Kooperatiflerin Genel Kurulları Ertelenmeli

Pandemi nedeni ile derneklerde olduğu gibi kooperatiflerin de genel kurullarının pandemi riski azalıncaya kadar belirli bir süre ertelenmesi, kooperatif ortaklarının ve toplum sağlığının korunmasına önemli katkı sağlayacaktır.
Kooperatiflerin 2019 yılı ile ilgili en geç 2020 Haziranayı sonuna kadar yapmak zorunda oldukları genel kurulu koronavirüs salgını (pandemi) nedeniyle 31/07/2020 tarihine kadar ertelenmiş olup, bu tarihten itibaren ertelenen genel kurulun üç ay içinde, yani 2020 Ekim ayı sonuna kadar yapılması kararlaştırılmıştır. Bu kapsamda ayrıca bakana üç ay daha erteleme yetkisi verilmiştir. (7244 sayılı kanun madde 2/d)
Dünyada ve ülkemizde büyük bir endişe ile takip edilen koronavirüs salgını etkisini sürdürmektedir. Özellikle bayramdan sonra bu risk tekrar artmıştır ve artmaya devam etmektedir. Bu durumu dikkate alan sayın İçişleri Bakanı, derneklerin genel kurullarını üç ay erteledi.
Ancak aynı kanunda yer alan kooperatiflerin genel kurulları ile ilgili bugüne kadar ilgili Bakanlar bir erteleme yapmamışlardır. Bilindiği üzere yapı kooperatifleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na, işletme kooperatiflerinin de Ticaret Bakanlığı’na bağlı olması nedeniyle erteleme yetkisini kullanacak olanlar bu bakanlarımızdır.
31/07/2020’ye kadar ertelenen genel kurullar bu tarihi müteakip başlatılmış olup, önemli sayılacak risk içerecek şekilde genel kurullarını yapmaya başlamışlardır. Ancak ortak sayısı 500’den fazla olan kooperatiflerin genel kurul yapmadaki riski göz önünde tutularak ve Bakanlarca erteleneceğidüşünülerek çoğunlukla en son tarihi, yani 2020 Ekim ayını beklemektedirler. Bu durumda 2020 Ekim ayında çok sayıda kooperatiflerin genel kurulları yapılmaya çalışılacaktır. Özellikle bu kooperatiflerin ortak sayısının 500’ün üzerinde olması, bazılarının 3000, 4000 ve 5000’e yakın ortağının bulunması nedeni ile genel kurul yapılacak uygun bir alanın temini de mümkün olamayacaktır. Diğer taraftan ortak sayısı 500’den fazla olan kooperatifler için yönetim ve denetim kurulu üye seçimlerinin gizli oy açık tasnif esasına göre yapılması gerektiğinden, bu yüzden ortakların birbirleri ile olan teması zorunlu hale gelmiş olacaktır.
Diğer taraftan İstanbul’da bulunan bu kooperatiflerin çoğu 1970’li ve 1980’li yıllarda kurulan kooperatifler olması nedeniyle halihazırda ortaklarının yaş ortalaması 65 yaşın üzerinde bulunmaktadır.
Bütün bu olumsuzluklar göz önünde tutularak sayın Çevre ve Şehircilik Bakanı ile sayın Ticaret Bakanı’nın ortakların ve toplumun sağlığını göz önünde tutarak 7244 sayılı kanunda yer alan bu erteleme yetkisini kullanmaları önem arz etmektedir. Aksi halde sayın Bakanlarımız bu erteleme yetkisini kullanmadıkları takdirde ortaklar ve toplum sağlığı önemli ölçüde riske edilmiş olmaktadır.
Bu olumsuzlukların giderilmesi için öncelikle sayın Bakanlarımızın bu erteleme yetkilerini kullanmalarını bekliyoruz. Bu mümkün olmadığı takdirde genel kurul yapmamanın cezai yaptırımı bu dönem için uygulanmayarak kooperatiflerin genel kurullarını yapıp yapmamaları serbest bırakılmalıdır. Aksi halde bazı kooperatiflerin genel kurul yapmamanın cezai yaptırımını da göze alarak genel kurulu yapmamaları söz konusu olacaktır. Kooperatifin dolayısıyla yönetim kurulunun kendi tercihine bırakılmalıdır. Aksi halde çoğu kooperatif ortaklarının ve toplumun sağlığını düşünerek genel kurul formalitelerini yerine getirerek, genel kurul yapma ile ilgili iş ve işlemlerini tamamlamış olmalarına rağmen genel kurulda toplantı nisabının oluşmadığı gerekçesi ile iptal tutanağı düzenlemek zorunda kalacaklardır. Bu yaklaşım da kooperatiflerin boş yere bir takım giderlere katlanmasını ve zaman harcamasını gerektirecektir. Kaldı ki, ortak sayısı fazla olan kooperatiflerde genel kurul toplantı süreci baştan sona sağlıklı yürütülemeyeceği gibi, kooperatif yönünden beklenildiği şekilde karar alınması da mümkün olmayacaktır.
Kooperatiflerin genel kurul yapma sırasında herhangi bir ortakta koronavirüs tespit edilmesi genel kurula iştirak eden bütün ortakları, dolayısıyla bütünsiteyi ilgilendiren olumsuz sonuçlar ortaya çıkaracaktır. Bu olumsuzluk ortakların dışında ortakların ailelerini, iş ilişkisi olan kişileri de etkileyecektir.  Süreç o sitenin karantinaya alınmasına kadar gidebilecek olumsuz sonuçlara sebep olacaktır.
Kısaca bütün bu olumsuzlukların yaşanmaması için sayın Bakanlarımızın kooperatiflerin genel kurul yapmaları ile ilgili bu konuyu değerlendirmeleri ve derneklerde olduğu gibi kooperatiflerde de bu erteleme yetkilerini kullanmaları, ortakların sağlığı için önemli olduğu gibi, çevre ve toplum sağlığı yönünden de önem arz etmektedir.