KOBİ’lerimiz Kuzey Afrika’da kolay tutunur: CEZAYİR-TUNUS-FAS

Bu sayımızda Kuzey Afrika ülke pazarlarını (Cezayir, Tunus, Fas) KOBİ’lerimizin dikkatine sunuyoruz:

CEZAYİR AFRİKA’NIN 4. EN BÜYÜK EKONOMİSİ
Cezayir, devletin tüketimi sübvanse ederek desteklediği ender ülkelerdendir. Ülkenin nüfusu 41 milyon civarındadır, GSYİH’sı yaklaşık 200 milyar dolardır.  Kişi başına gelir 5000 dolar seviyesindedir. Afrika’nın  en büyük 4’üncü ekonomisi konumundadır. Ülke ekonomisi enerji sektörüne bağımlı olup hidrokarbon ürünleri, ülkenin ihracat gelirlerinin yüzde 97’sini ve GSMH’sinin yüzde 45’ini ve bütçe gelirlerinin 2/3’ünü sağlamaktadır. Cezayir enerji ürünleri ihracatı sayesinde her yıl neredeyse 20-25 milyar doları bulan bir dış ticaret fazlası vermektedir ve bu sayede son 10 yıldır cari denge düzenli bir şekilde fazla vermektedir.
2018 yılına kadar GSYH’nin yıllık ortalama yüzde 3.7 oranında büyüyeceği ve 2018 yılında GSYH’nin cari fiyatlar bazında 238 milyar doları aşacağı tahmin edilmektedir.
Türkiye’den Cezayir’e  bavul ticareti yoluyla da yıllık yaklaşık 100-150 milyon dolar tutarında bir ihracat gerçekleştirildiği tahmin edilmektedir. Bunun yanısıra İspanya, Fransa ve İtalya limanları üzerinden ülkemiz menşeli malların “re-export” yoluyla veya Magrep Birliği Üyesi ülkelerden transit olarak Cezayir’e geldiği ve bu ticaretin yıllık toplamının yaklaşık 300-350 milyon  dolara ulaştığı tahmin edilmektedir.
Cezayir’e ihrac ürünlerimiz: Türkiye’den Cezayir’e ihraç edilen başlıca ürünler şunlardır: Otomobiller, demir veya çelikten inşaat aksamı, inşaat demiri, tarım ürünü işleme makinaları, demir veya çelikten borular, hazır giyim, buzdolapları, dondurucular, elektrik transformatörleri, statik konvertörler ve endüktörler, maden işleme makinaları, kablolar, demir veya çelikten sobalar, ocak ve mangal, karayolu taşıtları için aksam ve parçalar ve mobilyalar.
Cezayir pazarı: İthal edilerek piyasaya arz edilen malların pazarlanması, malların çeşidine göre farklı kanallardan gerçekleşmektedir. Cezayir hükümetinin, merkezi bir satın alma ofisi ya da ihaleler konusunda yetkili bir kurumu yoktur. Devlete ait toptan pazarlama şirketleri ithal gıda maddeleri, tıbbi ve endüstriyel malzeme ve ekipman satmaktadır. Bu ürünler için özel sektör toptancıları da oldukça etkilidir. Cezayir pazarına, acente, distribütör aracılığı ve ortak yatırım kanallarıyla girilebilir.
YARARLI ADRESLER
Cezayir Ticaret Müşavirliği
Adres: Rue De L'Aqueduc Bt A3 Residence Chabani Val D'Hydra ALGER/ALGERIE
Tel: 213-21-60 79 59 / 213-21-60 79 61
E-mail: cezayir@ekonomi.gov.tr

