COVID-19 etkisiyle e-ticaret harcamaları yüzde 45 arttı

Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD), Deloitte Digital işbirliğiyle hazırlanan “TÜBİSAD Ekonominin Dönüştürücü Gücü: E-Ticaret Etki Analizi 2020 Raporu, Türkiye E-Ticaret Ekosistemine Bakış” başlıklı araştırmanın bulgularını kamuoyuna açıkladı. Rapor, sektör bileşenleriyle yapılan görüşmelerle 220’den fazla işletme ve 1.500 tüketicinin görüşleriyle oluşturuldu.

2019’da 3.4 trilyon dolar, 2020’de yüzde 26 büyümeyle 4.3 trilyon dolara ulaşan küresel e-ticaret hacminin 2021’de yüzde 14 artışla 4.9 trilyon dolara yükseleceği tahmin ediliyor. Rapora göre; Türkiye COVID-19 etkisiyle hızla büyüyen küresel pazarda e-ticaretin GSYH’ye oranının yüzde 4.5’e ulaşmasıyla birlikte 2020’de olgun pazarlar arasına girmiş görünüyor. Türkiye’de e-ticaret harcamaları 2020’de 226 milyar TL ve yerli hane halkı nihai tüketim harcamalarında payı yüzde 8 olurken, yurtiçi satıcıların e-ticaret hacmi 216 milyara yükseldi. E-ticaret alışverişlerinin yüzde 63’ü mobil uygulamalar üzerinden yapıldı.

E-ticaret harcamaları COVID-19 pandemisinin etkisiyle yüzde 45 artarken, e-ticarete katılan işletme sayısı 2015’ten bu yana yüzde 42 arttı. Pandeminin etkisiyle 2020’de dünyada internet kullanan her 5 kişiden 4’ü e-ticareti deneyimledi, KOBİ ve girişimler de ilk kez e-ticaret deneyimini yaşadı. Tüketici beklentilerindeki değişimle farklı kategori ve ürün segmentlerine doğru hızlı bir yönelim göze çarpıyor.

TÜBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Levent Kızıltan, çalışmanın, Türkiye’nin  e-ticarette olgun pazarlar arasına girdiğini gösterdiğini vurguladı: “Bu trend memnuniyet verici olmakla birlikte, bölgeler arası dijital uçurum, e-ticaretin faydalarının tabana yayılımı açısından tehdit oluşturuyor. Dijital olgunluk seviyemizi tüm bölgelerimizde yükseltebilirsek, küresel çapta ciddi bir sıçrama yakalayan e-ticaret alanında ülkemizi daha da ileri seviyelere taşıyabiliriz.”

COVID-19 etkisiyle tüketicilerin e-ticaret alışveriş sıklığı arttı: E-ticarette en yaygın alışveriş yapılan kategori yüzde 85’le giyim ürünleri. Tüketicilerin yüzde 51’inde e-ticaret kanalları tercihinde en etkili faktör; uygun fiyat, yaklaşık yarısı pandemide dijital içerik kullanımlarını artırdı. En çok tercih edilen e-ticaret kanalı yüzde 91’le e-ticaret pazaryerleri.

Geçen yıl toplam satışları içerisindeki internet satış payının arttığını belirten işletmelerin oranı yüzde 65, işletmelerin yüzde 22’si internet satış kanalı için ek istihdam oluşturdu. Pandemi sona erdikten sonra da internet satışlarının artacağını düşünen firma oranı ise yüzde 39.

Rapordan bazı veriler şöyle:
• E-ticaretin toplam gayri safi katma değer katkısı 253 milyar TL.  E-ticaret bölgesel gayrisafi katma değerinin (GSKD) Türkiye bölgesel gayrisafi katma değerine oranı yüzde 5.6.
• E-ticaret toplam istihdama 1.9 milyon çalışanla katkıda bulunuyor. E-ticaret destekli istihdamın Türkiye istihdamına oranı yüzde 7.2.
• E-ticaretin Türkiye’de toplam vergi katkısı 56 milyar TL.

Lojistik sektöründe e-ticaret payı: İşletmelerin yüzde 81’inin internet satışlarıyla dijital yetkinlikleri arttı. Geleneksel lojistik sektöründe mikro dağıtım gibi çeviklik ve teknoloji odaklı yeni değer önerileri gelişirken, lojistik sektöründe 2020’de yapılan tüm gönderiler içerisinde e-ticaretin payı yüzde 60. Kargo sektöründe 2020’de yüzde 65 istihdam artışı yaşandı.

Elektronik ödemeler yaygınlaşıyor: Türkiye’de e-ticaretle birlikte elektronik ödemeler hızla yaygınlaştı ve benimsendi. 2020’de kartlı ödemelerin toplam e-ticaret işlemlerindeki payı yüzde 61, 2019’dan bugüne e-cüzdanın toplam e-ticaret işlemlerindeki pay artışı yüzde 50.

Raporda e-ticaretin faydalarının toplumsal tabana yayılması için öneriler de paylaşılıyor:
• Bölgeler ve demografik sınıflar arası dijital adaptasyon seviyelerinin dengelenmesi.
• Ambalaj kullanımı ve iade kolaylıklarının çevreye negatif etkisinin önüne geçilmesi.
• Siber saldırılar sonucu kişilerin finansal ve özel verilerinin çalınmasının engellenmesi.
• Dijital dönüşüme paralel mevcut işgücünün eğitilmesi ve istihdamın korunması.