Türkiye’nin yeni hikayesi dijital dönüşüm ile yazılacak

Orhan Turan
TÜRKONFED Yönetim Kurulu Başkanı

Kaynaklarımızın hızla tükendiği, bir virüsün hayatımızı köklü olarak değiştirdiği, teknolojik devrimin gündelik hayatın ritmini hızlandırdığı günümüz dünyası, bildiğimiz tüm zihin haritalarını, sistemleri, niyetleri, kurumları ve kuralları değişime zorluyor.
Bu yeni çağda iş dünyasının öncelikli iki gündemi; ikiz dönüşüm olarak da adlandırılan dijitalleşme ve yeşil dönüşüm olacak. Birbirini tetikleyen bu iki kavramdan birini eksik bırakmak, diğerinde de başarısızlığa yol açacak.
Dijital dönüşüm şu anda ülkemizin en büyük fırsatlarından biri. Çünkü sanayi devrimini başlatan gelişmiş ülkelerle geleneksel yöntemler ile rekabet etmenin son derece zor olduğu bu dönemde aradaki makası kapatacak tek değişken dijitalleşme. Teknolojinin sağladığı hız ve verimlilik ile sanayimizi dönüştürebilir, yüksek teknolojili üretim seviyesine çıkmak için dijitalleşmeyi kullanırsak, yarışa gelişmiş ülkeler ile aynı kulvardan başlayabiliriz.
Ancak Türkiye’nin yeni hikayesi ve çıkış yolu her ne kadar yüksek teknolojili üretim ve katmadeğerli ihracattan geçse de henüz arzu ettiğimiz seviyenin oldukça uzağındayız. Öyle ki 2000’li yılların başında yüzde 6.73’e kadar çıkan ileri teknolojili ürün ihracatımız, 2019’da yüzde 3.62’ye gerilerken aynı yıl ithalatımız ise yüzde 15.3 oldu. Son beş yılda, yüksek teknolojili ürünlerde 100 milyar doların üstünde açık verdik. Diğer taraftan son 40 yıldır dünya ekonomisinden aldığımız pay yüzde 1’i geçmiyor. Bu payı ve toplam faktör verimliliğimizi artırmak için yüksek teknolojili, markalı üretim ile ihracatı odağımıza almalıyız.

İşletmelerimizin rekabet gücünü artırmalıyız
Bu süreçte Türkiye’de sanayi ve hizmet sektöründe faaliyet gösteren 7 bin büyük şirkete kıyasla sayıları 3.2 milyonu bulan KOBİ’lerimizin dijitalleşmesi büyük önem taşıyor. Çünkü tarım dışı sektörlerde istihdamın yüzde 72’sini, toplam cironun yarısını ve toplam ihracatın yüzde 37’sini gerçekleştiren KOBİ’ler, ülkemiz ekonomisinin ana dinamosunu oluşturuyor.
KOBİ’lerimizin rekabet güçlerini artırabilmeleri ancak içinde bulunduğumuz teknolojik dönüşüm sürecine adapte olabilmeleri ile mümkün görünüyor. Nitelikli insan kaynağından yüksek teknoloji kullanımına, yüksek katmadeğerli üretimden yüksek katmadeğerli ihracata kadar KOBİ’lerin yetkinliklerini geliştirmek için aradığımız kaldıraç da dijitalleşme olarak karşımıza çıkıyor.

KOBİ’lerimiz dijitalleşmenin ilk fazında
Ekonominin her alanında üretkenlik artışı yaratan dijitalleşme ve finansal teknolojiler, KOBİ’lerimizin rekabetçilikleri için de önemli avantajlar sağlıyor. Ancak TÜRKONFED olarak 11 ilde 1.000 KOBİ ile görüşerek hazırladığımız KOBİ’lerin Dijital ve Finansal Karnesi araştırmamız, işletmelerimizin dijitalleşmenin henüz ilk fazında olduğunu gösteriyor. KOBİ’lerin farklı dijital teknolojilerden yararlanma oranının düşük olmasının altında yatan en önemli neden finansal kaynak yetersizliği ile altyapı eksikliği olarak karşımıza çıkıyor. Teknolojik ve dijital yatırımların veri analitiği düzeyine, yani ikinci faza erişmesi için önemli aksiyonların alınması gerekiyor.

Biz de bu süreçte TÜRKONFED olarak KOBİ’lerimizin teknolojiyi etkin kullanmalarını sağlamak, dijital ve finansal okuryazarlık seviyelerini artırmak, e-ticaretten ihracata yetkinlik kazandırmak ve yeni iş modellerini geçişlerine yardımcı olmak amacıyla bir dizi proje yürütüyoruz. Üretime odaklanmış sektörlerin dijital dönüşümüne katkı sağladığımız Dijital Anadolu Projesi; dijitalleşme karnesi, dijitalleşme yol haritası, mentorluk, bire bir koçluk gibi hizmetler sunduğumuz Dijital Dönüşüm Merkezi; KOBİ’lerin mevcut kapasitelerini artırmayı ve yaşam döngülerini sürdürülebilir kılmayı amaçladığımız İşimi Yönetebiliyorum; KOBİ’ler arasında birlikte çalışma kültürünün geliştirilmesini ve krizler karşısında dayanıklılıklarını artırmayı hedeflediğimiz Dayanıklı KOBİ’ler, Güçlü Yarınlar ile küçük ve orta ölçekli işletmelerimizin yanında oluyoruz.

Yeni ekonomik dönüşüm için yerküreyle ilişkimizi yeniden düzenlemeye, dijitalleşmeyi bir tercih değil zorunluluk olarak görmeye ve KOBİ’lerimizin kapasitelerini geliştirmeye odaklandığımız takdirde küresel ekonomide etkin bir aktör olacağımıza inanıyor, TÜRKONFED olarak bu hedefe katkı sunmak üzere çalışmalarımızı sürdürüyoruz.