Ekonomik ve sosyal alanda hızlı bir gelişme ve büyüme gösteren; Sanayi, tarım ve turizm kenti; Sakarya

Üretim, istihdam ve dış ticarette Türkiye ekonomisine önemli katkılar sunan iller arasında yer alan Sakarya, eğitim, sağlık, ulaşım ve sanayi sektörlerinde yapılan yatırımlarla ekonomik, sosyal alanda hızlı bir gelişme ve büyüme gösteriyor. 7 Organize Sanayi Bölgesi (Sakarya 1. OSB, Sakarya 2. OSB-S2OSB, Sakarya 3. OSB, Ferizli OSB, Karasu OSB, Kaynarca Mobilya İhtisas OSB-KAMOSB, Sakarya Kaynarca Doğu Marmara Makine İmalatçıları İhtisas OSB), 8 Küçük Sanayi Sitesi, 2 üniversitesi (Sakarya Üniversitesi, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi), teknoparkı (Sakarya Teknokent), İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye’nin İlk 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Listesi’nde 37 firması, İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Listesi’nde 20 firması, TİM (Türkiye İhracatçılar Meclisi) İlk 1000 İhracatçı Firma Listesi’nde 26 firması, TOBB (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği) Türkiye’nin En Hızlı Büyüyen 100 Şirketi Listesi’nde 1 firması, 24 Ar-Ge Merkezi ile Türkiye’nin en büyük 8. Ar-Ge ağına sahip, 4 Tasarım Merkezi, genç ve dinamik işgücü, 2 saatlik ulaşım mesafesinde 30 milyon nüfusa erişim noktası, 4 mevsim turizm olanaklarıyla; deniz, kış ve doğa turizminin önemli noktalarından Sakarya, sanayi, tarım ve turizm kenti.

Otomotiv, makine imalatı, savunma sanayi, raylı taşıtlar, metal sanayi, vagon ve gıda sanayi, mobilya imalatı, turizm sektörlerinin öne çıktığı Sakarya’da dünya çapında firmalar faaliyet gösteriyor. Türkiye Vagon Sanayi A.Ş.(TÜVASAŞ), Et ve Süt Ürünleri A.Ş. ve Tank Palet Fabrikası, Sakarya’da faaliyet gösteren önemli kamu işletmeleri. Otomotiv sanayisinde; Toyota, Otokar, Türk Traktör, Başak Traktör, Tırsan gibi büyük ölçekli sanayi kuruluşlarının faaliyet gösterdiği Sakarya’da savunma sanayisinde; Milli Tank, Zırhlı Muharebe Araçları, Fırtına Obüsleri ile vagon ve motorlu tren setleri imalatıyla TÜVASAŞ öne çıkıyor. Sakarya, otomotiv ve metal sanayisindeki başarısını, kurulması planlanan Ferizli Otomotiv ve Metal İhtisas OSB ile taçlandıracak. Sakarya’da başlıca imal edilen ürünler arasında ise; otomotiv ürünleri (otomobil, otobüs, traktör, zırhlı güvenlik araçları), çelik, metal, kimya sanayi ürünleri, makina ve makina parçaları, elektrik malzemeleri, mobilya ve orman ürünleri, tekstil, gıda, süs bitkisi, tarım ürünleri, beyaz et dikkat çekiyor. Sakarya, ayva üretimiyle Türkiye lideri; balkabağı ve kerevizde Türkiye 2.’si.  Zengin orman varlığına sahip ilde, tarım, hayvancılık, ormancılık, madencilik, süs bitki üretimi ve seracılık da öne çıkan sektörler arasında yer alıyor.

İstanbul, Bursa ve Kocaeli üçgeninde yoğunlaşan sanayiye alternatif bir yatırım alanı olarak Sakarya; ulaşım akslarında yer alması, önemli merkezlere ve pazarlara yakınlığı, demiryolu, havayolu ve karayollarında sunduğu lojistik avantajları, Karasu Limanı, güçlü sanayi altyapısı, tarım, turizm ve sanayinin aynı anda gelişme potansiyelinin varlığı, verimli arazi stoku, ucuz arazi varlığı, mekânsal gelişim potansiyeli, gelişme alanları planlanmış bir il olması, iyi eğitim altyapısı, yetişmiş nitelikli işgücü varlığı, uygun iklim şartları, doğal güzellik ve değerlerinin varlığı, termal potansiyeli, su imkanları, elektrik ve doğalgaz toplaşım yeri olması gibi özellikleriyle dikkat çekiyor.
Lojistik avantajları: Marmara Bölgesi’nde, İstanbul’a 164 km uzaklıkta, İstanbul-Ankara yolu üzerinde ve İstanbul-Antalya yolu kavşak noktasında bulunan Sakarya; demiryolu, havayolu ve karayollarıyla Avrupa ve Asya ülkelerine açılan bir kapı. Faaliyete geçen Kuzey Marmara Otoyolu, Ankara-İstanbul Yüksek Hızlı Tren Projesi ve Karasu Limanı ile faaliyete geçecek Adapazarı-Karasu Limanı-Ereğli-Bartın Limanı Demiryolu Bağlantısı Hattı; ilin lojistik anlamda bölgesel ve ulusal ölçekte önemli avantajlar elde etmesini sağlayacak.

