“Karabağ’ın yeniden imarında Türkiye etkin olmak istiyor”

DEİK (Dış İlişkiler Ekonomi Kurulu) tarafından düzenlenen ve Türkiye-Azerbaycan İş Konseyi Başkanı Selçuk Akat’ın moderatörlüğünü yaptığı Türkiye-Azerbaycan Yatırımı Forumu webinarına Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Azerbaycan Ekonomi Bakanı Mikayıl Cabbarov, DEİK Başkanı Nail Olpak, Azerbaycan’da İhracatın ve Yatırımların Teşviki Fonu Başkanı (AZPROMO) Başkanı Yusif Abdullayev, Karabağ Diriliş Fonu Yönetim Kurulu Başkanı Rahman Hacıyev, Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi (Ispat) Proje Müdürü Mehmet Tangut, Alat Serbest Ekonomik Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanı Valeh Alaskerov, Azerbaycan Cumhuriyeti Orta ve Küçük Girişimciliğin Geliştirilmesi Ajansı (KOBIA) Başkanı Orhan Mammadov, Azerbaycan Yatırım Şirketi (Aiş) Direktörü Ülvi Mansurov, Ticaret Bakanlığı Serbest Bölgeler, Yurtdışı Yatırım ve Hizmet Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Ali Bayraktar, Sumgayıt Kimya Sanayi Parkı Direktörü Elşad Nuriyev, Azerbaycan Ekonomi Bakanlığı Girişimciliğin Geliştirilmesi Fonu Yönetim Kurulu Başkanı Kenan Nacafov katıldı.

Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Azerbaycan’da 15 milyar doların üzerinde ve 450’ye yakın proje üstlenen Türk müteahhitlik sektörünün, Azerbaycan’ın kurtarılan bölgelerinde ve Karabağ’ın yeniden imarında halihazırda devam eden işbirliği çerçevesinde çalışmalarını daha da artırmak ve bu süreçte etkin bir şekilde yer almak istediklerini söyledi: “Hedefimiz, iki ülke olarak karşılıklı olarak 15 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşmak. Azerbaycan ile ikili ticaret hacmi yeni tip koronavirüs salgınına rağmen 2020’de bir önceki yıla göre yüzde 5 artışla 4.6 milyar dolara ulaştı. Bu ivmenin 2021’in tamamına yayılmasını bekliyoruz. Bu yolda attığımız önemli adımlardan birisi de kendi ticaret kurallarımızı belirlediğimiz Tercihli Ticaret Anlaşması’nın 1 Mart 2021 tarihinde yürürlüğe girmesidir. Anlaşma kapsamının genişletilmesi için çalışmalarımız devam etmektedir.” Muş, Azerbaycan’daki Türk yatırımlarının 12 milyar dolara, Azerbaycan’ın Türkiye’deki doğrudan yatırımlarının ise 19.5 milyar dolara ulaştığını belirtti.

“Hedefimiz karşılıklı ticaret hacmini artırmak”: Azerbaycan Ekonomi Bakanı Mikayıl Cabbarov, “Hedefimiz karşılıklı ticaret hacmini artırarak, devlet başkanlarımızın bize verdiği hedefleri, yerine getirmektir. Ne kadar çok Azeri iş adamı ve şirketi Türkiye’de yatırım yaparsa, ne kadar çok Türk şirketi ve iş adamı Azerbaycan’da yatırım yaparsa iktisadi ilişkilerimiz olumlu etkilenecektir. Kardeş Türkiye yatırımlarda birincidir. İnanıyorum ki hayata geçireceğimiz çalışmalar ve Türkiye ile Azerbaycan arasındaki Tercihli Ticaret Anlaşması’nın 1 Mart tarihinde yürürlüğe girmesi ticari ilişkilerimizin artmasına yardımcı olacak” dedi.

İşbirliği için birçok alan bulunuyor: İki ülke arasında işbirliği yapılabilecek birçok alan bulunduğuna dikkat çeken DEİK Başkanı Nail Olpak, sağlık ve sağlık turizmi başta olmak üzere tarım, savunma, altyapı, madencilik ve ilaç sektörlerini özellikle vurgulamak istediğini anlattı: “Azerbaycan’ın büyük projeleri var. O çerçevede Türkiye’nin de çok önemli bir deneyimi var. Ayrıca Karabağ’da yeni yatırım alanları var. İki ülke arasında uygulanmasına başlanan kimlikle seyahat uygulaması önemli. Önümüzü açacak hususlardan bir tanesi de milli paralarla ticaretin kapsamının genişletilmesidir. En değerli varlıklardan birisinin bilgi ve network olduğu bilinciyle DEİK ailesinin tüm dünyaya yayılan 146 iş konseyinin tecrübe ve network’ünün Azerbaycanlı kardeşlerimize açık olduğunu ifade etmek istiyorum.”

“Bugün Azerbaycan’a yatırım yapma zamanıdır”: Türkiye-Azerbaycan İş Konseyi Başkanı Selçuk Akat, “Her geçen gün önemi artan Bakü Limanı, İpek Yolu’nun parlayan yıldızı olacak. Son bir yılda tercihli ticaret anlaşması, vizesiz ve pasaportsuz seyahat ile iş insanlarının önü açıldı. Hazar’ı, Akdeniz’i daha da yakınlaştıracak olan Zengezur koridorunun açılmasını heyecanla bekliyoruz. Karabağ’ı bir milli görev bilinciyle yeniden inşa edip küresel değer zincirine entegre edeceğiz. Tüm bu nedenlerle buradan Türk iş dünyasına sesleniyor, bugün Azerbaycan’a yatırım yapma zamanıdır, diyorum” diye konuştu.

