Türkiye’nin en büyük süper bilgisayarı; Lenovo Türkiye, Ulakbim ve Tübitak İş birliği ile Türk Ulusal Bilim e-Altyapısı TRUBA bünyesinde kuruldu

Süper bilgisayarların diğer bilgisayarlardan farkı nedir?
Süper bilgisayarlar, hesaplamaların yoğun olduğu bilim alanlarında önemli rol oynarlar. Bu bilgisayarlar; kuantum mekaniği, hava durumu tahmini, iklim araştırması, petrol ve gaz araştırmaları, moleküler modelleme projeleri dahil olmak üzere çeşitli kimyasal ve biyolojik alanlarda karmaşık hesaplama görevleri için kullanılır. Bunun yanı sıra uçak ve uzay aracı aero dinamiği, nükleer silahlar ve nükleer füzyon, dayanıklılık ve rüzgar testleri, mekanik hesaplamalar gibi fiziksel simülasyonların ve modellemelerin hesaplanmasında da kullanılır.

Lenovo ARF süper bilgisayarı anlatır mısınız? Bu bilgisayarın çıkış noktası ve amacı nedir?
Günümüzde yapay zeka geliştirme projeleri ve büyük veri analizleri gibi alanlarda kullanılan verilerin ve iş yükünün hacmi, bilimsel araştırmalarda hesaplamanın gücünü gözler önüne seriyor. Lenovo olarak, büyüyen ihtiyaçları karşılamak ve sağlık, enerji, iklim bilimleri gibi sektörlerde çözüm üretmek amacıyla ARF süper bilgisayarı ürettik.
Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırmalar Kuruluşu TÜBİTAK bünyesinde yer alan Türk Ulusal Bilim e-Altyapısı TRUBA bünyesinde kurulan Arf Hesaplama Kümesi isimli Lenovo süper bilgisayar, dünyada Top500 süper bilgisayar listesine 313’üncü sıradan giriş yaptı. 1993'te başlatılan ve her 6 ayda bir güncellenen Top500 listesi, dünya genelinde en güçlü 500 bilgisayar sistemini sıralayan prestijli bir kaynak.
Bu liste, bilgisayar teknolojilerindeki gelişimlerin izlenmesi ve genel amaçlı sistemlerin ortak kullanımı için önemli bir referans kaynağı. Arf hesaplama kümesi, listeye en üst sıradan giren süper bilgisayar olarak da ilkler arasında yerini aldı. İsmini, dünyaca ünlü matematikçimiz Cahit Arf’tan alan süper bilgisayar, toplam 55 bin 552 çekirdekten oluşuyor. Arf, ThinkSystem SD650 V3 sunucular üzerinde yüksek çekirdekli Intel Xeon Platinum işlemcilerle çalışıyor.  Arf süper bilgisayarının Rmax değeri 3.00 PetaFlops’dur. Bu değer bir süper bilgisayarın gerçek problemleri çözerken ne kadar hızlı performans göstereceğini ifade etmektedir, bu değer göz önüne alındığında TUBİTAK altyapısındaki süper bilgisayar sistemi saniyede 3 katrilyon kayan nokta işlem hesaplama kapasitesine sahiptir.
Daha iyi anlayabilmemiz için 1 PetaFlops süper bilgisayar sistemi saniyede 1 katrilyon kayan nokta işlemi gerçekleştirme kapasitesine sahiptir, 1 PetaFlops’lu bir süper bilgisayar sisteminin sadece 1 saniyede yapabileceklerini karşılamak için 31,688,765 yıl boyunca her saniye hesaplama yapılması gerekmektedir.

Lenovo, dünyada bulunan 500 süper bilgisayarın %30’dan fazlasına sahip  Lenovo ARF süper bilgisayara neden Cahit Arf’ın adını verdiniz?
Cahit Arf, birçok çağdaş Türk matematikçinin eğitimini sadece dersleri aracılığıyla değil, aynı zamanda konferans ve seminerlerde yaptığı bilgilendirici tartışmalarla önemli ölçüde etkilemiş bir bilim insanı. Genç matematikçiler, onun yaklaşımını, kendine özgü yöntemlerini ve çözümlerini yıllarca takip etmişler. O hedeflerine ulaşana kadar asla pes etmemiş. Biz de özelleştirilmiş süper bilgisayarları yaparken onun gibi pes etmeden çalıştık.

TÜBİTAK ile yaptığınız alt yapı çözüm ortaklığından bahseder misiniz? Bu iş birliği Türkiye’ye neler katacak?
Haziran ayında, MODSİMMER TRUBA Veri Merkezi'nin açılışı ve Lenovo iş birliği ile hayata geçirilen ARF Süper Bilgisayar’ın tanıtımı dolayısıyla TÜBİTAK Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi’nde T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Sayın Mehmet Fatih Kacır'ın da katılımıyla tören düzenlendi. Bu iş birliğinde ARF süper bilgisayar ile Türkiye’nin araştırma ekosistemine hizmet sağlanacak. Bu başarı hem TÜBİTAK'ın hem de Lenovo'nun yüksek performanslı bilgi işlemiyle dünya çapındaki liderliğinin bir kanıtı niteliğinde. Dünyada bulunan 500 süper bilgisayarın %30’dan fazlasına sahip olan Lenovo olarak Türkiye’deki bu başarıya ortak olmaktan dolayı son derece gururluyuz.