Sakarya 2021’i ihracatta başarıyla kapattı
30’u aşkın sektörden 170 ülkeye ihracat: SATSO Yönetim Kurulu Başkanı A. Akgün Altuğ, üretimde, ticarette ve büyümede mücadele dolu bir yılı geride bıraktıklarını belirterek, ülke olarak uluslararası ticaretteki başarıda Sakarya iş dünyasının da büyük payı bulunduğunu söyledi. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre Sakarya’nın, Aralık’ta bir önceki aya göre yüzde 5.14 artışla, 532 milyon 270 bin dolarlık ihracat gerçekleştirdiğini ve 2021’in en yüksek ikinci aylık ihracat performansıyla yılı kapattıklarını aktaran Altuğ, şu bilgileri verdi:“Yılın son 3 ayında üst üste 500 milyon dolar barajını geçmeyi başardık. 2021 toplamında Sakarya, 2020’nin aynı dönemine göre yüzde 14.34 artışla 5 milyar 99 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Aralık’ta 7. sırada olan ilimiz yıllık kümülatif sıralamada 2021’i en çok ihracat yapan 8. il olarak tamamladı.
2021 boyunca otomotiv endüstrisi, demir ve demir dışı metaller, kimyevi maddeler ve mamulleri, iklimlendirme sanayii ile çeliğin başı çektiği 30’u aşkın sektörde üretilen ürünler Birleşik Krallık, Fransa, Almanya, İspanya ile ABD başta olmak üzere dünyanın 170 ülkesine ihraç edildi. Neredeyse tüm sektörlerde üreten ve ürettiğini de dünyaya satan bir il konumundayız. 2022’de de yükseliş trendini sürdürmek adına yeni yatırımlar oluşturmaya devam edeceğiz.”

SAÜ, Sektörle İletişim Ofisi açacak
Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Rektörü Prof.Dr. Fatih Savaşan; SAÜ bünyesinde 14 fakülte, 6 enstitü, 95 bölüm, 1618 akademisyen, 50 bine yakın öğrenci bulunduğunu belirterek şu açıklamayı yaptı: “SAÜ, mezunların sektöre katkısını arttırmak için Ar-Ge ve eğitim-öğretimde sürdürülebilir politikalar yürütmektedir. Üniversitemizde İş Dünyası Koordinasyon Kurulu (ÜNİKUR)  ve üniversite altyapısının proje esaslı politikaları oluşturulmuştur. UNİKUR’dan sonra 9 üniversite-sanayii işbirliği projesi yürütülmüştür. Üniversitenin öncelikli araştırma alanları; enerji depolama, siber güvenlik, İslam ekonomisi, Osmanlı, Ortadoğu ve diaspora araştırmaları gibi alanlarda sektörü desteklemektedir. SAÜ 40 akredite programıyla ülkemizde en yüksek akredite bölüm sayısı olan üniversitedir. Sektör dersleri, işyeri okulda, iş deneyimli lisansüstü, 3+1, 7+1 uygulamalı mühendislik deneyimi eğitimi, UFDE, ÇAP, öğrenci Ar-Ge uyumu, yandal ve ilgi alanı programları ile deneyimli mezunlar yetiştirilmektedir.
Üniversitemiz, tarım ve sanayinin birlikte geliştiği Sakarya’da bulunmasından dolayı Ar-Ge ve eğitim-öğretimini şehrin ve ülkenin savunma sanayisi hedefleri doğrultusunda şekillendirmektedir. UNIKUR kapsamında Sakarya SATSO Kampüsü’nde ‘Sektörle İletişim Ofisi’ açarak üniversite altyapı ve yeteneklerini sektörle birleştirmeyi hedeflemektedir.
Sakarya TTO ile koordineli çalışan SAÜ, üniversitede üretilen ürünlerin ticarileşmesi ve patentlerin teknolojik katmadeğere dönüşmesi faaliyetlerini yürütecektir. 2010’da faaliyete geçen Sakarya Üniversitesi Teknokent, bugün barındırdığı 110 Ar-Ge firması ve yaklaşık 800 çalışanıyla tam doluluk oranına ulaşmış büyük bir ailedir. Teknokentimiz, Ar-Ge ve tasarım merkezlerinin daha aktif bilgi paylaşması için ARGEPORTAL, firmalarımızın dijital ortamda bilgi paylaşımları için TEKNOPORTAL ve son sınıf öğrencilerinin bitirme ödevlerini Ar-Ge ve tasarım merkezleri, Teknokent ve sanayi firmalarında tamamlamalarını sağlayacak TEKNOKÖPRÜ platformlarını oluşturmuştur. Girişimci Hızlandırma Programı (G-FAST) ve Nitelikli İşgücü Geliştirme Merkezi (NİGEM) Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansı (MARKA) destekleriyle faaliyete geçirilmiştir. Bu çalışmalarla 2021 Ar-Ge geliri 100 milyon TL, proje sayısı 100’e, akademisyen firma sayısı 26’ya ulaşmıştır.”

