisler, bacaklarımızdaki venlerin (toplardamar) içinde bulunan kapakçıklar bozulduğunda ortaya çıkmaktadır. Bu durumda bacaklarımızdaki kirli kan, temizlenmek üzere kalbe ve akciğerlere gitmek    yerine, her iki yöne de hareket etmekte, geriye     kaçmaktadır. Sonuçta, venlerin bazı bölümlerinde geriye kaçan kan birikmekte, onları genişletmekte ve dışardan görünür hale gelen damarlar yaratmaktadır.
Varisler, “kronik venöz yetmezlik” denilen tabloyla beraber gelişmekte ve görsellik yanında başka sorunlara da yol açabilmektedir. Bozuk ven kapaklarının bulunduğu yerlerdeki artan basınç, bacak şişliğini doğurmaktadır. Bu tablo tedavi edilmediğinde, venin içinde bir pıhtı tıkacının oturmasıyla karakterize “venöz tromboz” hastalığına dönüşebilir. Tıkanan damar eğer ince ve yüzeyel bir ven ise, kişide bölgesel ağrı ve şişlikle kendini gösterir ve “tromboflebit” olarak tanımlanır. Ama eğer kalın ve derindeki bir ven ise, söz konusu olan “derin venöz tromboz” (DVT) hastalığıdır. Yılda 60 ila 100.000 ölümden sorumlu “akciğer embolisi”, bacaktaki bu pıhtının akciğerlerdeki bir damarı tıkaması sonucu karşımıza çıkmaktadır.
Bacaklardaki tüm bu tabloları ortaya çıkartmak son derece kolaydır. Yakınmalarınızın bir “ven uzmanı” tarafından dinlenmesi, bacak muayenesinin yapılması ve yaklaşık 30 dakika süren “bacak doppler ultrason” incelemesinin gerçekleştirilmesi, hastalığın hangi aşamada olduğunun ve tedavisinin ortaya çıkması için yeterlidir.
Çoğu hastalıkta olduğu gibi, burada da erken tanı ve tedavi önem taşımaktadır. Bazıları sadece basınçlı çoraplar giyerek ve belli egzersiz programlarını uygulayarak hayatlarını sürdürmektedirler. Diğer yandan, son 10 yılda tıp teknolojisi bu konuda da inanılmaz bir yol katetmiştir. Geçmişte rutin olarak kullanılan klasik varis ameliyatları, yaşattığı ağrılı süreçler ve hastalığın nüksü gibi sorunlar yüzünden, bu konuyla uğraşan gelişmiş merkezlerde artık uygulanmamaktadır.
Yüzeysel Köpük Skleroterapi - VFS (Visual Foam Sclerotheraphy): Bacakta, yüzde, ellerde ve vücut üzerinde gözle görülen kılcal damarlar içine, çok ince iğneler yardımıyla düşük dozda köpüklü bir karışım verilerek damarların yok edilmesidir. Her seans yaklaşık 60-90 dakika arası sürmektedir. İşlem kozmetik amaçla yapılmaktadır.
Venin Isı Yoluyla Büzüştürülmesi - EVTA (Endovenous Truncal - Thermal Ablation): Bacağın derinliklerindeki damarın içine, doppler ultrason görüntüleme eşliğinde bir radyofrekans veya lazer kateterinin yerleştirilmesiyle gerçekleştirilmektedir. Venlerdeki kapak kaçağı ileri düzeyde olan hastalarda, lokal anestezi altında, hastayla konuşarak 9-17 dakikalık bir süre içinde yapılmaktadır.
Venin Kimyasal Yolla Büzüştürülmesi - EVCA (Endovenous Chemical Ablation): Genelde EVTA ameliyatını tamamlayıcı olarak uygulanmaktadır. Bacağın derinliklerinde ve özellikle ayak bileğine yakın bölgede olduğu için, EVTA ameliyatı uygulanması sakıncalı olan venlerin içine, gerekli durumlarda doppler görüntüleme eşliğinde, yüksek dozda “köpük skleroterapi” yapılmaktadır. Damar, 5-10 dakikalık bir süre içerisinde kimyasal olarak kapatılmaktadır. Kozmetik olarak yapılan yüzeysel köpük skleroterapiden farklıdır.”
“Hangi yaşta veya hangi cinste olursa olsun, yeterince yaşayabilen herkesin, başka hiçbir hastalığı olmasa dahi, hafif veya ciddi düzeyde varisi olacaktır.”