7. OSB Enerji Zirvesi hedef belirledi: Bütün OSB’ler, Yeşil OSB olacak

Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) ve Enerji Verimliliği Derneği tarafından Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın destekleriyle Ankara’da düzenlenen 7. OSB Enerji Zirvesi, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in katılımlarıyla gerçekleştirildi. Zirve’ye ayrıca Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanı Mustafa Elitaş, OSBÜK Yönetim Kurulu Başkanı Memiş Kütükcü ve Yönetim Kurulu Üyeleri, EPDK (T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu) Başkanı Mustafa Yılmaz, TOBB Başkan Vekili Salih Zeki Murzioğlu, Enerji Verimliliği Derneği Başkanı Murat Kalsın, OSB Başkanları, Bölge Müdürleri ve sektörle ilgili çok sayıda temsilci katıldı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, sanayi üretiminin Kasım 2019’da yıllık bazda yüzde 5.1 yükseldiğini, bu yıl yatırım temelli çok daha güçlü bir büyümeyi yakalayacağımızı söyledi: “Canlanan büyümeyi orta ve uzun vadeye de yayarak, 2023’e sanayi ve teknolojide söz sahibi bir ülke olarak gireceğiz.” Varank, bugüne kadar tüzel kişilik kazandırılan 315 Organize Sanayi Bölgesi’nde (OSB) yaklaşık 2 milyon kişinin istihdam edildiğini, Türk sanayisinin enerji talebinin 17 yılda 2 kattan fazla arttığını, bu artışın gelecekte de hızla devam edeceğini, enerjinin yoğun kullanıldığı sanayi kollarında iyileştirmeler yapmanın önem kazandığını kaydetti.
4 yeni model fabrika yolda: Varank, sanayicilerin yalın üretimi ve dijital dönüşümü uygulamalı öğrenmesi için Ankara ve Bursa’da “model fabrikalar” kurduklarını, bu yıl Gaziantep, Mersin, Konya ve Kayseri’de yeni merkezleri açacaklarını söyledi.
Dünya Bankası ile “Yeşil OSB” çalışması: Varank, sanayinin çevreci dönüşümü için de “Yeşil OSB” vizyonuyla çalıştıklarını, OSB’leri, çıktıların girdiye dönüştüğü, enerjisini kendi karşılayan, kaynak verimliliği yüksek, eko-endüstriyel parklara dönüştürmek istediklerini anlattı. Proje kapsamında Dünya Bankası ile beraber çalıştıklarını, ilk aşamada Ankara, Adana, Bursa ve İzmir’den birer OSB ile başladıklarını aktaran Varank, ayrıca tüm Türkiye genelinde bir ‘Yeşil OSB’ çerçevesi oluşturduklarını ve projenin ikinci aşamasını yani uygulama safhasını yürüttüklerini bildirdi.
Enerji verimli motorları teşvik projeleri: Varank, Türkiye’de net elektrik tüketiminin yüzde 47’si sanayiye ait. Ancak sanayide kullanılan elektrik motorlarının yüzde 90’ı verimsiz. Varank, bu motorların daha yüksek teknolojili ve daha verimli yeni motorlarla değiştirilmesi gerektiğini vurguladı: “Bakanlık olarak, OSB’ler, OSBÜK ve KOSGEB’in katkılarıyla 7 ildeki 7 OSB’de pilot projemizi başlatıyoruz. Türkiye’de KOBİ’lerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi (TEVMOT) Projesi, Gebze, İzmir-Kemalpaşa, Antalya, Uşak, Adana-Hacı Sabancı, Bursa ve Ankara Sanayi Odası 1. OSB’yi kapsayacak. Biz burada KOSGEB’in İşletme Geliştirme Desteği ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Fonu şemsiyesinde bir finansman mekanizmasını da kurguladık. Bu sayede sanayiciler, doğrudan finansal ve teknik desteğe erişebilecekler. 2 senede yaklaşık 10 milyon liralık bir kaynak bu iş için kullanılacak.”
Verimli motorlara hibe desteği: Varank, motorların maliyetlerinin yüzde 60’ını, eğer alınacak enerji verimli motorlar ‘Yerli Malı’ belgesine sahipse maliyetin yüzde 75’ini hibe vereceklerini açıkladı. Varank, ASO 1. OSB’de çerçeve protokolünü imzalayacaklarını, projeyi başlatacaklarını, Şubat’ta Gebze, Bursa, Uşak ve Antalya OSB’lerden seçilecek firmalarla yollarına devam edeceklerini duyurdu. Varank, sanayide enerji tasarrufuyla firmaların rekabet gücünün artırılacağını ve yerli elektrik motorları sektöründe büyük bir ölçek oluşturulacağını kaydetti. Yapılan analize göre, sanayideki verimsiz motorların tamamı yenilenirse 27 milyar liralık değişim maliyeti, sanayinin toplam elektrik faturasında yılda 24 milyar liralık tasarruf sözkonusu, işletmelerin yapacağı yatırım kendini 2 yıldan daha kısa sürede amorti edecek. Bakan Varank, Ticaret Bakanlığı ile de ithal motorların verimliliğinin daha sıkı denetlenmesine ilişkin bir çalışma başlattıklarını da açıkladı.