SUBÜ +1 Eğitim Modeli ile farklı
Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (SUBÜ) Rektörü Prof.Dr. Mehmet Sarıbıyık; kökleri 1976’ya dayanan, 2018’de kurulan ve ikinci yılında YÖK Üstün Başarı Ödülü’nü kazanan Üniversitenin; 6 fakülte, 1 yüksekokul, 12 meslek yüksekokulu, 1 enstitü ve 19 araştırma merkezine sahip, 645 akademisyen ve 28.000 öğrencisi bulunduğunu vurgulayarak yaptığı açıklama şöyle: “Öğrencilerin 2.800’ü yabancı uyrukludur. Üniversitemizin en büyük farkı; uyguladığımız +1 Eğitim Modelimizdir. Bu model ile tüm öğrencilerimiz en az bir dönem tam zamanlı olarak işyeri uygulamasına gidiyor. Bu sayede öğrencilerimiz daha kolay iş buluyor, sanayi nitelikli insan kaynağına kolay ulaşıyor.
Sanayi ile işbirliği güçlü bir üniversite olarak Teknopark kurulumu için başlattığımız çalışmalar son aşamaya geldi. Teknoparkımızı sanayi kuruluşlarına yakın bir noktada konuşlandıracağız. Bakanlık onayının ardından üniversitemiz bünyesinde teknopark işletme şirketi kurarak bina tefrişatımıza başlayacak, Ar-Ge şirketlerini Teknoparkta yer almaya davet edeceğiz. Biz sanayi ve iş dünyası ile eklemlenmiş bir üniversiteyiz. Bilgiyi beceriyle bütünleştiriyoruz mottosuyla hareket ediyoruz.“

