İsveç-Türkiye şirketlerinin işbirliği Türkiye’de ve dünyada devam ediyor

İsveçli firmaların Türkiye’de yarattıkları değer’ raporu son 5 yılda Türkiye’deki İsveçli şirketlerin 47.3 milyar TL’lik katmadeğer yarattıklarını ortaya koyuyor. Rapor, 2018 yılı itibariyle araştırmada yer alan İsveçli şirketlerin Türkiye’deki istihdama 61 bin kişiden fazla katkı sağladığını belirtiyor. Türkiye ile İsveç arasındaki ticari ilişkilerin Türkiye’nin ekonomik ve sosyal yaşamına sunduğu katkıları ele alan rapor; İsveç Büyükelçiliği, İsveç İstanbul Başkonsolosluğu, İsveç Ticaret ve Yatırım Konseyi Business Sweden ve Türkiye'deki İsveç Ticaret Odası’ndan oluşan ‘Team Sweden’ tarafından hazırlandı.
İsveç menşeli 125’ten fazla şirket Türkiye’de faaliyet gösterirken 400’den fazla İsveçli şirket de distribütörler ve acenteler kanalıyla çalışmalarına devam ediyor. Aralarında Türkiye’de 120 yıldan uzun süredir faaliyet gösteren Ericsson’la beraber Autoliv, H&M, IKEA, Lindex, Sandvik ve Securitas gibi global liderlerin de bulunduğu firmaların pek çoğu, Türkiye’yi satış ve ihracat merkezi olarak kullanarak, Pakistan ve Hindistan gibi çeşitli Asya ülkeleri, Orta Doğu ve Afrika bölgelerini Türkiye’den yönetiyor.
‘Gayrisafi Katma Değer’de yüzde 13.5 artış: Rapora ilişkin detayların paylaşıldığı toplantıda konuşan İsveç İstanbul Başkonsolosu Peter Ericson, günümüzde İsveç’in Türkiye, Türkiye’nin de İsveç için ihracat yapılan ülkeler arasında 20’nci sırada olduğunu, aynı zamanda Türkiye’deki İsveçli şirketlerin 2014-2018 yılları arasında ‘Gayrisafi Katma Değer’e (GSKD) sağladıkları katkının her yıl ortalama yüzde 7 arttığını söyledi. Ericson, 2019 yılında gelen yeni İsveç yatırımları sayesinde bu oranın yıllık yüzde 13.5 oranında artış göstermesini beklediklerini ifade etti.
Ericson, Türkiye ile İsveç arasındaki ticaret hacminin 2018’de, yaklaşık 3.1 milyar doları bulduğunu kaydetti: “İsveç ile Türkiye arasındaki politik ve ticari ilişkiler, 17’nci yüzyıla uzanıyor. Yüzyıllardır devam eden ikili ilişkilerimiz sayesinde Türkiye’deki İsveç şirketleri, yeni fabrikalara yatırım yaptı, Ar-Ge tesisleri kurdu, yerli Türk şirketleri satın aldı, ortaklıklar yaptı, ihracata katkıda bulundu ve binlerce iş fırsatı yarattı. İsveçli firmalar halen, Türk ekonomisine katkı sağlamaya devam ediyor. Dolayısıyla İsveç ve Türkiye arasındaki ilişkileri, ticaret hacmi rakamlarının çok daha ötesinde görüyoruz. İsveçli firmaların Türkiye’de yarattıkları değer raporuyla ekonomik verilerin de ötesine geçerek, firmalarımızın Türkiye’ye sağladığı gayrisafi katmadeğeri ortaya koymaya çalıştık” dedi.
Türk şirketlere İsveç’te ve üçüncü ülkelerde birlikte yatırım olanakları: Dergimiz KobiEfor’a açıklamalarda bulunan Ericson, Türkiye’de İsveç şirketlerinin enerji, imalat ve tekstil sektörleri ağırlıklı çalıştığını, İsveç’te ise özellikle inşaat ve altyapı projelerinde Türk firmalar için ciddi yatırım olanakları bulunduğunu söyledi. Küresel olarak da Türk yapı ve inşaat şirketlerinin İsveçli şirketler için çok iyi ortaklar olduğunu vurgulayan Ericson, üretim ve ihracat üssü olarak Türkiye’yi tercih ettiklerini ifade etti. İnşaat ve altyapı sektörünün yanısıra İsveç’te Türk firmalar için bilişim teknolojileri (özellikle veri merkezleri), yaşam bilimleri (özellikle Ar-Ge ve test yatakları konusunda) Türk şirketler için yatırım olanakları bulunduğunu da kaydeden Ericson, 10 milyon nüfusa sahip İsveç için; “Belki küçüğüz ama büyük etkiler bırakıyoruz” dedi.