TUNUS
İŞGÜCÜ EN GELİŞKİN AFRİKA ÜLKESİ
Tunus yaklaşık 12 milyon nüfusludur, yıllık GSYİ’sı  46 milyar dolar civarındadır. Kişi başına 4 bin dolar gelir düşmektedir. Büyüme oranı yüzde 4 dolayındadır. Tunus Afrika’nın en iyi kalifiye işgücüne sahip ülkesidir.
Türkiye-Tunus ticareti: 2014 yılında Türkiye’den Tunus’a ihracat 915 milyon dolar civarında gerçekleşti. Tunus’a zeytinyağı işleme, unlu mamuller işleme tesisi makine ve ekipmanlarının uygun fiyat nedeniyle satılabildiği bilinmektedir. Tunus dış ticaret politikasının genel yaklaşımı ile de uyumlu olmak üzere, Tunus’a tekstil hammaddesi (iplik ve kumaş) ve tekstil makineleri, hububat (Tunus’un açığı bulunmaktadır), tütün ve mamulleri, demir-çelik ürünleri, metal eşya, otomotiv yan sanayi ürünleri, büro makineleri ve haberleşme cihazları, elektrikli ve elektriksiz makineler, ulaşım araçları ihraç edilmektedir.
2015 yılında Tunus’a ihraç edilen belli başlı ürünler, petrol gazları, pamuklu ve diğer kumaşlar, esya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar, kağıt tabakalar, demir veya alaşımsız çelikten yassı ürünler, otomobiller, alüminyum profil, demir veya çelikten profiller, buzdolapları, dondurucular, sentetik filament iplikten dokunmuş kumaşlar, plastik ambalaj malzemeleri ve kabuklu meyvelerdir. 
Türkiye’nin Tunus’a ihracatı kayıtlı rakamlarla sınırlı değildir. Buna paralel olarak yılda 50 bini aşkın Tunus vatandaşı alışveriş ve/veya bavul ticareti amacıyla ülkemize gelmektedir. Kesin rakam bulunmamakla birlikte bu kapsamda yapılan ticaretin miktarının yılda 150-200 milyon ABD dolarına ulaştığı değerlendirilmektedir. Mevcut koşullarda "bavul ticaretinin" önümüzdeki dönemde belirgin biçimde azalması beklenmemekle birlikte AB mevzuatına uyum sürecindeki yükümlülüklerimiz çerçevesinde Tunus vatandaşlarına vize zorunluluğu getirilmesi halinde, bu ticaret olumsuz yönde etkilenebilecektir. Özellikle hazır giyim, deri ürünleri, başta altın olmak üzere ziynet eşyaları ile küçük elektrikli ev aletleri bavul ticaretine konu olmaktadır.
Tunus pazarı: Tunus pazarında ürünlerin tanıtılabilmesi için iyi bir acente veya distribütör ile anlaşmak çok önemlidir. Bu acentenin Tunus pazarı hakkındaki bilgisi ve ticari bağlantıları pazara yeni girecek bir ihracatçı için çok şey sağlayabilir.
YARARLI ADRESLER
Yinal Yağan (Ekonomi Bakanlığı Temsilcisi)
Adres: Turkish Embassy Office of the Commercial Counsellor Lot No:4, Avenue Hédi Karray,Centre Urbain Nord, 1082 Tunis/TUNUS
Tel: 00 (216) 71 753 212, 71 752 506
Fax: 00 (216) 71 766 988
E-mail: tunus@ekonomi.gov.tr
Web: Tunus Ticaret Müşavirliği

FAS
FAKİR AFRİKA’NIN ORTA GELİR AVRUPA’SI
Nüfusu 34 milyon olan Fas’ın GSYİH’sı yaklaşık 105 milyar dolar civarındadır. Büyüme kapasitesi yüzde 5 düzeyindedir. Ülke ekonomisi Rabat ve Kazablanka’da toplanmıştır. Dünyanın en büyük fosfat yataklarına sahip olan Fas, ekonomisini tarım, imalat, balıkçılık ve turizm sektörü gelirleri ve dış ülkelerde çalışan Faslılar’ın ülkeye getirdikleri dövizler ayakta tutmaktadır. 
Türkiye-Fas ticareti: Ülkemiz ile Fas Krallığı arasında 7 Nisan 2004 tarihinde akdedilen STA 1 Ocak 2006 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, Anlaşma’ya ekli Protokol hükümlerine göre uygulanan gümrük vergi oranlarının karşılıklı olarak iki ülke arasında tedricen indirilmesi 1 Ocak 2015’te tamamlanmıştır.
Fas’a ihrac ettiğimiz ürün grupları ise şunlardır:
- Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar
- Demir veya alaşımsız çelikten profiller
- Mücevherci eşyası ve aksamı
- Demir veya alaşımsız çelikten yarı mamuller
- Karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar
- Buzdolapları, dondurucular ve diğer soğutucu ve dondurucu cihazlar ve ısı pompaları
- Pamuklu mensucat (ağırlık itibariyle yüzde 85 veya daha fazla pamuk içeren ve m2 ağırlığı 200 gr.‘ı geçenler
- Hijyenik havlular ve tamponlar, bebek bezleri ve benzeri hijyenik eşya
- Diğer örme ve dokuma mensucat
- Dokunmuş halılar ve dokumaya elverişli maddelerden diğer yer kaplamaları
- Kağıt, karton, selüloz vatka ve selüloz liften tabakalar
- Dokunmuş kadife, pelüş ve tırtıl mensucat.
Fas pazarı: Kasablanka, ülkedeki ticaret ve dağıtım merkezidir. İthalatın büyük bölümü Kasablanka’dan yapılmaktadır. İthalatçılar genellikle endüstri ve sektörler açısından uzmanlaşmıştır. Fas’ta bir temsilci ile çalışılmak isteniyorsa bu kişilerle direkt olarak temasa geçmekte fayda görülmekte, ayrıca irtibatta bulunulan kişiler sık sık ziyaret edilmelidir. Piyasanın ziyaret edilmesi kaçınılmaz bir kuraldır. Firmaların öncelikle ürünlerinin hangi kurallar ile ithal edildiklerini öğrenmeleri gerekmektedir. Bu konuda şu adrese başvurulmalı:
Adres: Kompass-Maro- www.kompas.ma
51 Boulvard d’anfa Casablanca 01
Tel: 00 212 2 268 538/265 943
Faks: 00 212 2 266 056
Türk-Fas İş Konseyi, DEİK,
Web sitesi: //www.deik.org.tr
Türkiye-Fas Ticareti
İhracatımız     İthalatımız           Hacim                   Denge
2010      623.957        396.797             227.522             1.021.116
2011      920.895        419.945             500.950             1.340.840
2012   1.014.905        429.482             585.423             1.444.387
2013   1.194.224        572.227             621.997             1.766.451
2014   1.406.565        639.849             766.716             2.046.414