Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Başkanı Dr. Ahmet Antalyalı, hibe bir program olan IPARD desteklerinin kırsal alanlarda sosyal, ekonomik ve çevresel refahın artırılmasına ve sürdürülebilir kırsal kalkınmaya büyük katkı sağladığını söyledi. 42 ilde uygulanmak üzere tasarlanan IPARD Programı’nın ana hedefleri; tarım ve gıda sektörlerinin sürdürülebilir modernizasyonuna katkı sağlamak; gıda güvenliği, çevre ve diğer standartlara ilişkin AB müktesebatının üstlenilmesini teşvik etmek ve kırsal alanların sürdürülebilir kalkınmasına destek olmak.
IPARD Programı’ndan yararlanan iller şunlar: Afyonkarahisar, Amasya, Balıkesir, Çorum, Diyarbakır, Erzurum, Hatay, Isparta, Kahramanmaraş, Kars, Konya, Malatya, Ordu, Samsun, Şanlıurfa, Sivas, Tokat, Trabzon, Van, Yozgat, Ağrı, Aksaray, Ankara, Ardahan, Aydın, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankırı, Denizli, Elazığ, Erzincan, Giresun, Karaman, Kastamonu, Kütahya, Manisa, Mardin, Mersin, Muş, Nevşehir ve Uşak.
2020’ye kadar 1 milyar 45 milyon Avro destek verilecek
IPARD-II Programı kapsamında 800 milyon Avro’su Avrupa Birliği katkısı, 245 milyon Avrosu ulusal katkı ile toplam 1 milyar 45 milyon Avro hibe kullandırılacak. Antalyalı, 2014-2020 yıllarını kapsayan IPARD-II Programı kapsamında destek sağlanacak alanları şöyle açıkladı: “‘Tarımsal İşletmelerin Fiziki Varlıklarına Yönelik Yatırımlar’ kapsamında; ‘Süt Üreten Tarımsal İşletmeler, Kırmızı Et Üreten Tarımsal İşletmeler, Beyaz Et Üreten Tarımsal İşletmeler ve Yumurta Üreten Tarımsal İşletmelere’ proje harcama tutarının yüzde 70 oranında kadar destek sağlanacak. ‘Tarım ve Balıkçılık Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlanması ile İlgili Fiziki Varlıklara Yönelik Yatırımlar’ kapsamında ‘Kırmızı Et Kesimhanesi, Kanatlı Et Kesimhanesi, Et İşleme Parçalama Tesisleri, Süt İşleyen İşletmeler, Süt Toplama Merkezleri, Meyve-Sebze İçin Soğuk Hava Depoları ve Su Ürünleri’ iş kollarına yüzde 50 oranında destek sağlanacak.
Son olarak; ‘Çiftlik Faaliyetlerinin Çeşitlendirilmesi ve İş Geliştirme’ başlığı altında, şu alt kollara yüzde 65 oranında destek sağlanacak: Bitkisel Üretimin Çeşitlendirilmesi ve Bitkisel Ürünlerin İşlenmesi ve Pazarlanması, Arıcılık ve Arı Ürünlerinin Üretimi, İşlenmesi ve Pazarlanması, Zanaatkârlık ve Yöresel Ürün İşletmeleri, Kırsal Turizm ve Rekreasyon Faaliyetleri, Kültür Balıkçılığı, Makine Parkları ve Yenilenebilir Enerji Tesisleri.’”
Yenilebilir enerjide de destek var
Ahmet Antalyalı, IPARD-II Programı ile birlikte henüz hazırlık çalışmaları devam eden bazı farklı alanlara da destekleri olacağını açıkladı: “Kırsalda yaşayan vatandaşlarımızın kendi yerel kalkınma stratejilerini hazırlayıp, uygulayabileceği yeni bir kırsal kalkınma anlayışını da IPARD-II ile ülkemize taşıyoruz. Çevreye duyarlı bir tarımsal faaliyet modeli olan ve Avrupa’da uygulanan ‘Tarım-Çevre’ uygulamalarını yine IPARD-II ile birlikte ülkemizde uygulamaya başlayacağız. Nüfusu 10 binin altındaki yerleşim yerlerimizdeki belediyeler, il özel idareleri, yerel yönetim birliklerinin faydalanıcısı olduğu, 1 MW’ı geçmeyen yenilenebilir enerji yatırımlarını da destekleyerek ‘Kırsal Altyapı Hizmetleri’ni hayata geçireceğiz.”
Ahmet Antalyalı, üreticilerin ve çiftçilerin fonlara olan ilgisi ve fonları kullanma becerisinin her geçen gün arttığını belirtti: “Ülkemizdeki tarım, hayvancılık ve gıda işletmelerinin AB standartlarına ulaşması kolaylaşmaktadır. TKDK, Avrupa Birliği kriterlerine uygun tarımsal üretimin yaygınlaşmasında kritik bir rol üstlenmektedir.“
Kırsalda 16 iş koluna destek veriliyor
IPARD-II Programının ilk çağrısında kullandırılacak hibe tutarının 853 milyon TL olduğunu aktaran Antalyalı, 16 sektörün desteklendiği programda sözleşme imzalayacak başvuru sahiplerinin gerçekleştireceği yatırım tutarının ise 1.3 milyar TL'nin üzerinde olacağını anlattı: “Tarımsal İşletmelerin Fiziki Varlıklarına Yönelik Yatırımlar’ tedbiri kapsamında 536 proje 811 milyon TL’lik yatırım gerçekleştirilecek ve 553 milyon TL hibe verilecek. Bu tedbir özelinde et üretimi, 291 projeye sağlanacak yaklaşık 297 milyon TL hibe ile desteklenecektir. Aynı tedbir kapsamında 173 süt üretimi, 65 kanatlı eti ve 7 yumurta tavukçuluğu projesine ise toplamda 256 milyon TL’nin üzerinde hibe sağlanacaktır.