Bakanlık olarak 2020 yılı Yatırım Programı’na 21 yeni OSB projesi teklif ettiklerini, bu yıl ayrıca 10 bin kişiye istihdam imkanı oluşturacak 7 OSB’yi daha tamamlayarak sanayicilerin hizmetine sunacaklarını, gelecek dönemde yeni mevzuat değişikliklerinin gündemlerinde olduğunu, OSB Kanunu üzerinde teknik çalışmalara başladıklarını, OSB’lerin altyapı çalışmalarına katkı sunmaya devam edeceklerini anlattı.
Bakan Varank GES’le ilgili sanayici talebini destekledi: “Koruma bantlarında veya ortak kullanım alanlarında OSB içinde bir sistem kurabileceksek sayın Bakan önümüzü açacak. Anlayışlı yaklaşımları için teşekkür ediyorum.”
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, “Enerjimizi verimli kullandığımız ölçüde hem biz kazanırız hem ülkemiz kazanır. Bakanlık olarak sanayi kuruluşlarına destek vermeye devam edeceğiz” dedi. Dönmez, yüzde 20 tasarruf sağlayacak enerji verimliliği projelerinin, yapılacağı bölgeye bakılmaksızın beşinci bölge teşviklerinden faydalanacağını kaydetti. Dönmez’in verdiği bilgilere göre Türkiye’de 163 OSB doğal gaz kullanıyor. Sanayide kullanılan yıllık 12 milyar m3 doğal gazın 5.2 milyar m3 ’ü (yüzde 43’ü) OSB’lerde üretime dönüşüyor. Sanayinin tükettiği 140 milyar kilovatsaat elektriğin yüzde 30’u OSB’lerde katmadeğere dönüştü. OSB’lerde güneş enerjisi santrali kapasitesi 250 megavata ulaştı. Dönmez, kesintisiz enerji için ulusal ve birçok uluslararası projeyi hayata geçirdiklerini, Azerbaycan gazını Türkiye’ye ulaştıracak TANAP ve Rus gazını Avrupa’ya taşıyacak TürkAkım projelerinin enerjide merkez ülke olma yolunda atılan en büyük ve stratejik adımlar olduğunu, TANAP ve TürkAkım ile ülkemize ilk etapta yıllık 21.75 milyar m3 doğal gaz getireceklerini anlattı: “Türkiye’nin artık doğal gaz arz güvenliği sorunu kalmamıştır. Vanalar asla kapanmayacak, üretim sorunsuz sürecek.”
Bakan Dönmez, OSB’lerin talebine olumlu yaklaştı, düzenlemenin kıymetli arazilerin GES için kullanılmaması amacını taşıdığını vurguladı: “Sanayi olmayacaksa, OSB sınırını zorlamayacaksa bunlar değerlendirilebilir diye düşünüyoruz.”
TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanı Mustafa Elitaş, sanayileşmenin önündeki engelleri kaldırmak, maliyetleri düşürmek ve verimliliği artırmak için çalışacaklarını söyledi.
OSBÜK Yönetim Kurulu Başkanı Memiş Kütükcü, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, TOBB ve OSBÜK olarak tüm OSB’lerde 500 TEP (ton eşdeğer petrol) ve üzeri enerji tüketen sanayicilere yönelik Enerji Verimliliği eğitimlerini başlattıklarını, ilk eğitimin de 12 Şubat’ta Ankara’da olacağını duyurdu.
Verimsiz motorların, verimli motorlarla değişimi süreci başlayacak: Türk sanayisinin tükettiği elektriğin yüzde 30’unu, doğalgazın yüzde 43’ünü kullandığı için OSB’ler açısından enerji konusunun kritik önemde olduğunu belirten Kütükcü, sanayideki elektrik tüketiminin yüzde 70’inin elektrikli motorlardan kaynaklandığını ifade etti: “Maalesef bu elektrikli motorların yüzde 90’ı verimsiz. Bu motorları verimli motorlara dönüştürerek, çok ciddi tasarruf elde etmemiz mümkün. OSBÜK olarak bu konuda Sanayi ve Teknoloji Bakanımızın da üzerinde titizlikle durduğu elektrikli motorların daha verimli hale getirilmesi ile ilgili, KOSGEB destekli TEVMOT Projesi’nin önemli bir paydaşıyız.” 7 pilot OSB’de, projenin saha çalışmalarına Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı önderliğinde başladıklarını aktaran Kütükcü, “OSB’lerimiz proje kapsamında kendi bölgelerinde sahaya inecek, belirlenmiş enerji verimliliği şirketleri ile birlikte elektrikli motorlar için ayrıntılı verimlilik etüdü yapacaklar. Ardından verimsiz motorların, verimli motorlarla değişimi süreci başlayacak. İnşallah 7 pilot OSB’mizle başlayarak, Türk sanayisinin önemli bir kısmını temsil eden OSB’lerimizin tamamında bu verimlilik dönüşümünü bakanlıklarımızın da destekleriyle başaracağız” dedi.