Sakarya’nın turizmdeki zenginliği
Sakarya, zengin turizm olanaklarıyla da cazibe merkezi iller arasında yer alıyor. Denizi, kumsalları, gölleri, nehirleri, yaylaları, kaplıcaları yanında Taraklı ve Geyve gibi geleneksel yerleşim yerleri, Bizans ve Osmanlı dönemi tarihi eserleriyle tarih ve kültür meraklılarının da uğrak yerlerinden. Balkanlar, Kafkasya ve Ortadoğu kökenli çok sayıda etnisitiye mensup insanın barış içinde yaşadığı Sakarya’da; Bosna, Selanik, Batum ve Halep’ten izler bulmak mümkün. Denizi, gölü, kaplıcaları, içilebilir su kaynakları, doğa harikası şelaleri ve akarsularıyla tam bir ‘Su Şehri’. Su kayağı, yelken, kürek, wakeboard, knee board, katamaran, kano, rüzgar sörfü gibi su sporlarının yapılabildiği Sapanca Gölü, çevresi bütünüyle dişbudak ormanlarıyla çevrili, nilüfer ve göl laleleri, endemik bitki örtüsü, başta dişbudak olmak üzere ağaç türleri, kuş ve balık çeşitleriyle cennetten bir köşe; Acarlar Longozu (su basar ormanı), yamaç paraşütü için Serdivan’daki Kırantepe, karavan turizmi için ideal yaylaları, deniz turizmi açısından kumsalı ve temiz deniziyle mavi bayraklı Karasu plajı ve Kocaali kumsalı, Maksudiye Köyü’ndeki Doğançay Şelalesi, Orhan Cami ve Uzun Çarşı, Soğucak Yaylası, ulusal ve uluslararası sörf, yelken ve kürek müsabakalarının yapıldığı Sapanca Gölü, kamping ve piknik alanlarıyla Arifiye Ormanı, Maden Deresi ve Şelalesi, 1517 tarihli Yunus Paşa Camii, 11. veya 13. yüzyılda yapılmış Bizans kalesi Harmantepe Kalesi, Bizans döneminden kalma Paşalar Kalesi (Karaceyş Kalesi), bizzat Atatürk’ün emriyle yaptırılan, 1937 tarihli Sakarya Köprüsü, Sakarya Nehri, Fatih’in oğlu II. Bayezıd tarafından yaptırılan 2. Beyazıt Köprüsü, 2018’de UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne alınan erken Bizans döneminin anıtsal yapılarından Bizans İmparatoru Justinianus tarafından MS. 558-560’ta yaptırılan taş köprü Justinianus Köprüsü, adını şimşir tarak yapımından alan İtalya merkezli Cittaslow (sakin şehir) ağına dahil sakin şehir Taraklı, 14 bin m²’lik göletiyle Sakarya Kent Park, yamaç paraşütü, canyoning, yürüyüş ve kamp meraklıları için Karagöl Yaylası, yaban hayatı gözlemcileri ve sporcular için 154 kuş türü, gürgen, meşe, karaçam ve sarıçam ağaçlarından oluşan ormanıyla Poyrazlar Gölü Tabiat Parkı, balıkçılık açısından önemli Taşkısığı Gölü (Çaltıcak Gölü), kıyılarından torf (organik toprak) çıkarılan Büyük Akgöl, küçük bir lagün gölü olan göçmen kuşların uğrak yeri Küçükboğaz Gölü, Sakarya Müzesi, Geyve’deki Ali Fuat Paşa Kuvayi Milliye Müzesi, Deprem Müzesi.
Sağlık turizmi bakımından da bölgenin iddialı illerinden Sakarya, Akyazı Kuzuluk Termal Tesisleri, Taraklı Termal Turizm Tesisleri, Taraklı, Hacıyakup Köyü’ndeki kil hamamı, Akyazı’da bulunan Çökek kaplıcası, Geyve Ilıcaköy Gazlı Suyu ile Ahibaba köyündeki Acısu İçmesi, Akyazı, Sapanca ve Geyve ilçelerindeki kaynak ve maden suları, Kuzuluk, Şerefiye, Kristal, Kardelen, Reşadiye, Mahmudiye, Memnuniye ve Çamdağı kaynak sularıyla ünlü.
Bisiklet, atv, binicilik, mesire alanlarında piknik, kamp gibi aktivitelerin yapıldığı Sakarya İl Ormanı Tabiat Parkı, uluslararası bisiklet turnuvalarının düzenlendiği bisiklet adası da bulunan, motocross, ralli, rafting ve off-road yapılan, yürüyüş parkurları, kamp alanları, göl ve ırmaklarıyla 30’un üzerinde yaylasıyla dört mevsim ilgi çeken yayla cenneti Sakarya, sporcular, gezginler, kamp ve karavan turizmi için de ideal şehirlerden.
Ayva, ıslama köfte, kabak: Geyve ve Pamukova havzasında ayva yetiştiriciliğiyle de öne çıkan Sakarya’da her yılın Ekim ayında ayva festivalleri düzenleniyor. Sakarya’nın marka lezzetlerinin başında ise Balkanlar’dan 1900’lü yıllarda Sakarya’ya yerleşen göçmenlerin getirdiği, adını özel kemik suyuna batırılan ekmekle servis edilmesinden alan ‘ıslama köfte’ geliyor. Sakarya’nın diğer ünlü lezzetleri ise; kabak ve kabak tatlısı, kabak çorbası, yoğurtlu döner, Çerkez tavuğu, köpük helvası, keşkek, boza.
El sanatları ile de ünlü Sakarya’da Taraklı ilçesinde; kaşık, bazı ev ve mutfak gereçleri, Taraklı, Akyazı ve Kayalar, Memduhiye’de bastonculuk, çömlekçilik ve süpürgecilik, Sapanca’da ve Adapazarı Abalı Köyü’nde sepetçilik ve hasırcılık yaşatılıyor. Sakarya’nın lezzetleri ve ünlü el sanatları, coğrafi işaretli ürünlerinde gizli: Adapazarı Beyaz Kestane Kabağı, Adapazarı Dartılı Keşkek, Adapazarı Islama Köftesi, Adapazarı Kabak Tatlısı, Geyve Ayvası, Kocaeli Hurma Kurusu, Pamukova Ceviz Ezmesi, Pamukova Kavunu, Sakarya Abhaz (Abaza) Peyniri, Sakarya Süpürgesi, Taraklı Uğut Tatlısı, Taraklı Şimşir Kaşık, Taraklı Şimşir Tarak.