“Türkiye yönetim üssü”: Yatırımlar açısından Türkiye’nin stratejik lokasyonunun önemine değinen Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi (Ispat) Proje Müdürü Mehmet Tangut, Avrupa menşeili ülkelerin Türkiye’yi bir yönetim üssü olarak kullandıklarını, uluslararası doğrudan yatırım kanunu çıkardıklarını söyledi.

Türkiye’de ‘Serbest Bölge’ avantajları: Ticaret Bakanlığı Serbest Bölgeler, Yurtdışı Yatırım ve Hizmet Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Ali Bayraktar, Türkiye’de serbest bölgelerin gümrük hattı dışında sayılmaları nedeniyle yurt dışından serbest bölgelere getirilen mallara gümrük vergisi ve KDV’nin uygulanmadığını söyledi. Türkiye’de bulunan 18 serbest bölgede yerli ve yabancı yatırımcılara toplam 24 bin dönümlük yatırım alanı sunduklarını, 1900 firmaya ev sahipliği yaptıklarını, bunun da yaklaşık 500’ünün yabancı olduğunu paylaşan Bayraktar, “Serbest bölgelerimizden 2020’de 22 milyar dolarlık bir ticaret gerçekleşmiş durumda. Serbest bölgelere şu ana kadar da 6.6 milyar dolarlık yatırım çekmiş durumdayız. Bunun da yüzde 70’i ihracata yönelik. 80 bin kişiye istihdam sağlayan bir yatırım alanı modeli” dedi.

KKTC ile işbirliği geliştiriliyor
Ticaret Bakan Mehmet Muş’un KKTC ziyareti kapsamında KKTC Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyet Hükümeti arasında Ticaretin ve Ekonomik İş Birliğinin Geliştirilmesine Dair Protokol, Türkiye adına Ticaret Bakanı Muş, KKTC adına Başbakan Yardımcısı, Ekonomi ve Enerji Bakanı Erhan Arıklı tarafından imzalandı.

Kuzey Makedonya’da Türk yatırımcılara özel alan
İstanbul Ticaret Odası, Kuzey Makedonya’daki iş fırsatlarının ve yatırım ortamının değerlendirildiği bir webinar düzenlendi.
Toplantıya video mesajla katılan Kuzey Makedonya Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Bujar Osmani, ülkelerin ve firmaların ticari işbirliklerinin, diplomatik ve siyasi ilişkilere doğrudan katkı sağladığını, Türkiye ve Kuzey Makedonya arasındaki ticari ilişkilerin artırılması gerektiğini vurguladı.

İstanbul Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Şekib Avdagiç, Türkiye ve Kuzey Makedonya arasında dış ticaretin 20 yılda 6 kat artarak 547 milyon dolara ulaştığını söyledi: “Ticaret hacmimiz artsa da yeterli seviyede değil ve potansiyelimizin altında. İmkanları kullanarak ticaret hacmimizi 1 milyar dolara çıkarmalıyız. Yapmamız gereken çok iş var. Kuzey Makedonya’da Türk firmalarının doğrudan yaptığı sermaye yatırımları 2019’da 345 milyon dolara ulaştı. Kuzey Makedonya Merkez verilerine göre ülkeye giren doğrudan yabancı yatırımların tutarı 5.7 milyar dolar. Kuzey Makedonya’da; Avusturya, İngiltere, Yunanistan, Hollanda ve Slovenya firmaları, yatırımlarda en üst sıralarda yer alıyor. Türk firmalarının yatırım oranı ise sadece yüzde 6. Türkiye’ye sadece 1.5 saat uzaklıkta olan Kuzey Makedonya ile aramızdaki yatırım oranları ile Yunanistan’ın bile gerisinde kalıyoruz. Dost ve kardeş ülkemizle bu yatırım sıralamasında zirvelerde olmamız gerekiyor.”

Makedonya-Türkiye Ticaret Odası (MATTO) Başkanı Aydoğan Ademoski, yaptığı sunumda, STA ve gümrüksüz bölgeler sayesinde Türkiye ve Kuzey Makedonya arasındaki doğrudan yatırımların 3 milyar dolara çıkabileceğini anlattı.

Türk yatırımcısına özel serbest bölge: Kuzey Makedonya Cumhuriyeti Teknolojik Sanayi Geliştirme Bölgeleri Genel Müdürü Jovan Despotovski, ülkelerinde 14 serbest ticaret bölgesinin faaliyette olduğunu, henüz tamamen faaliyete geçmemiş olan Tidz Gevgelija bölgesinin toplam kullanım alanını büyüttüklerini aktardı: “Büyütme çalışmalarıyla 120 hektara çıkaracağımız bu alanı tamamen Türk yatırımcılara ayırmak istiyoruz. MATTO ile görüşmelerimiz devam ediyor.”

“İnşaat yatırımcılar için en önemli sektör olacak”: Kuzey Makedonya’nın önemli yatırımcılarından olan Cevahir Group’un Yönetim Kurulu Üyesi ve MATTO Başkan Yardımcısı Eser Cevahir ise inşaat sektörünün Kuzey Makedonya’da yükselen bir trend olduğunu ve ileride de yatırımcılar için en önemli sektör olacağını belirtti.