Oniki yıldan sonra: “Nerede kalmıştık?”

Marmara Grubu Vakfı Genel Başkanı Dr. Akkan Suver, Karadağ (Montenegro) Devleti tarafından Balıkesir’e Fahri Konsolos olarak atandı. Atanması Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından onaylanan Dr. Akkan Suver’in görevine Şubat ayı başında başlayacağı öğrenildi.
Daha önce 2008 ile 2020 yılları arasında aralıksız 12 yıl İstanbul’da Karadağ (Montenegro) Devleti’ni Fahri Başkonsolos olarak temsil eden Dr. Akkan Suver, geçen yıl İstanbul’da resmi konsolosluk açılmasıyla görevinden ayrılmıştı.
Halen Marmara Grubu Vakfı’nın Genel Başkanlığı’nı yapmakta olan Dr. Akkan Suver, 1998 yılından beri aralıksız yirmi üç yıldır tertiplenmekte olan Avrasya Ekonomi Zirveleri’nin de kurucusudur.
Karadağ ile Osmanlı’nın ve Türkiye Cumhuriyeti’nin tarihsel ilişkilerinin serüvenini anlatan ve alanında tek olan (Prenslik’ten Krallığa, Krallıktan Cumhuriyete, Osmanlı’dan Türkiye’ye Karadağ) isimli  kitabı Karadağ dilinde Karadağ’da da basılan Dr. Akkan Suver’in aynı zamanda Gazeteci ve Yazar olarak, İngilizce, Azerice ve Karadağ dilinde yayınlanmış kitapları da bulunmaktadır.
KobiEfor Dergisi, Dr. Akkan Suver’le hem bu yeni atanma konusunu hem de Karadağ’ı konuştu.

KobiEfor: Sayın Suver, bir yıl sonra Karadağ (Montenegro) Devleti, sizi yeniden görevlendirdi. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Dr. Akkan Suver: Karadağ  (Montenegro) Devleti’ni on iki yıl İstanbul’da temsil ettim. 2020 yılının Ocak ayında, İstanbul’da resmi konsolosluk açılmasıyla görevim sona ermişti. Ne var ki, Karadağ (Montenegro) Devleti bir alicenaplık göstererek, benim fahri konsolosluğumun devamını istedi. Onların bu isteği de Türkiye tarafından uygun görüldü ve beni Balıkesir’e Fahri Konsolos olarak atadılar. Hem Karadağ’ın, hem de Türk Devleti’nin belgelerini İstanbul Başkonsolosu Selim Lika’dan teslim almanın bugün yüksek gururunu taşımaktayım. Bu vesileyle, benden  ilgisini esirgemeyen Karadağ (Montenegro) Devleti’ne ve atanmamı onaylayan Türkiye Dışişleri Bakanlığı’na teşekkürü bir borç biliyorum.

KobiEfor: Karadağ da her ülke gibi Koronavirüs Salgını’nı yaşadı, Karadağ bu süreci nasıl yönetti?
Dr. Akkan Suver: Karadağ geride bıraktığımız yaz başında, ‘Koronavirüs’ten kurtulan ilk Avrupa ülkesiydi. Sıkı önlemlerle Karadağ, ‘Koronavirüs’ü Avrupa’da ilk durduran ülke olmasına rağmen yaz sezonunda turistlerin gelmesiyle maalesef yeniden bir sıkıntıya girdi. Geride bıraktığımız aylar içinde alınan önlemler sonunda 12 Ocak 2021 gününden itibaren uygulanan sıkı tedbirler kısmen esnetildi. Mesela ülkeye girişte test zorunluluğu ile hafta sonları konulmuş olan şehirlerarası seyahat yasağı kaldırıldı. Ama bizim ülkemizde olduğu gibi saat 22.00 ile 05.00 arası sokağa çıkma yasağı hâlâ devam etmektedir.