Türkiye’nin En Hızlı Büyüyen 100 Şirketi arasında bir SATSO üyesi yer aldı
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) öncülüğünde, Vodafone Business sponsorluğunda, TEPAV ve TOBB ETÜ işbirliğinde, şirketlerin 2017-2019 arası 2 yıllık ciro artışı dikkate alınarak yapılan Türkiye’nin en hızlı büyüyen 100 şirketi yarışması sonuçlandı.
Toplamda 29 ilde ve 32 ayrı sektörde faaliyet gösteren 100 şirket Türkiye’den ortalama 13 kat daha hızlı büyüdü. 100 şirketin arasında Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası Üyesi olan Optimum Süreç Tasarımı ve Uygulamaları Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti., 2017-2019 arasında %249’luk büyüme performansı göstererek 100 firma arasından 63. sırada yer aldı.
Türkiye 100 sonuçları; Ticaret Bakanı Mehmet Muş ve TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu’nun ev sahipliğinde, çok sayıda Oda-Borsa Başkanı ve Vodafone Türkiye CEO’su Engin Aksoy’un da katılımı ile Ankara’da düzenlenen törenle açıklandı.
Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası (SATSO) Yönetim Kurulu Başkanı A. Akgün Altuğ, girişimciliğin önemine değinerek, şu değerlendirmeyi yaptı: “En çok büyüyen 100 firmaya baktığımızda, firma yaş ortalaması 11 olarak göze çarpıyor ve bu da son 10 yılı aşkın sürede, girişimciliğin öneminin daha çok anlaşıldığını bir kez daha göstermiştir. Sadece üretmek değil, katmadeğerli, teknolojisi yüksek, rekabet düzeyi önde ürünler üretmek de günümüz şartlarında ayakta kalmak adına kaçınılmaz bir durumdur. Türkiye’nin en hızlı büyüyen bu 100 şirket listesinde yer alan SATSO Üyesi Optimak markası ile hizmet veren Optimum Süreç Tasarımı ve Uygulamaları Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. Yetkilisi Tansel Cavit Kulak ve firma çalışanlarını kutluyorum. Sakaryalı bir firmanın böyle bir başarı listesinde yer almasından dolayı gururluyuz.”

Sosyal, Bilimsel ve Teknoloji İşbirliği Protokolü imzalandı
Sakarya Valiliği’nin himayelerinde; Sakarya Üniversitesi, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi ve İl Milli Eğitim Müdürlüğü işbirliğinde gerçekleştirilecek ‘Sosyal, Bilimsel ve Teknoloji İşbirliği Protokolü’ için imzalar atıldı.
Valilik Toplantı Salonu’nda gerçekleştirilen imza törenine Sakarya Valisi Çetin Oktay Kaldırım ile birlikte; SUBÜ Rektörü Prof.Dr. Mehmet Sarıbıyık, SAÜ Rektör Vekili Prof.Dr. Barış Tamer Tonguç, İl Milli Eğitim Müdürü Ebubekir Sıddık Savaşçı, SUBÜ Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Müdürü Prof.Dr. Zafer Tatlı ve diğer yetkililer katıldı. Vali Kaldırım ile birlikte; SUBÜ Rektörü Sarıbıyık, SAÜ Rektör Vekili Tonguç ve İl Milli Eğitim Müdürü Savaşçı tarafından işbirliği protokolüne imzalar atıldı.
Vali Çetin Oktay Kaldırım, veri, bilgi, bilişim, yazılım, metaverse gibi yeni nesil alanlara yatırım yapan ülkelerin, dünyanın başarılı aktörleri olduğunu belirterek, eğitimde bu gibi yeni nesil alanlarda ön almayı ve gençleri bu yeni becerilerle donatmayı arzu ettiklerini söyledi.