KobiEfor Sanayi Ekonomi Dergisi

Adana 2022 ihracatıyla Türkiye ortalamasının üstüne çıktı; Yatırımcının radarında Adana var

DOSYA

Çukurova’nın ve pamuğun kalbi Adana, 2022’de ihracatta 3 milyar dolar barajını geçerek rekor kırdı. 6 OSB’si, 2 üniversitesi, 1 teknokenti, 12 Ar-Ge Merkezi, 8 Tasarım Merkezi, İSO 500 Büyük’te 12 firması, TİM İlk 1000’de 20 firması, tarımdan petro-kimyaya, su ürünlerinden tekstile birçok alanda üretim hamlesiyle Adana, Türkiye’nin ikinci büyük sanayi havzası, yatırım ve üretim üssü olma hedefine büyük yatırım projeleriyle ilerliyor.  

Çukurova’nın ve ‘beyaz altın’ pamuğun kalbi, sanayi, tarım, ticaret ve turizm kenti Adana, 2022’de ihracatta 3 milyar dolar barajını geçerek rekor kırdı ve Türkiye ortalamasının üzerinde ihracatını artırdı. Hinterlandıyla 7.2 milyonluk pazara sahip, 3’ü işletme (Adana Hacı Sabancı, Ceyhan ve Kozan), 3’ü planlama aşamasında (Adana Gıda İhtisas, Adana Karataş TDİ (Su Ürünleri), Adana TDİ (Sera)) toplam 6 Organize Sanayi Bölgesi (OSB), Türkiye’nin ağır sanayiye yönelik ilk ve tek serbest bölgesi Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi (TAYSEB), temelleri atılan Ceyhan Enerji İhtisas Endüstri Bölgesi, 2 üniversitesi (Çukurova Üniversitesi, Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi-ATÜ), 1 Teknoloji Geliştirme Bölgesi (Çukurova Teknokent), 12 Ar-Ge Merkezi, 8 Tasarım Merkezi, İSO 500 Büyük’te 12 firması, TİM İlk 1000’de 20 firması, genç ve nitelikli işgücüyle Adana, Marmara’dan sonra Türkiye’nin ikinci büyük sanayi havzası, yatırım ve üretim üssü olma hedefine büyük yatırım projeleriyle ilerliyor.
Tarımdan petro-kimyaya, su ürünlerinden tekstile birçok alanda üretim hamlesiyle Adana, yatırımcıların da ilgi odağında. Yeni OSB’ler ve sanayi siteleri için toplamda 120 bin dekarı bulacak yeni üretim üslerinin önümüzdeki 5 yılda altyapısının tamamlanarak faaliyete geçmesi hedefleniyor. Bu büyük yatırım projelerinden biri; Yumurtalık’ta Rönesans Holding’in hem işletmeci olduğu ve hem de Cezayirlilerle birlikte 1.7 milyar dolar yatırım bedeline sahip ortak petrokimya tesisi kuracağı Ceyhan Enerji Endüstri İhtisas Bölgesi. Temeli atılan Bölge, yaklaşık 3 km kıyı hattına, 14 milyon m2 alana sahip. 10 milyar dolar yatırım çekmesi, ülke ekonomisine yıllık 2 milyar dolar katkı sağlaması ve faaliyete başladığında 10 bin kişiye istihdam sağlaması bekleniyor. %100 doluluk oranına ulaşan ve 2. Etap alanı da tescil edilen Ceyhan OSB, Ceyhan Enerji Endüstri İhtisas Bölgesi ve TAYSEB’in yanıbaşında.
32 milyon m2 alanda kurulacak ve yer seçimi yapılan Adana Kimya İhtisas OSB’nin yakında tüzel kişilik kazanarak arsa tahsisine başlanması planlanıyor. %100 doluluğa ulaşan ve 6 milyon m2’lik üçüncü genişleme alanı çalışmalarını sürdüren Adana Hacı Sabancı OSB, uzun vadede 60 milyon m2’ye  genişleyerek Türkiye’nin en büyük OSB’si olacak. SASA’nın yatırımı 20 milyar doları bulacak Yumurtalık’ta 10 milyon m2 arazi üzerinde kurmayı planladığı tesislerin yapımı devam ediyor. 2023’te ilk olarak 4 milyar dolarlık yatırım yapacak SASA’nın yatırımı tamamlandığında Türkiye’nin en büyük petrokimya yatırımı olacak. Planlama aşamasındaki OSB’lerin faaliyete geçmesiyle tarım, hayvancılık ve gıda sanayisinde ciddi bir üretim artışı bekleniyor. Mersin’de yapımı süren ve bu yıl hizmete girmesi beklenen Çukurova Bölgesel Havalimanı ile kısa süre önce Yumurtalık Bölgesi’nde yapılacağı açıklanan Doğu Akdeniz Ana Konteyner Limanı, şehri denizden ve havadan uluslararası ulaşım ağına bağlayacak.