‘Tarım ve Balıkçılık Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlanması ile İlgili Fiziki Varlıklara Yönelik Yatırımlar’ tedbiri kapsamında 68 projeye toplam yatırım tutarı 93 milyon TL olacaktır. Bu kapsamda 35 adet meyve sebze depolama projesi desteklenecek. Bu projelere 46 milyon TL hibe sağlanacaktır. Aynı tedbir altında uygun bulunan 22 adet süt işleme, 8 adet et işleme, 1 adet kanatlı eti işleme, 2 adet su ürünleri işleme yatırımına ise 55 milyon TL hibe verilecektir.
‘Çiftlik Faaliyetlerinin Çeşitlendirilmesi ve İş Geliştirme’ tedbiri kapsamında ise 1035 proje desteklenmek üzere seçilmiştir. Toplam yatırım tutarı 306 milyon TL olan 1035 proje sözleşme imzalamaya hak kazanmış olup söz konusu yatırımlara 199 milyon TL’nin üzerinde hibe sağlanacaktır. Bu tedbir kapsamında Kurumumuz, bitkisel üretimin çeşitlendirilmesi ve bitkisel ürünlerin işlenmesi ve pazarlanması sektöründen 575; arıcılık ve arı ürünlerinin üretimi, işlenmesi ve pazarlanması sektöründen 256; zanaatkârlık ve katmadeğerli yöresel ürünler sektöründen 57; kırsal turizm sektöründen 75; kültür balıkçılığı sektöründen 6 projeyi destekleyecektir.”
Antalyalı, IPARD-II Programı’nın yeni sektörlerinden olan makine parkları ve yenilenebilir enerji yatırımlarının da bu tedbir kapsamında desteklenmekte olduğunu hatırlatarak, “İlk çağrı sonucunda 22 adet makine parkı ve 44 adet yenilenebilir enerji yatırımı sözleşme imzalamaya hak kazanmıştır. Bu tedbir kapsamında en fazla hibe 75 projenin destekleneceği kırsal turizm sektörüne aktarılacak olup sağlanacak hibe tutarı 56 milyon TL’dir” bilgisini verdi.
Kadınlara pozitif ayrım var
Kadınların ekonomik yaşama katılması, kadın istihdamının artırılması için IPARD Programı kapsamında kadınlara pozitif ayrımcılık sağlanıyor. Programa başvuran kişilerin kadın olması, işletmede çalışanların en az yüzde 50’sinin–bazı sektörlerde ise yüzde 75’inin– kadın olması ya da yatırımın bir kadın girişimci tarafından uygulanması durumlarında sıralama kriterlerinde ekstra puan verilmek suretiyle bu projelere öncelik veriliyor. Antalyalı, “IPARD Programı kapsamında, kadın girişimcilere sağlanan pozitif ayrımcılığın sonucunda 1.055 kadın girişimci toplam 1 milyar TL yatırım gerçekleştirmiş ve bu yatırımcılarımıza 472 milyon TL hibe verilmiştir. Kadın girişimcilerimiz kendi işletmelerinin sahibi olmuş kanatlı eti yetiştiriciliğinden el sanatlarına, arıcılıktan kırsal turizme kadar çeşitli sektörlerde yatırım yapmıştır” bilgisini verdi.
56 bini aşkın istihdam sağlandı
IPARD’ın birinci dönemini kapsayan 2011 yılına kadar Anadolu’nun 42 ilinde 10 bin 693 proje yatırıma dönüştü. Antalyalı, TKDK’nın 5 yıl gibi kısa bir sürede Türkiye’nin kırsalda yatırımının adresi haline geldiklerini belirterek, toplam tutarı 7 milyar TL’yi bulan desteklerde yatırımların 3.15 milyar TL’sinin karşılıksız hibe olarak çiftçilerin ve yatırımcıların hesaplarına aktarıldığını paylaştı.
Antalyalı şunları dile getirdi: “Geçtiğimiz dönemde 2.220 adet et ve süt üretimi gerçekleştiren hayvancılık işletmesi, 444 adet et, süt, su ürünleri ile meyve-sebze işleme tesisinin yanı sıra yaklaşık 8.000 adet arıcılıktan kırsal turizme varan çok farklı sektörlerdeki kırsal ekonomik projeler verdiğimiz hibelerle yatırıma dönüştü. Ayrıca sağladığımız vergi muafiyetleri ile yatırımcılara 1 milyar 180 milyon TL’lik dolaylı destek verildi. Hayat bulan yatırımlarımızda 56 binin üzerinde yeni istihdam sağlandı. Gençlere sağladığımız avantajlarla 40 yaşın altındaki 4.500`ün üzerinde genç girişimcimiz kendi işletmesinin sahibi oldu.”