2021 Yılı Yatırım Programı yayımlandı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasını taşıyan 2021 Yılı Yatırım Programı’nda yer alan 3 bin 91 projeye 138.3 milyar lira ödenek tahsis edildi. 
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasını taşıyan ‘2021 Yılı Yatırım Programı’, Resmi Gazete’de yayımlandı. Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlanan 2021 Yılı Yatırım Programının Kabulü ve Uygulanmasına Dair Cumhurbaşkanı Kararı’na göre Programda, merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kuruluşlar, KİT, özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar, döner sermayeli kuruluşlar ve sosyal güvenlik kuruluşlarının projeleri yer aldı. Mahalli idarelerin ise yalnızca dış kredi ile finanse edilen projelerine programda yer verildi. 
2021 Yılı Yatırım Programı hazırlıklarında 11. Kalkınma Planında yer alan temel politikalar, 2021-2023 dönemi Orta Vadeli Program ve Mali Plan’da yer alan politika ve öncelikler ile bütçe büyüklükleri dikkate alındı. Yatırım Programı hazırlıklarında 11. Kalkınma Planı öncelikli sektörlerine yönelik kamu yatırımları öne çıktı. Proje bazında ödenek teklif ve tahsislerinde, devam eden projelerden en kısa sürede tamamlanabilecek projelere, yeni projelerde azami oranda seçici olunarak, ekonomik ve sosyal katkısı en yüksek ve acil hizmet ihtiyacını karşılayabilecek yatırımlara öncelik verildi. 
Programda yer alan projelere 138.3 milyar lira ödenek: 2021 yılında kamu kurumları tarafından yürütülen 3 bin 91 projeye 138.3 milyar lira ödenek tahsis edildi. Yatırım Programı kapsamında gerçekleştirilmesi planlanan 138.3 milyar liralık yatırımın yüzde 67.5’inin Merkezi Yönetim Bütçesi kapsamındaki kuruluşlar, yüzde 31.5’inin KİT ve özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar, yüzde 0.9’unun döner sermayeli kuruluşlar ve sosyal güvenlik kuruluşları tarafından gerçekleştirilmesi programlandı.
En yüksek paylar ulaştırma-haberleşme ve eğitim sektörüne: 2021 Yılı Yatırım Programı kapsamındaki yatırım ödeneğinden en yüksek payı yüzde 30.7 ile ulaştırma-haberleşme sektörü yatırımları alırken; eğitim yatırımlarının payı yüzde 14.3, enerji yatırımlarının yüzde 12.2, madencilik yatırımlarının yüzde 10.4, tarım yatırımlarının yüzde 8.7 ve sağlık yatırımlarının yüzde 7.5, imalat, turizm, konut, içmesuyu ve kanalizasyon, teknolojik araştırma, çevre gibi diğer sektörlerin toplam payı ise yüzde 16.2 oldu. 
En fazla yatırım ödeneği Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na: Merkezi Yönetim Bütçesi kapsamındaki kuruluşlardan en fazla yatırım ödeneği tahsis edilen kuruluşlar 15.1 milyar lira ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, 13.5 milyar lira ile Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, 13.1 milyar lira ile Karayolları Genel Müdürlüğü, 11 milyar lira ile Milli Eğitim Bakanlığı ve 8.6 milyar lira ile Sağlık Bakanlığı oldu.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının yatırımları içinde Gayrettepe-İstanbul Yeni Havalimanı Metro Hattı, Başakşehir-Kayaşehir Metro Hattı gibi projelerle kent içi ulaşım ön plana çıktı. DSİ’nin Türkiye genelinde devam eden tarımsal sulama yatırımlarına 8.4 milyar lira ödenek tahsis edildi.
Ulaştırmaya 42.4, eğitime 19.8, enerjiye 16.8 milyar TL’lik yatırım: Kamunun yatırımlar için ayırdığı para, geçen yıla göre yüzde 79.3 artarak 77 milyar 129 milyon liradan 138 milyar 279 milyon liraya yükseldi. Stoktaki yatırım tutarı ise yüzde 27’lik artışla 1 trilyon 344 milyar liraya çıktı. Toplam 10 kalemden oluşan kamu yatırımlarında en büyük payı 42.4 milyar lirayla (42 milyar 474 milyon lira) ulaştırma-haberleşme aldı, onu 19.8 milyar lira (19 milyar 827 milyon lira) ile eğitim, 16.8 milyar lirayla (16 milyar 832 milyon lira) enerji, 14 milyar 371 milyon lira ile maden, 11 milyar 983 milyon lira ile tarım, 10 milyar 381 milyon lira ile sağlık sektörleri izledi, turizm için ayrılan pay (yüzde 11.4 azaldı) geriledi. İmalat sanayisinde 1 milyar 601 milyon lira ve turizmde 310 milyon liralık yatırım yapılacak. 