Adana, Türkiye ortalamasının üzerinde ihracatını artırdı
Adana Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Zeki Kıvanç, 2022’de bir önceki yıla göre yüzde 20.76 artırarak 3 milyar 8 milyon dolarla tarihinin en yüksek yıllık ihracatına ulaşan Adana’nın, Türkiye ortalamasının üzerinde performans gösterdiğini söyledi. 2022’de Adana’da faaliyet gösteren firmaların 168 ülke ve bölgeye ihracat gerçekleştirdiğini belirten Kıvanç, en fazla ihracat yapılan ilk 3 ülkenin Irak, Almanya ve İspanya olduğunu, 2022  Adana ihracatında yüzde 22.54’le kimyevi maddeler ve mamullerinin ilk sırada, tekstil ve hammaddelerinin yüzde 20.11’le ikinci sırada, hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamullerinin yüzde 11.95 payla üçüncü sırada yer aldığını aktardı.
Zeki Kıvanç, Adana’nın ülke ihracatından aldığı payın 2022’de arttığını anlattı: “Adana’nın 2021’de ülke ihracatından aldığı pay yüzde 1.21, bu oranı 2022’de artırarak yüzde 1.33’e çıkarttı. Bu artış bölgemiz sanayisinin büyüdüğünün en büyük göstergesidir. Adana için 3 milyar barajını aşmak önemli bir kırılım oldu. Adana özelinde ise son yıllarda Türkiye ortalamasının üstünde ihracat gerçekleştirdiğini görüyoruz. Adana, önümüzdeki süreçte Türkiye’nin ikinci büyük ‘Yatırım ve Üretim Merkezi’ olma hedefine emin adımlarla ilerlemektdir.”