Sadece 2019’da beklenen katmadeğer 12.6 milyar TL: İsveç Ticaret Ataşesi Edin Erkocevic ise sunumunda raporun detaylarına ilişkin bilgiler verdi: “Araştırmamıza bilgi veren şirketler, 2014-2018 yıllarını kapsayan 5 yıllık periyodda Türkiye’nin ‘Gayrisafi Katma Değeri’ne 47.31 milyar TL’lik katkıda bulundu. 2019 yılı sonunda bu katkı şirket başına ortalama 252 milyon TL olarak gerçekleşirken yıllık toplam değer de 12.6 milyar TL’ye ulaştı” dedi.
Son 5 yılda İsveçli şirketlerin çalışan sayısı yüzde 36 arttı: Erkocevic, raporda yer alan istihdam rakamlarına ilişkinse şunları aktardı: “Araştırmaya katılan firmaların 2018’de doğrudan istihdam rakamları 28 bin kişiyi aştı. İsveç şirketleri direkt, dolaylı ve ikincil istihdam yolları ile de istihdama katkıda bulunuyorlar. İsveçli şirketlerin çalışan sayısı 5 yıllık periyotta yüzde 36 oranında büyüdü. İstihdam katkısı 2018’de 61 bin 900 kişiye ulaştı.”
1.000’den fazla Ar-Ge çalışanı ve kadın istihdamına verilen destek: Erkocevic, İsveç menşeli şirketlerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri Ar-Ge çalışmalarına da değindi: “İsveçli şirketler bünyesinde bugün yalnızca Ar-Ge departmanlarında 1.000’den fazla profesyonel çalışıyor. Buna ek olarak Türkiye’deki İsveç şirketlerinde, Ar-Ge çalışanlarının sayısında yüzde 18’lik artış gözleniyor. İsveçli şirketlerin toplumsal cinsiyet eşitliğine verdiği destek de kadın yönetici istihdamında kendini gösteriyor. İsveçli firmalarda yöneticilerin neredeyse üçte biri kadın. İsveçli şirketler Türkiye’deki faaliyetlerinde global sürdürülebilirlik hedeflerine uygun olarak hareket ediyor. Çok sayıda İsveçli firma Türkiye’de temiz çevre teknolojileri alanında üretim yapıyor ve bu sayede Türkiye’nin inovasyon ekosistemine katkıda bulunuyor.”
Rapora göre, 2018’de Türkiye ile İsveç arasındaki ticaret hacmi yaklaşık 3.1 milyar doları buldu, bu rakamın 1.4 milyarı Türkiye’den İsveç’e yapılan ihracatı, 1.7 milyar doları ise İsveç’ten Türkiye’ye yapılan ithalatı oluşturuyor. Araştırmaya katılan firmalar arasındaki en büyük 5 ihracatçı ise, 5 yıllık periyodda Türkiye’den 4.2 milyar ABD doları ihracat gerçekleştirdi. Türkiye’nin ilk bin ihracatçısı içinde de birçok İsveçli firma bulunuyor. Raporla sürdürülebilirlik, çevre, insan hakları, eğitim ve sosyal sorumluluk gibi konularda gerçekleştirilen çalışmalar da aktarılırken İsveç menşeli firmaların gerçekleştirdiği projelere ilişkin olarak örnekler de sunuldu. Araştırma, katılımcı şirketlerin 2014-2019 yılları arasındaki faaliyetlerine ilişkin paylaştıkları bilgilere dayanıyor. Raporda, İsveçli firmaların sağladığı katmadeğeri belirlemek için Nobel Ödüllü Ekonomi Profesörü Wassily Leontief’in “Girdi-Çıktı Modeli kullanıldığı, bu metodolojiyle sektörler arasındaki bağlantılara dayanarak, araştırmadaki İsveç şirketlerinin Türkiye ekonomisine doğrudan, dolaylı ya da ikincil etkilerinin değerinin ölçüldüğü belirtiliyor.