Kütükcü, OSB’lerin enerji taleplerini iletti: Yenilenebilir enerjinin önemine de değinerek OSB’lerde toplam GES (güneş enerjisi santrali) kapasitesinin 250 MW’a ulaştığını vurgulayan Kütükcü, GES konusunda OSB’lerde önemli bir yatırım iştahı olduğunu, ancak bu noktada OSB’ler adına bazı talepleri olduğunu dile getirdi: “Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği’nde; tüketim ve üretimin aynı ölçüm noktasında olması şartının getirilmesi, OSB tüzel kişiliği açısından GES yatırımlarının önünde önemli ölçüde engel teşkil ediyor. Bu konuda OSB Tüzel Kişiliklerinde, OSB Tüzel Kişiliklerimizin yatırımları olan hizmet binası, okul, yol aydınlatmaları gibi sosyal ve teknik donatı alanlarında ve OSB katılımcılarının farklı üretim tesislerinde, ‘Tüketim Birleştirilmesi’ imkanı verilmesini talep ediyoruz.  Bu imkanla birlikte, OSB’lerimizde GES yatırımları daha cazip hale getirilmiş olacaktır. Ayrıca bazı OSB’lerimizin, toplam üretim tesisi kurulu güçleri, Orta Gerilim Dağıtım Barası üst limiti olan 50 MW’a ulaşmış durumda. Bu nedenle yeni elektrik üretim tesisi başvurularına TEİAŞ tarafından olumlu görüş verilmiyor. Biz bu 50 MW sınırına da bir çözüm üretilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Talebimizi EPDK’ya ilettik. Bu noktada bakanlarımızın desteklerini bekliyoruz.”
“Fiyat artışları rekabeti olumsuz etkiliyor”: Kütükcü, OSB’lerde elektrik tarifelerinde yaşanan fiyat artışının OSB sanayicilerinin rekabet gücünü olumsuz etkilediğini de ifade etti:  “Biz her fırsatta ifade ettiğimiz gibi, Türk sanayisi olarak öngörülebilir ve rekabetçi bir fiyat talep ediyoruz.  OSB sanayicilerimizin enerji maliyetlerini aşağıya çekecek yeni düzenlemeler yapılması, YEKDEM ve PTF kaynaklı dalgalanmaların önüne geçilmesi camiamızın talepleri arasında. Enerji fiyatlarında meydana gelen dalgalanmaların giderilebilmesi için de Ulusal Tarife benzeri, 3 aylık 6 aylık periyotlarda sabit fiyat belirlenmesi, oluşacak artı veya eksi yönlü farkların bir sonraki dönemde düzeltme yapılarak uygulanması veya doğal gaz tarife yapısı benzeri OSB tarifesinin tarife tablolarında yer almasını talep ediyoruz.”
“Sanayi üretimine ayrılmış parselde enerji üretmeyin”: EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, tüketim birleştirilmesi talebine karşı çıktı, OSB’lerdeki sanayi için ayrılmış parsele güneş enerjisi kurmanın verimli olmadığını söyledi.
Enerji Verimliliği Derneği Başkanı Murat Kalsın da sanayi sektöründe yüzde 30’luk bir verimlilik potansiyeli olduğunu belirterek çalışmalarını bu yönde yoğunlaştıracaklarını söyledi.
Açılış konuşmalarından sonra düzenlenen panelde; “Mevzuat ve Destekler”, “Sanayide Enerji Verimliliği”, “OSB’lerde Elektrik ve Doğal Gaz Faaliyetleri ve GES Uygulamaları”, “Finans ve Destekler” başlıklı 4 oturum gerçekleştirildi.

OSBDER’den, OSBÜK’e ziyaret
Organize Sanayi Bölgeleri Derneği (OSBDER),  OSBÜK’ü ziyaret etti. OSBÜK Yönetim Kurulu Başkanı Memiş Kütükcü’nün evsahipliğinde, OSBDER Yönetim Kurulu Başkanı Hilmi Uğurtaş, OSBDER Yönetim Kurulu Üyeleri ile OSBÜK Yönetim Kurulu Üyeleri’nin katıldığı ziyarette, OSB’lerin Türkiye’nin sanayileşme sürecindeki kritik katkılarının altı çizilerek, birlik ve beraberlik mesajları verildi.