Adana yeni üretim üsleriyle dikkat çekiyor
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Adana Şube Başkanı Burhan Kavak, Adana’nın tarımdan petro-kimyaya; su ürünlerinden tekstile birçok alanda üretim hamlesine hazırlandığını, yeni OSB’ler ve sanayi siteleri için toplamda 120 bin dekarı bulacak yeni üretim üslerinin önümüzdeki 5 yılda altyapısının tamamlanarak faaliyete geçmesinin hedeflendiğini söyledi. Kavak, Bakü-Tiflis Ceyhan Petrol Boru Hattı’nın faaliyete geçmesiyle Adana’nın petrol sektöründe önemli bir yer edindiğini kaydetti: “Türkiye’nin cari açığına neden olan petro-kimya ürünleri, Adana Kimya OSB’de üretilecek. Ceyhan Enerji İhtisas Bölgesi ve çevresinde yer alan limanlara komşu olacak Adana Kimya OSB sadece Adana’nın değil, Türkiye’nin en büyük üretim üslerinden biri olacak. 50 bin kişiye de istihdam sağlaması bekleniyor.”
Adana Kimya İhtisas OSB’ye yerli ve yabancı yatırımcıların ilgi gösterdiğini, Türkiye’nin ilk kimya ihtisas OSB’si GEBKİM OSB’den de birçok sanayi kuruluşunun bölgeye yatırım yapmayı planladığını aktaran Kavak, uygun iklimi, verimli toprağı ve su kaynaklarıyla Çukurova’nın tarımda kendisini liderliğe taşıyacak hamlelere hazırlandığını, Adana’nın tarımın yanı sıra enerji, kimya, tekstil gibi birçok sektörde yeni üretim üssüyle geliştiğini söyledi. Kavak, Adana’nın Türkiye, hatta Dünya’nın her bölgesinde yatırımcının ilgi odağı olmasında; stratejik konumunun, son yıllarda tarımsal ürünlere olan ilginin, katmadeğeri yüksek üretime dönüşün ve yatırımlar için gerekli altyapı eksikliğinin tamamlanmış olmasının büyük payı olduğunu vurguladı.
Adana tarımdaki gücünü katlıyor: Kavak, tarımda Adana’nın var olan gücünü yeni üretim üsleriyle artıracağına dikkat çekti: “Türkiye’nin soya ve yer fıstığı üretiminin yüzde 60’ını Adana tek başına üretiyor. Türkiye’de üretilen narenciyenin yüzde 30’u, karpuzun yüzde 35’i, mısırın yüzde 15’i, pamuk ve balın yüzde 10’u Adana’da üretiliyor. Şehir bu gücünü katmadeğer yükseltme çalışmalarıyla artırıyor. Son dönemde muzdan ejder meyvesine, kesme çiçekten tıbbı aromatik bitki üretimine bir dönüşüm yaşanıyor. Bu dönüşüme 7 bin dekarlık Gıda İhtisas OSB, 2 bin 853 dekar Tarıma Dayalı İhtisas Sera OSB, 6 bin 800 dekarlık Su Ürünleri OSB gibi üretim üsleri destek vermeye hazırlanıyor. Adana, halihazırda Türkiye’nin GSYH’sına en fazla katkı sağlayan 8 şehirden biri. 13 bin 419 dekar alanıyla Ceyhan Enerji İhtisas Endüstri Bölgesi, 5 bin 360 dekarla Ceyhan Karma OSB, 40 621 dekarla Adana Kimya İhtisas OSB gibi üretim üsleriyle Adana, Türkiye GSMH’sına en fazla katkı sağlayacak ilk 5 şehirden biri olacak.”

Adana’dan İspanya’ya ticaret köprüsü
Adana Ticaret Odası ile Türk İspanyol Sanayi ve Ticaret Odası arasında iki ülke arasındaki ekonomik, ticari, sosyal ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesi ve artırılması amacıyla ATO Başkanı Yücel Bayram ve Türk İspanyol Sanayi ve Ticaret Odası Temsilcisi Vicente Balbin arasında ‘İyi Niyet Bildirgesi’ imzalandı. Adana’nın en fazla ihracat yaptığı üçüncü ülkenin İspanya olduğuna vurgu yapan Bayram, iki ülke arasındaki ticaret hacmini artırmak için işbirliğine hazır olduklarını kaydetti.