KobiEfor: Karadağ bir turizm ülkesi. Geçen yıl bütün ülkelerin yaşadığı kısır döngüyü, Karadağ da yaşadı. Bu yılı nasıl değerlendiriyorsunuz?
Dr. Akkan Suver: Öncelikle şunu söyleyebilirim. Dünya’nın önde gelen turizm kuruluşları Karadağ’ı, Japonya, Maldivler, İsviçre Alpleri, Meksika ve Sahra Altı Afrika’dan sonra altıncı sırada turizm cazibe merkezi ülke olarak göstermektedirler. Özellikle de Kotor, Budva, Bar gibi şehirlerinin yaz aylarındaki güzelliği unutulmaz olan Karadağ dağ turizmi veya yeni adıyla eko-turizm için de ideal bir ülke olma vasfını korumaktadır. Aşının piyasaya sürüldüğü bu günlerde dünya çapında sınırların açılmasıyla Karadağ’ın turizm destinasyonlarının başında yer alacağını umut ediyorum.

KobiEfor: Karadağ’ın ekonomik yapısı hakkında bilgi verir misiniz?
Dr. Akkan Suver: Ekonomi dünyada yerinde sayıyor. Karadağ hükümeti krizin etkisini azaltmak için bir dizi önlem almıştı. Üç aylık vergi ve prim ertelemeleri, Karadağ Yatırım ve Kalkınma Fonu kredileri ve kredi geri ödeme ertelemeleri, ücret sübvansiyonları, turizm ve tarım alanlarıyla maddi durumu iyi olmayanlara ek nakit ödemeleri bu önlemlerden bazılarıdır. Turizm, perakende ve inşaat sektörlerini etkileyen ‘Koronavirüs’ün yarattığı gelir kaybı mali açığı 2020’de yaklaşık yüzde 12’lere taşımıştır. Ama ümit ediyorum ki, ekonomi bu yıl güçlü bir şekilde büyüyecek ve oluşan mali açık 2022 yılında mutlaka telafi edilecektir.
Ekonomi büyük ölçüde COVID-19 salgınının gidişatına bağlıdır. Yeni salgınların yaşamakta olduğumuz kış ve ilkbaharla sınırlı olacağı varsayıldığında, Karadağ ekonomisinin, 2020’nin çok düşük tabanından turizm gelirlerinin toparlanmasına bağlı olarak tahmini yüzde 6.9 GSYİH büyümesi ile bu yıl hızlı bir şekilde toparlanması beklenmektedir.
Bar-Bolare arasındaki Otoyolun öncelikli bölümünün tamamlanmasının 2021’de yatırımı arttırması beklenmektedir. Uzun süreli bir pandemi, daha fazla mali çalkantı ve kötüleşen küresel ve bölgesel ticaret gibi olumsuz risklerin ortadan kalkması ve otoyolun ikinci bölümüne geçilmesi de belki yeni fırsatların oluşumunu sağlayacaktır. Risklerin çoğu olumsuz olsa da oluşan yeni hükümet tarafından açıklanan yönetişim ve ekonomik yönetim reformlarının, daha hızlı bir ekonomik iyileşme için olumlu bir ivme sağlaması beklenmektedir.

KobiEfor: Avrupa Birliği (AB) ile Karadağ’ın ilişkilerini nasıl değerlendirmektesiniz?
Dr. Akkan Suver: Öyle sanıyorum yeni oluşan hükümet, görev süresinin sonuna kadar Karadağ’ın üyeliğe hazır olması sağlanacaktır. Zira Karadağ için kriter, AB stratejik belgelerinde de belirtilen üyelik hedef yılı 2025’tir. 2023 yılının sonuna kadar da tüm topluluk müktesebatının yerel mevzuata ve bunu uygulamak için eğitilmiş kurumlara aktarılmasının hedeflendiği bilinmektedir. Unutmayalım ki AB Karadağ için bütün fasılları açmıştı.