Yüksek hızlı tren projeleri dikkat çekiyor: Hızlı tren projelerinde Ankara-İstanbul YHT, Ankara Sivas YHT, Ankara İzmir Yüksek Standartlı Demiryolu, Adana-Gaziantep Yüksek Standartlı Demiryolu, Konya-Adana Yüksek Standartlı Demiryolu projeleri için 7 milyar 691 milyon lira ayrıldı. Ayrıca toplam büyüklüğü 4 milyar 254 milyon lira olan 17 adet yüksek hızlı tren seti projesi için de 1 milyar 62 milyon lira ayrıldı. 
Madencilik yükselişte: Sektörel bazda yatırıma ayrılan kaynakta 2020’ye göre en yüksek artış, yüzde 306 ile madencilikte, bunu yüzde 131.5 ile tarım, yüzde 78.8 ile eğitim, yüzde 70 ile sağlık takip etti.  
Kuraklık ve iklime sadece 6.2 milyon TL: İklim değişikliği ve buna bağlı olarak kuraklığın, buna bağlı olarak tarımsal üretimde düşüşün gündeme geldiği dönemde bu alanda kamunun yatırım için sadece 6.2 milyon lira ayırması dikkat çekti. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2013’ten bu yana devam eden 45 milyon 504 bin lira büyüklüğündeki Kurak Dönem Yönetim ve Eylem Planı’na, 2021 yılı için 5 milyon lira ayrıldı. İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi başlıklı 16.3 milyon liralık proje için 1 milyon 250 bin lira ayrıldı. 
Salgına karşı dış krediyle 210 milyon lira harcanacak: Sağlık alanında yeni hastane yapımı ve acil sağlık merkezleri yatırımları ağırlık kazanmış durumda. Yatırım büyüklüğü yönünden 10 sektör içinde sağlık sektörü 7. sırada. Üniversite hastaneleri dışında en büyük yatırımı Sağlık Bakanlığı yapacak. Bakanlığın geçen yıl başlayan ve büyüklüğü 700 milyon lira olan COVID-19 Sağlıkta Acil Yardım Projesi için 210 milyon lira ayrıldı, projenin finansmanı dış kaynaklardan sağlanıyor. Sağlık Bakanlığı’nın devlet hastaneleri, sağlık merkezleri yapımı için 490 milyon lira, acil sağlık merkezleri, göçmen sağlık merkezi yapımı için de 593 milyon 171 lira harcanacak. 
Doğalgaz depolama alanlarına 4.1 milyar lira: Yatırım projelerinde üst sıralarda yer alan enerji sektöründe 16.8 milyar liralık yatırımın yüzde 25’ine yakını iki doğalgaz depolama alanı projesi için ayrıldı. Toplam 24.6 milyar liralık Tuz Gölü Doğalgaz Depolama yatırımı için bugüne kadar 9.6 milyar lira harcanırken, 2021 yılı için 2 milyar 266 milyon liralık harcama planlandı. 4.7 milyar liralık Kuzey Marmara Doğalgaz Depo projesi için ise bu yıl 1 milyar 856 milyon lira ayrıldı. 
Melen projesine 270 milyon: İstanbul’un içme suyu ihtiyacını karşılamak üzere dört gözle beklenen ancak gövdesinde çatlak nedeniyle bir türlü tamamlanamayan Melen Projesi’ne bu yıl 270 milyon TL ödenek ayrıldı. Programda, Melen Projesi’nin toplam yatırım bedeli 2 milyar 200 milyon, 2020 sonu itibariyle harcanan paranın 1 milyar 364 milyon TL olduğu kaydedildi. Bitiş yılı ise 2023 olarak gösterildi.
TPAO’ya yeni aramalar için 5.7 milyar: Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın (TPAO) bu yıl yapacağı yatırımların toplamı 13.4 milyar TL olarak hesaplandı. Bu miktarın 5.7 milyarlık kısmı 2021 yılında yapılacak yeni sondaj öncesi aramalar, sondaj çalışmaları, kuyu tamamlama yatırımları ve 13 ildeki petrol ve doğalgaz sahalarının geliştirilmesi işlerine harcanacak. TPAO’ya devam eden işler için ödenecek miktar ise 7.6 milyar olacak. Bu kapsamda 2. ve 3. sondaj gemileri için 801 milyon TL ve Sakarya Doğalgaz Sahası Geliştirme Faz1 projesi için 6.8 milyar TL yer alıyor.