Gezmeden, görmeden, tatmadan dönmeyin
30 hastanesiyle sağlıkta bölgesel bir çekim merkezi olan Adana, tarihi, doğal güzellikleri, kültürel zenginliği ve festivalleriyle aynı zamanda ciddi bir turizm destinasyonu. Adana’nın merkezinde; Dünya’nın en eski yerleşim birimlerinden tarihi M.Ö. 6000’lere uzanan Tepebağ Höyüğü, Höyüğe kurulan ve tarihi 8000 yıl öncesine giden Tepebağ Evleri ve Kültür Yolu yer alıyor. Dünya’nın hala kullanılan en eski köprüsü; Seyhan Nehri üzerindeki 1700 yıllık Roma köprüsü Taş Köprü’ye sahip Adana’nın tarihi Neolitik Dönem’e dayanıyor. 99 m. yüksekliğinde, 200 m. uzunluğundaki Varda Köprüsü, 32 m yüksekliğiyle Türkiye’nin en büyük saat kulesi; Büyük Saat Kulesi (1881), Büyük Saat Kulesi yakınındaki 500 yıllık Kazancılar Çarşısı, Türkiye’nin en büyük camisi olarak nitelenen 6 minareli Sabancı Merkez Camii, Yağ Camii (Eski Camii), Ramazanoğlu Beyliği döneminden kalma (1513) Ulu Cami, Ramazanoğlu Konağı, Adana Tren Garı, tepesindeki 2.5 m’lik tunç Meryem Ana heykelinden adını alan Bebekli Kilise (Aziz Paul Kilisesi-1881),  Kız Lisesi (Askeri Rüştiye Mektebi-1881), M.Ö. 7. yy’da kurulmuş Magarsus Antik Kenti, Marko Polo’nun doğuya seyahatinde iki kez ziyaret ettiği Aigeai Antik Kenti, M.Ö. 7000’lere tarihlenen Misis Höyük ve Köprüsü, Kanuni Sultan Süleyman zamanında yaptırılan Süleyman Kulesi, Adana Arkeoloji Müzesi (Yeni Müze Kompleksi), Adana Müzesi kompleksinde sergilenen Eros (Aşk Tanrısı), hipokampos (denizatı) ve balıkların betimlendiği Hippokampos Mozaikleri, Atatürk Bilim ve Kültür Müzesi, Sinema Müzesi, Anıt Müzesi, Ceyhan Nehri kenarındaki Yılan Kale (11.yy.), Yumurtalık (Ayas) Kaleleri, Şar Komana Antik Kenti, Kurtkulağı Kervansarayı, Orta Tunç Çağı’na tarihlenen Sirkeli Höyük ve Hitit Kaya Kabartması, Hititler’den kalma Tatarlı Höyük (Lawazantiya), M.Ö. 17 yılında Roma hakimiyetine girerek Anadolu’nun en önemli metropolislerinden biri olan Anavarza Antik Kenti ve Anavarza Kalesi, 44 kule ve burcuyla, her 3 yılda bir yapılan vaftiz yağı çıkarma törenleriyle Hristiyan dünyası için önemli merkezlerden biri olan Kozan (Sis) Kalesi, Helenistik döneme ait Karasis Kalesi, Hoşkadem Camii (1448), Karakilise (5-6. yy.), Feke Kalesi (12. yy.), Saimbeyli Kalesi (Batimon), Adana’nın tarihi zenginliklerinden.
Rüzgar sörfü yapılan Seyhan Baraj Gölü, doğa yürüyüşü için ideal Sevgi Adası, kano-rafting yapılan Göksu Deresi, Seyhan Nehri’nden Göksu’ya dökülen Obruk Şelalesi, Küp Şelalesi, Saimbeyli Şelalesi, sualtı dalışı yapılan, plajları, gölleri ve kumsallarıyla ünlü Karataş ve mavi bayraklı Yumurtalık sahili, yaklaşık 200 m yüksekliğindeki Kapıkaya Kanyonu, Körkün Kanyonu, Kayseri-Niğde ve Adana il sınırları içinde kalan Kapuzbaşı Şelelaleri ile ünlü, doğa, spor turizmi, kuş, bitki ve yaban hayatı gözlemciliğinin gözdesi Aladağlar Milli Parkı, Karanfil Dağı Yaban Hayat Geliştirme Sahası, Adana’daki en büyük lagüne sahip, su kuşlarının yaşam alanı Akyatan Yaban Hayatı Geliştirme Sahası ve Ramsar Alan (Akyatan Lagünü-Gölü), Yumurtalık lagünlerinden oluşan Yumurtalık Tabiatı Koruma Alanı ve Ramsar Alanı, Toros Dağları’ndaki yaylalar (Olukbaşı, Horzum, Çulluuşağı, Göller, Çatıroğlu, İnderesi, Çatak, Kızıldağı, Meydan, Başpınar, Bıcı, Kosurga, Tekir, Bürücek, Belemedik, Armutoğlu, Fındıklı, Asar, Yenikonacık, Eskikonacık, Kamışlı…), Eski Baraj ve Gölü, Yerköprü Mesire Alanı, Dağılcak Mesire Alanı, Dokuzoluk Mesire Alanı, Şekerpınarı ve Akköprü, spor, kültür, doğa turizmcilerinin ve kuş ve yaban hayatı gözlemcilerinin ve fotoğrafçıların da gözdesi.
Yaban hayatı bakımından çok zengin olan Çukurova’ya has adına türküler yakılan ve koruma altına alınmış ‘Turaç Kuşu’ bölgede yaşayan en önemli hayvanlardan biri. Toros Dağları, kuş gözetleme (ornitoloji) bakımında Türkiye’nin en önemli yörelerinden biri. Karataş-Akyatan Gölü su kuşlarının üreme ve koruma sahası. Pozantı-Karanfil Dağı ve Demirkazık Dağı avlaklarında yabankeçisi ve yabandomuzu av turizmine sunuluyor.
Kültür ve sanat alanında da ulusal ve uluslararası düzeyde birçok ünlü ve sanatçının doğduğu, büyüdüğü Adana, Uluslararası Altın Koza Film Festivali, Sabancı Uluslararası Adana Tiyatro Festivali, Uluslararası Portakal Çiçeği Festivali ve Adana Lezzet Festivali ile de ünlü.
Deniz mahsulleri açısından da oldukça zengin bir mutfağa, balıkçı restoranlarına sahip Adana’nın enfes lezzetleri ve ünlü el sanatlarının izi; coğrafi işaretli ürünlerinde gizli; Adana’nın enfes lezzetleri ve ünlü ürünlerinin izi; coğrafi işaretli ürünlerinde saklı: Adana Analı Kızlı, Adana Aşlama, Adana Bici Bici, Adana Halka Tatlısı, Adana Karakuş Tatlısı, Adana Karpuzu, Adana Kebabı, Adana Kol Böreği, Adana Taş Kadayıfı, Adana İçli Köfte, Adana Şalgamı, Adana Şırdan, Ceyhan Zeytinyağı, Karataş Kıddesi, Kozan Portakalı, Kuytucak Narı, Tapan Bıçağı, Çukurova Pamuğu.
Ciğer Kebabı, Ciğer Kavurma, Kırkkat, Adana Gül Mantısı, Kömbe, Yağlı Ballı, Kaynar,  Babagannuş, Ezme Salatası, Muammara, Yoğurtlama, Ekşili Taze Kekik Salatası, Adana Usulü İçli Köfte (Kibbe), Fellah Köftesi, Adana Usulü Lahmacun, Adana Usulü Su Böreği, Sıkma, Adana Simidi, Mumbar, Kaz Başı, Sarımsaklı Fıstık Köfte, Karın Dolması, İşkembe Dolması, Eşkili Topalak, Bamya Dolması, Kabak Çintmesi, Vardabit Paçası, Yüksük Çorbası, Kamhi Çorbası, Ispanak Başı, Hamur Çorbası, Süllüm, Acebek Terator, Kebapçı Salatası, Adana Usülü Soğan Salatası, Tablacı Salatası, Kedibatmaz da mutlaka tadılması gereken Adana lezzetlerinden.
Adana Merkez’de bulunan Büyük Saat civarında özellikle Kazancılar Çarşısı’da; kalaycılık, bıçakçılık (özellik Tapan Bıçağı), su kabağından süs eşyası ve kurna yapımı, tespih yapımı, kilim dokumacılığı, dokumacılık, geleneksel Türk işi, oya örücülüğü, ahşap oymacılığı, semercilik ve tenekecilik gibi Adana el sanatlarına rastlamak mümkün.

AOSB firmalarına ‘yıldız’ yağdı
OSBÜK-OSB Yıldızları Araştırması’nda Adana Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesi (AOSB) firmalarına yıldız yağdı. AOSB firmaları 12 kategorinin tamamında ödül aldı. AOSB Yönetim Kurulu Başkanı ve OSBÜK Başkan Yardımcısı Bekir Sütcü, “OSB’miz, en çok ödül alan firmaları bünyesinde bulundurmanın gururunu yaşıyor. Firmalarımızın bundan sonraki süreçte daha güzel başarılara imza atacaklarına inanıyor ve bu başarıya katkı sunmak için AOSB Yönetimi olarak her zaman olduğu gibi bundan sonra da yanlarında olduğumuzu belirtmek istiyorum” dedi.
AOSB Verimlilik ve Sürdürülebilirlik Ödülleri de açıklandı: AOSB Verimlilik ve Sürdürülebilirlik Ödülleri kazanan, kategorilere göre birinci olan firmalar şöyle: ‘Atık Yönetimi: Zahit Alüminyum, Sürdürülebilir İnovasyon: Güney Çelik, Enerji Verimliliği: BOSSA, Su Yönetimi: Palmiye Tekstil.’

Başkan Zeydan Karalar’ın üreticiye desteği artarak sürüyor
Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Zeydan Karalar, üreticinin desteklenmesiyle ilgili hizmetler kapsamında Kozan ilçesinde 1264 torba buzağı büyütme yemi ile 390 adet mobil güneş enerjisi paneli dağıttı. Kozan’ın tarım ve bal üretimindeki gücüne değinen Başkan Karalar, arıcılık yaparken kırsalda ailelerinden uzak kalan, yine evlerinden uzakta koyun-keçi otlatan üreticilerin aydınlatma, telefon şarj etme gibi önemli ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için toplamda yaklaşık 2000 mobil güneş enerjisi paneli dağıttıklarını açıkladı. 25 yıl ömrü olan panellerin önemli bir eksiği gidereceğini belirten Karalar, hayvancılıkla uğraşan küçük üreticiye verilen desteğin de devam ettiğini söyledi.
Zeydan Karalar, Adana Büyükşehir Belediyesi’nin 30 Büyükşehir içinde gelir sıralamasında 22. olduğunu belirterek, işadamlarıyla gerçekleştirdiği görüşmeler sonucunda, vergilerin Adana’dan yatırılmasını sağlayarak Adana’nın gelirini yükselttiklerini, ayda ortalama 72 milyon lira artış sağladıklarını kaydetti.

Beyaz altın pamuğun, narenciyenin kalbi Adana, maden zengini
Narenciye, karpuz, soya ve yerfıstığı üretiminde Türkiye lideri, mısır (dane) üretiminde ikinci, bal üretiminde üçüncü Adana, Türkiye’nin en önemli pamuk ve ayçiçeği üreticilerinden.  5.000.000 dekar tarım, 140.000 dekar örtülü tarım arazisine sahip Adana’da, küçükbaş ve büyükbaş hayvancılıkta önemli yer tutuyor. Özellikle Toros dağlarında yapılan hayvancılıkla; kıl keçisi, sığır, at ve deve yetiştiriliyor. Akdeniz’e kıyısı bulunan Adana, 160 km kıyı uzunluğu, 5 lagünü ve kültür balıkçılığı için uygun alanlarıyla ilçeleri Yumurtalık ve Karataş’ta deniz mahsülleri üretimiyle de dikkat çekiyor.
Türkiye’nin maden zengini 4. Bölgesi olan Adana, krom, demir, manganez, kurşun ve çinko yatakları açısından önem taşıyor.

Sitemizden en iyi şekilde faydalanmanız için çerezler kullanılmaktadır.